Ege Bölgesi Sanayi Odası (EBSO), üretimden satışlar kriterine göre 2024 yılının en büyük 100 sanayi kuruluşunu düzenlediği basın toplantısıyla kamuoyuna duyurdu. EBSO Yönetim Kurulu Başkanı Ender Yorgancılar, toplantıda hem listeyi paylaştı hem de ekonomideki güncel gelişmeleri değerlendirdi.
Sanayi sektörü açısından 2024’ün “kayıp bir yıl” olduğunu belirten Yorgancılar, “Bütün dünyada olduğu gibi, bizim için de bu yılı bir kayıp yıl olarak nitelendirmek mümkün. Rakamlar da bunu doğruluyor. Geleneksel pazarlardaki durgunluk ve TL’nin reel olarak değer kazanması ihracatı olumsuz etkiledi. Özellikle Irak pazarı bu durumdan ciddi şekilde etkilendi” dedi.
Yorgancılar, yüksek faiz ortamına da dikkat çekerek şunları söyledi:
“Basın toplantısından önce bankaları arayıp faiz oranlarını sordum. Verdikleri oranlar yüzde 50-51 civarında. Bugün hiçbir iş yapmasanız bile paranızı bankaya yatırarak ciddi kazanç elde ediyorsunuz. Buna karşılık yatırım kredisi faizleri yüzde 55’ten başlıyor. Bu oran KOBİ’lerde yüzde 65’e kadar çıkıyor. Böyle bir tabloda yatırım yapmak neredeyse imkânsız hale geldi.”
Sanayici iki cephede baskı altında
Başkan Yorgancılar, 2024’ün ihracatçılar açısından da zorluklarla geçtiğini ifade ederek şu maddelere dikkat çekti:
• Mevzuat bariyerleri ve kur baskısı içeride, vize sorunları ise dış pazarlarda ihracatçıyı zorluyor.
• Parasal sıkılaşma politikaları ekonomide yavaşlamaya neden oldu; sanayi üretim endeksi ve PMI verileri son yılların en zayıf seviyesine geriledi.
• İşgücü ve finansman maliyetlerindeki artış ile iç-dış talepteki daralma sanayiciyi iki yönden baskılıyor.
• Nakit akışı bozulan, krediye ulaşamayan sanayicinin rekabet gücü zayıfladı.
• Tüm bu tabloya rağmen, enflasyonla mücadelede sınırlı bir başarı sağlandı.
• 2024 yılı, yalnızca üretim açısından değil, motivasyon açısından da zor geçti.
İlk 10 firma, satışların yüzde 63’ünü gerçekleştirdi
EBSO’nun açıkladığı listeye göre, 2024’te üretimden satışlara göre ilk 10 büyük firma şöyle sıralandı:
1. Star Rafineri A.Ş. - Aliağa Şubesi – 224.226 milyon TL
2. Tüpraş - İzmir Rafineri Müdürlüğü (Konsolide) – 215.619 milyon TL
3. Petkim A.Ş. – 47.212 milyon TL
4. İzmir Demir Çelik – 36.507 milyon TL
5. Philip Morris – 35.498 milyon TL
6. JTI Tütün Ürünleri – 23.538 milyon TL
7. Abalıoğlu Yağ Sanayi – XX
8. Abalıoğlu Lezita (Konsolide) – 20.381 milyon TL
9. Kardemir Çelik Sanayi – 18.393 milyon TL
10. Ravago Petrokimya – XX
“Sanayici ayakta kalma mücadelesi veriyor”
Küresel ekonomide artan jeopolitik riskler ve belirsizliklere de değinen Yorgancılar, sanayicinin tüm bu zor koşullara rağmen üretmeye, istihdam yaratmaya ve döviz açığını kapatmaya devam ettiğini belirtti.
• Sanayiciler motivasyonlarını kaybetme noktasına geldi.
• Artan maliyetler, düşen talep ve fiyat baskısı nedeniyle birçok firma zararına satış yapıyor.
• Müşteri kaybetmemek için zararı göze alan firmalar, dinamik üretkenliklerini kaybetme riskiyle karşı karşıya.
• Faiz-kur-enflasyon üçgeni sanayiciyi feda eder hale geldi.
• Sektör genelinde ciddi bir nakit akışı krizi yaşanıyor.
“Üretim odaklı yeni bir programa ihtiyaç var”
Sanayinin yeniden ekonominin hem çekici hem de itici gücü haline gelmesi gerektiğini vurgulayan Yorgancılar, sözlerini şöyle tamamladı:
“İçeride reel sektörün rekabet gücünü destekleyen, üretimi caydıran değil teşvik eden, ithalat yerine yatırımı özendiren, sanayi ve tarımı odağına alan üretim bazlı yeni bir ekonomik programın hazırlanarak hayata geçirilmesi şart. 2025’in de kayıp yıl olmaması için başka çaremiz yok.”
