Mali Suçları Araştırma Kurulu (MASAK), kayıt dışı ekonomiyle mücadele ve finansal sistemin şeffaflığını artırmak amacıyla hazırladığı yeni tebliğ taslağını kamuoyunun görüşüne sundu. Taslağa göre, EFT, havale ve yüksek tutarlı nakit işlemlerde açıklama yapılması zorunlu hale geliyor. Özellikle işlemin nedenini belirtmeyen “diğer” veya “bireysel ödeme” gibi seçeneklerin tercih edilmesi durumunda, müşterilerden en az 20 karakterlik işlem açıklaması talep edilecek.
Taslakta, Mali Eylem Görev Gücü (FATF) standartlarına uyum sağlamak ve suç gelirlerinin aklanmasının önüne geçmek amacıyla detaylı düzenlemeler yer aldı. Yeni düzenleme, 1 Ocak 2026’da yürürlüğe girecek ve bankalar ile ödeme kuruluşlarının sistemlerinde önemli değişiklikleri beraberinde getirecek.
Bundan böyle finansal kuruluşlar, müşterilerine para transferi sırasında TCMB’nin tanımladığı işlem başlıklarına ek olarak şu seçenekleri de sunmak zorunda kalacak:
"Gayrimenkul alım ödemesi", "motorlu taşıt alım ödemesi", "borç verme-ödeme", "hediye-bağış-yardım", "vergi-resim-harç", "tazminat-sigorta", "avukatlık-danışmanlık-müşavirlik", "sağlık", "kripto-dijital varlık", "şans oyunları-bahis", "eğlence-sosyal medya ödemeleri".
Bu başlıklar dışında “diğer” veya “bireysel ödeme” gibi belirsiz seçenekleri seçen kullanıcılar, işlemin niteliğine ilişkin en az 20 karakterlik açıklama yapmakla yükümlü olacak. Aksi takdirde transfer işlemi gerçekleştirilemeyecek.
200 bin liradan büyük nakit işlemlerde form zorunluluğu
Sıkılaşan tedbirler sadece dijital para transferleriyle sınırlı değil. 200 bin TL ile 2 milyon TL arasında nakit işlem yapan kullanıcılar da aynı şekilde açıklama yapmak zorunda kalacak. Bu tutardaki işlemler için bankalar, kullanıcıya işlemin nedeni hakkında en sık kullanılan işlem türlerini içeren bir liste sunacak. Yine, “diğer” veya “bireysel ödeme” seçilirse 20 karakteri aşan yazılı açıklama alınacak.
2 milyon 1 TL ile 20 milyon TL arasındaki işlemler için “nakit işlem beyan formu” doldurulması gerekecek. Formda, işlemin gerçek mahiyeti açıkça ifade edilmeli; açıklamalar somut bilgi içermeli. “Diğer” seçeneği burada da kullanılabilecek, ancak yine en az 20 karakterlik açıklama zorunlu olacak.
20 milyon TL’yi aşan işlemlerde ise beyan formunun yanı sıra işlemi belgeleyen resmi evrakların sunulması da istenecek. Böylece yüksek tutarlı işlemler hem içerik hem kaynak açısından detaylı şekilde kayıt altına alınmış olacak.
Kayıt dışına karşı güçlü önlem: Her işlem izlenebilir olacak
MASAK’ın hazırladığı bu düzenleme, hem iç piyasada kayıt dışı para hareketlerini azaltmayı, hem de uluslararası yükümlülüklere uyumu artırmayı hedefliyor. Taslağın gerekçesinde, “finansal sistemin güvenliğinin artırılması, yurt dışına yasa dışı yollarla para kaçırılmasının önlenmesi, suç gelirlerinin aklanmasının engellenmesi” gibi amaçlar sıralandı.
Ayrıca bankalar, müşterilerin işlemlerini değerlendirirken “görünürde makul hukuki ve ekonomik gerekçesi bulunmayan” ya da “müşteri profiliyle uyuşmayan olağan dışı işlemler” için özel dikkat gösterecek. Şüpheli işlemler tespit edilirse, Finansal Suçlar Soruşturma Kurulu’na bildirimde bulunulması gerekecek.
