Birleşmiş Milletler Çevre Programı (UNEP) verilerine göre, dünyada her gün 2 bin çöp kamyonu kadar plastik okyanus, nehir ve göllere dökülüyor. Her yıl 19-23 milyon ton plastik atık, su ekosistemlerine sızarak bu alanları kirletiyor. Plastik kirliliği gıda üretim kapasitesini de doğrudan etkiliyor. Plastiklerin küçük parçalara ayrışarak mikroplastik olarak sınır tanımaz kirleticiler haline geliyor.
Uzmanlar plastiklerin su kaynaklarına ulaştığını, deniz ekosistemi ve canlıların yaşamını olumsuz etkilediğini söylüyor. Son 10 yılda Karadeniz’deki istilacı türler, artan kirlilik, aşırı avcılık baskısı ve iklim değişikliği nedeniyle bioçeşitlilikte ciddi azalma oldu, Karadeniz’in önemli balıkçılık alanlarındaki ticari balıklarda ve yaşam alanlarında mikroplastikler: Karakteristik, konsantrasyon ve risk değerlendirmesi araştırmasını yaptıklarını söyledi. Türk Deniz Araştırmaları Vakfı, incelenen balıkların hepsinde en az bir tane mikroplastiğe rastlandığını belirterek, mikroplastiğin istavrit ve mezgit balığında düşük, barbun, kalkan ve pisi gibi dip balıklarında yüksek olduğunu açıkladı. Denizin dibindeki mikroplastik birikiminin daha fazla olduğuna dikkati çekti İstavrit, mezgit gibi türlerde balık başına bir adet mikroplastiğe rastladık ama dipteki barbun, dil, pisi ve kalkanda bu miktar 12 adede kadar çıktı. Balık habitatı değiştikçe mikroplastiğe maruz kalmanın da bundan etkilendiğini gördük. Hamsi de istavrit gibi kısa ömürlü olması ve kıyıdan uzak bölgelerde sürekli hareket halinde yaşaması dolayısıyla daha az mikroplastik birikimine maruz kalıyor, bu nedenle daha az risk taşıdığını düşünüyorum.” Aytan, balıklarda tespit ettikleri mikro plastiklerin kaynağının yüzde 50’sinden fazlasının tek kullanımlık plastiklerde kullanılan polietilen ve sentetik tekstilde kullanılan akrilik olduğunu belirtiliyor. Karadeniz’de bulunmasının başlıca nedenleri, yetersiz atık yönetimi, derin deniz deşarjları, kıyı bölgelerindeki kontrolsüz dolgular ve boşaltım alanlarının doğru seçilememesi. Deniz ve su ekosistemindeki mikro plastiklerin azaltılması içinse uzmanlar czellikle plastiğin yerine ikame ürün ya da mevcut plastiklere eklenen katkı kimyasallarının toksik olmayanlarla iyileştirilmesi bile şu anda bu eşsiz ekosistem üzerindeki etkileri azaltmada atılacak önemli bir adım olacağını belirtiyorlar.
