ABD’nin 21 Haziran gecesi İran’ın Fordo, Natanz ve İsfahan kentlerindeki üç nükleer tesisi hedef alan hava saldırısı, uluslararası alanda sert tepkilerle karşılandı. Saldırının, İsrail’in önceki hafta başlattığı geniş çaplı operasyonların ardından gelmesi, Orta Doğu’daki gerilimi daha da tırmandırdı.
İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu, saldırıdan hemen sonra ABD Başkanı Donald Trump’a teşekkür ederek, operasyonu “tarihi bir karar” olarak nitelendirdi. Trump'ın, nükleer tesislere yönelik kararı “büyük bir güç gösterisi” olarak savunduğu belirtildi.
Birleşmiş Milletler: “Tehlikeli bir tırmanış, barış doğrudan tehdit altında”
BM Genel Sekreteri Antonio Guterres, yazılı açıklamasında saldırıdan “derin endişe” duyduğunu ifade etti. Guterres, ABD’nin bu hamlesinin bölgede "tehlikeli bir tırmanışa neden olduğunu", çatışmanın kontrolden çıkma riskinin arttığını ve uluslararası barışa doğrudan bir tehdit oluşturduğunu vurguladı.
Guterres ayrıca, tüm taraflara BM Şartı’na ve uluslararası hukuka saygı çağrısı yaparak, çözüm için tek yolun diplomasi ve barışçıl yöntemler olduğunu hatırlattı:
“Askeri seçenek çözüm değildir, diplomasi tek umut olmalıdır.”
Latin Amerika ülkeleri ABD’ye karşı ortak tepki verdi
Kolombiya Cumhurbaşkanı Gustavo Petro, ABD’ye seslenerek İran ile savaşa girilmemesi çağrısında bulundu. “Trump yönetimi, Gazze’deki soykırımın parçası olmamalı” diyen Petro, Latin Amerika ve Karayip Devletleri Topluluğu (CELAC) adına barış talep ettiklerini belirtti.
Kolombiya Dışişleri Bakanlığı da açıklamasında, saldırının uluslararası istikrarı tehlikeye attığını ve tek taraflı güç kullanımının reddedildiğini vurguladı.
Bolivya Devlet Başkanı Luis Arce ise ABD'nin İran’daki nükleer tesislere düzenlediği saldırıları “şiddetle” kınayarak, bu tür eylemlerin hem BM Şartı’nı ihlal ettiğini hem de küresel barışı tehlikeye attığını belirtti.
Çin’den sert uyarı: “Irak’taki hatayı İran’da tekrarlamayın”
Çin devlet medyası CGTN, ABD'nin saldırısını 2003’teki Irak işgaliyle karşılaştırdı. Yayımlanan yorumda, Washington yönetiminin aynı hataları İran’da tekrarladığı uyarısında bulunuldu. Yazıda, Orta Doğu’nun kırılgan dengelerle dolu olduğu ve bu tür bir saldırının daha geniş çaplı bir bölgesel savaşı tetikleyebileceği vurgulandı.
“ABD, Irak’ta çarpıtılmış istihbaratla felakete yol açtı. Şimdi benzer bir senaryo İran’da mı sahnelenecek?” sorusu yöneltilirken, çözüm için diyalog ve müzakere önerildi.
Şili: “ABD bile olsanız kuralları çiğneyemezsiniz”
Şili Devlet Başkanı Gabriel Boric, X platformundan yaptığı açıklamada, ABD’nin saldırısını net ifadelerle eleştirdi. “Güce sahip olmak, insanlığın belirlediği kuralları ihlal etme hakkı vermez – ABD bile olsanız” diyen Boric, uluslararası hukuka her koşulda bağlı kalınması gerektiğini söyledi.
Boric ayrıca, nükleer tesislere yönelik saldırıların uluslararası hukukta yasak olduğunu hatırlatarak, barış çağrısını yineledi.
Küba: “İnsanlık geri dönülmez bir krize sürükleniyor”
Küba Devlet Başkanı Miguel Díaz-Canel, ABD’ye yönelik eleştirilerinde daha geniş bir uyarıda bulundu. “Saldırganlık, insanlığı geri dönülmez bir krize sürüklüyor” ifadesini kullanan Canel, Orta Doğu’daki gerilimin ciddi sonuçlara yol açabileceğini belirtti.
Küba yönetimi ayrıca, saldırının Birleşmiş Milletler Şartı ve uluslararası hukuku açık şekilde ihlal ettiğini vurguladı.
Venezuela: “İran halkıyla dayanışma içindeyiz”
Venezuela Dışişleri Bakanlığı, ABD'nin İran’a yönelik saldırısını “açık ve yasa dışı” olarak nitelendirdi. Açıklamada, nükleer tesislerin bombalanmasının insan hayatını ve çevresel dengeyi tehdit ettiği, bunun da küresel istikrarı tehlikeye attığı belirtildi.
Venezuela, İran halkıyla dayanışma içinde olduklarını bildirirken, ABD’nin saldırısını İsrail’in talebi doğrultusunda gerçekleştirdiğini öne sürdü ve operasyonu “kesin ve kararlı biçimde” kınadı.
