9 Eylül Gazetesi'nden Mert Yasin Alpdündar'ın haberine göre; Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), 2024 Şubat ayına ilişkin Tarım Ürünleri Üretici Fiyat Endeksi (Tarım-ÜFE) verilerini açıkladı. Bu verilere göre, Tarım-ÜFE bir önceki yılın Aralık ayına göre yüzde 11,30, bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 58,29 ve on iki aylık ortalamalara göre ise yüzde 60,28 artış gösterdi. Tarım ÜFE’nin yükselişine dair İzmir Ticaret Borsası Yönetim Kurulu Başkanı Işınsu Kestelli, 9 Eylül Gazetesi’ne açıklamalarda bulundu. Kestelli, “Önünü görememek, planlama yapamamak, hangi ürünü ekeceğini bilememek. Bunlar çiftçilerimizi son derece zorlayan şeyler. Devletin bu noktada belirleyici olması lazım” dedi.
‘DEVLETİN BU NOKTADA BELİRLEYİCİ OLMASI LAZIM’
ÜFE artışından kaynaklı çiftçilerin sorunlarından da bahseden Işınsu Kestelli, “Önünü görememek, planlama yapamamak, hangi ürünü ekeceğini bilememek. Bunlar çiftçilerimizi son derece zorlayan şeyler. Devletin bu noktada belirleyici olması lazım. Tarım Bakanlığı da bu belirsizliği ortadan kaldırmak amacıyla beş yıllık bir vizyon çizdi ama bu plan henüz tarlaya yansımadı. Yansıyınca pek çok sorunda kendiliğinden çözülecektir” dedi.
‘ÜRETİCİNİN DE ALIM GÜCÜ GERİLİYOR’
Kestelli, “Tarım Ürünleri Üretici Fiyat Endeksi üreticilerin üreterek piyasaya satışını yaptığı ürünlerin ilk el satış fiyatlarındaki değişimi ölçüyor. Üretim için gerekli olan mazot, elektrik, gübre, tohum, ilaç gibi çoğu dövize endeksli ithal girdilerin maliyetlerindeki her artış doğal olarak ürün fiyatına da etkiliyor. Ancak, üreticilerin eline geçen fiyat artışının ay başında açıklanan yüzde 67 oranındaki yıllık Tüketici Fiyat Endeksi’nden (TÜFE) daha düşük olduğunu görüyoruz. Bu durum aynı zamanda birer tüketici olan üreticilerin alım güçlerinin gerilediği anlamına geliyor. Bu üreticilerin bir taraftan alım güçlerinin düşmesine neden olurken, diğer taraftan bir sonraki sezon üretimlerinde finansal kaynak ihtiyaçlarının artmasına neden oluyor” ifadelerini kullandı.
‘ÜFE ARTIŞI RAF FİYATLARINI DA ETKİLEYECEK’
TARIM ÜFE artışının raf fiyatlarının artmasına neden olabileceğini dile getiren Kestelli, “Tarımsal ürünlerin ilk el satışındaki artış, raf fiyatlarının da artmasına neden olacaktır. Ancak, her ürün aynı oranda etkilenecek diyemeyiz. Ayrıca, raf fiyatlarını belirleyen çok daha farklı parametrelerde söz konusu. Bazı ürünlerde devlet belirleyici, bazı ürünlerde ise piyasalar etkili. Üreticinin artan maliyetleri bire bir fiyatlara yansıtması çok kolay değil. Ama illaki üretim maliyeti arttıysa tezgahtaki ürünün fiyatı da artacaktır” diye söyledi.
‘GIDA FİYATLARINDAKİ ARTIŞ HER KESİMİ ZORLUYOR’
“Burada bir konu üzerinde ciddi analiz yapmamız gerektiğini düşünüyorum” diyerek sözlerine devam eden Kestelli, “Tüm dünyada gıda fiyatları düşüş eğilimindeyken bizde neden yüksek artış söz konusu. Her ne kadar enflasyonun neden olduğu maliyet artışları nedeniyle ülkemiz ile dünya fiyatlarındaki bu ayrışma olsa da gıda gibi tüm insanlar için en stratejik ürünlerdeki artışın her kesimi zorladığını ifade edebiliriz. Ülkemizde tarım ÜFE’deki yıllık artış yüzde 58,29 olurken, Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü, FAO Gıda Fiyat Endeksi Şubat 2023’ten Şubat 2024’e kadar son bir yılda yüzde 11 geriledi. Bu oran daha detay incelendiğinde süt ürünlerinde yüzde 13, ette yüzde 1, tahıllarda yüzde 22, bitkisel yağlarda ise yüzde 11 oldu” diye konuştu.
