Güzellik salonları, berberler ve kuaförlerde uygulanan manikür, pedikür, tıraş, kaş alımı gibi işlemlerde kullanılan ekipmanların hijyen kurallarına uygun şekilde steril edilmemesi, hepatit virüsü için ciddi bir yayılma alanı oluşturuyor. Gülhane Eğitim ve Araştırma Hastanesi Enfeksiyon Hastalıkları Uzmanı Doç. Dr. Cumhur Artuk, 28 Temmuz Dünya Viral Hepatit Farkındalık Günü vesilesiyle yaptığı açıklamada, “Her gün milyonlarca insanın temas ettiği bu mekanlarda alınmayan basit hijyen önlemleri bile ciddi sonuçlara yol açabilir,” diyerek uyarıda bulundu.
Ortak makas, jilet ve pense: Sessiz taşıyıcılara dönüşebilir
Doç. Dr. Artuk’a göre, makas, jilet, tırnak makası ve diğer kesici aletler üzerinden vücut sıvıları kolaylıkla bir kişiden diğerine taşınabiliyor. “Hepatit B virüsü, sadece kanla değil; vücut sıvılarının mukoza ya da ciltteki en küçük bir çatlakla bile temasıyla bulaşabilir,” diyen Artuk, ortak kullanılan ekipmanlar konusunda toplumun daha duyarlı olması gerektiğini vurguladı.
Temas yok ama terle bile bulaşabiliyor
Hepatit B virüsünün bulaş yolları yalnızca cerrahi işlemler veya cinsel temasla sınırlı değil. Doç. Dr. Artuk, temassız spor dallarında ter yoluyla bulaşma ihtimalinin dahi söz konusu olduğunu belirtti. “Kimi vakalarda terdeki viral yük, hassas bireylerde hastalığın başlamasına neden olabiliyor,” diyerek farkında olunmayan bulaşma risklerine işaret etti.
Aşı bağışıklığı sağlıyor ama ihmale yer yok
Hepatit B aşısı, bağışıklık sisteminde yüzde 95 oranında koruma sağlıyor. Ancak geri kalan yüzde 5’lik kesimde bağışıklık gelişmeyebiliyor. Bu durumda farklı bir aşı şeması uygulanarak bağışıklık takviyesi yapılıyor. Sağlık Bakanlığı, 18 Nisan 2025 itibarıyla çocukluk dönemi aşılarına “6’lı karma aşı” uygulamasını dahil etti. “Korunmanın en etkili yolu aşı ama hijyen ihmal edilirse bağışıklık da sınırlı kalır,” diyen Artuk, toplumda aşılanma oranının artırılmasının yanı sıra bireysel temizlik alışkanlıklarının da güçlendirilmesi gerektiğini belirtti.
Belirti vermeyen virüs, yıllar sonra sessizce vuruyor
Hepatit B ve C’nin en tehlikeli yönlerinden biri de sinsi ilerlemeleri. Hastaların büyük bir kısmı hastalığın varlığından habersiz yaşıyor. “Gözlerde ve vücutta sarılık, iştahsızlık, mide bulantısı gibi belirtiler çıkana kadar hastalık çoktan ilerlemiş oluyor,” diyen Artuk, tanının çoğunlukla tesadüfen yapılan kan testleriyle konduğunu aktardı.
Doğumdan bulaşan virüs yıllarca saklanabiliyor
Hastalığın yaygınlığının en büyük nedenlerinden biri de doğumda veya erken bebeklikte bulaşan vakalar. Bebeklik döneminde alınan virüs, bağışıklık sistemi tarafından “zararsız” olarak tanındığı için vücut herhangi bir savunma mekanizması geliştirmiyor. Bu da virüsün karaciğer hücrelerine yerleşerek onlarca yıl boyunca sessizce kalmasına yol açıyor. “20’li ya da 30’lu yaşlara gelindiğinde virüs harekete geçip karaciğer sirozu veya kanserine dönüşebiliyor,” ifadelerini kullanan Artuk, bu nedenle çocukluk çağında yapılan aşıların hayati önem taşıdığını vurguladı.
Güzellik salonuna gitmeden önce şu soruları sorun
Toplumun ortak kullandığı mekanlara gitmeden önce bireylerin kendi sağlıkları için bazı sorular sorması gerektiğini belirten Doç. Dr. Artuk, “Aletler steril edildi mi? Kullanılan ekipmanlar tek kullanımlık mı? Bunlar sorulmadan yapılan her işlem potansiyel bir bulaş riskidir,” dedi. Ayrıca kanama riski taşıyan uygulamalardan, örneğin derin manikür ve pedikürden uzak durulması gerektiğini de hatırlattı.
Berberde tıraş olurken fark etmeden hastalığa yakalanabilirsiniz
Özellikle erkeklerin sık ziyaret ettiği berberler, jilet gibi kesici aletlerin yoğun kullanıldığı mekanlar olduğu için yüksek risk taşıyor. Tıraş sırasında oluşabilecek küçük kesikler bile virüsün bulaşmasına neden olabilir. “Jiletlerin her işlem sonrası değiştirilip değiştirilmediği, sterilizasyonun sağlanıp sağlanmadığı mutlaka kontrol edilmeli,” uyarısında bulunan Artuk, hem işletme sahiplerinin hem de müşterilerin bilinçli olması gerektiğini söyledi.
Hepatit sadece bireysel değil, toplumsal bir tehdit
Hepatit virüsleri yalnızca bireysel sağlığı değil, toplum sağlığını da tehdit ediyor. Kontrol altına alınmadığında hastalık karaciğer nakli gerektirecek kadar ağır bir tabloya yol açabiliyor. “Bu nedenle hem önleyici sağlık hizmetlerinin yaygınlaştırılması hem de toplumun farkındalık düzeyinin artırılması elzemdir,” diyen Artuk, sağlık kuruluşlarına başvurarak düzenli test yaptırmanın önemine dikkat çekti. Özellikle kuaför, berber, güzellik salonu gibi yerlerde kişisel hijyenin asla ikinci plana atılmaması gerektiğini vurguladı.
