Cumhuriyet Halk Partisi Tarım ve Orman Politikalarından Sorumlu Genel Başkan Yardımcısı Erhan Adem, dün Resmî Gazete’de yayımlanan ve tarımsal kredi ile destekleme sisteminde yeni düzenlemeler içeren kararnameye sert tepki gösterdi.
Adem, yaptığı yazılı açıklamada, söz konusu düzenlemenin üretim yapmaya çalışan çiftçiye destek olmak bir yana, zaten ekonomik zorluklar altında ezilen tarımsal üretimi “bir kez daha köşeye sıkıştırdığını” söyledi. İktidarın tarım politikalarını “yerli üreticiyi görmeyen, ithalatı teşvik eden ve krizleri derinleştiren bir anlayış” olarak niteleyen Adem, çiftçilerin artan maliyetler, dalgalı piyasa koşulları ve iklim krizinin etkileriyle boğuştuğu bir dönemde alınan bu kararın, üreticiyi tamamen çaresiz bıraktığını vurguladı.
Adem, açıklamasında yeni destekleme modelinin çiftçilerin temel haklarını ortadan kaldırdığını belirterek şunları söyledi:
“Çiftçi mazot ve gübre desteğini beklerken, bu desteklerin kaldırılıp ‘temel destek’ adı altında düşük düzeyde bir ödeme getirilmesi, üretim için gerekli girdileri karşılayabilme hakkının gaspıdır. Ayrıca Çiftçi Kayıt Sistemi (ÇKS), Örtüaltı Kayıt Sistemi ve Hayvancılık Bilgi Sistemi gibi bürokratik şartlar, üreticiyi kayıt yükü altında boğuyor. Kayıtlarında eksik olan çiftçi, artık destek alamayacak.”
“Borcu olan üretici cezalandırılıyor”
Yeni kararnameyle vergi ya da SGK borcu bulunan üreticilerin desteklerden yararlanamayacak olmasını da eleştiren Adem, bunun “çalışma hakkının fiilen engellenmesi” anlamına geldiğini söyledi:
“Zorunlu üretim girdileri her yıl katlanarak artarken, borçlanmadan üretim yapmak neredeyse imkânsız hale geldi. Buna rağmen borcu olan üreticiye destek vermemek, onu sistem dışına itmek demektir. Bu, üretim hakkının açıkça yok sayılmasıdır.”
Adem, kararın bir başka olumsuz etkisinin de üretim çeşitliliği üzerindeki kısıtlamalar olduğunu ifade etti:
“Bitkisel ve hayvansal üretimi birlikte sürdüren işletmelere ‘ya bu ya bu’ dayatması getirildi. Oysa üretici riskini bölmek ister; bu düzenlemeyle üretim kollarını sürdürme hakkı elinden alınıyor.”
“Devlet bankasıyla özel banka eşitlendi”
CHP’li Adem, düzenlemenin üreticiyi özel bankacılık sistemine mahkûm ettiğini belirterek şöyle devam etti:
“Devletin üreticinin yanında durma sorumluluğu ortadan kaldırıldı. Artık devlet bankasıyla özel banka arasında fark kalmadı. Üretici, piyasa faizleriyle baş başa bırakıldı. Bu durum, tarımsal desteklerde eşitsizliği daha da derinleştiriyor.”
Erhan Adem, kararnamenin yürürlüğe girmesiyle çiftçinin birçok hakkını ya kaybettiğini ya da kullanılamaz hale geldiğini belirterek, iktidara şu çağrıyı yaptı:
“Bu kararla üreticinin finansmana erişim hakkı, öngörülebilir üretim planlama hakkı ve eşit destek alma hakkı yok edilmiştir. İktidarı uyarıyoruz: Çiftçiye destek verin, köstek olmayın! Yerli üreticiye alan açın. Bu ülkenin toprağı, üreticisi ve çiftçisi; ithalatın değil, Türkiye’nin geleceğinin kaynağıdır.”
