Yeni yıla sayılı günler kala sigara ve alkollü içkiler yeniden zam gündeminin en üst sırasına yerleşti. 1 Ocak itibarıyla yürürlüğe girmesi beklenen vergi düzenlemeleri ve artan maliyetler, bu iki ürün grubunda kaçınılmaz bir fiyat artışını işaret ediyor. Sektör temsilcilerinin değerlendirmelerine göre, sigaraya paket başına yaklaşık 5 TL, alkollü içkilere ise yüzde 15 ila 20 arasında zam gelmesi güçlü bir ihtimal olarak öne çıkıyor.
Son aylarda enerji, lojistik ve hammadde maliyetlerinde yaşanan artışın yanı sıra, Özel Tüketim Vergisi (ÖTV) başta olmak üzere vergi yükünün yükselmesi, üretici ve dağıtıcı firmaların fiyatları yukarı yönlü revize etmesine neden oluyor. Yeni yıl öncesinde piyasada “zamlar yılbaşına bırakıldı” beklentisi hâkimken, resmi oranların açıklanmasıyla birlikte etiketlerin kısa sürede değişmesi bekleniyor.
Sigara fiyatlarında paket başına 5 TL senaryosu
Tekel Bayileri Yardımlaşma Derneği Başkanı Erol Dündar’ın paylaştığı bilgilere göre, mevcut ekonomik tablo sigara fiyatlarında paket başına ortalama 5 TL’lik bir artışı gündeme getiriyor. Bu artışın temelinde, ÖTV matrahları, üretim maliyetleri ve dağıtım giderleri yer alıyor. Özellikle yıl boyunca art arda gelen vergi düzenlemeleri, sigara fiyatlarının kademeli şekilde yükselmesine yol açmıştı.
Yeni zamla birlikte, hâlihazırda yüksek seviyelerde seyreden sigara fiyatlarının daha da yukarı çıkması bekleniyor. Bayiler, özellikle düşük gelir grubundaki tüketicilerin bu artıştan doğrudan etkileneceğini, satışlarda ise marka ve ürün tercihinin daha ucuz segmentlere kayabileceğini ifade ediyor. Sektör temsilcileri, zamların ardından kaçak ve kayıt dışı ürün riskinin de yeniden gündeme gelebileceğine dikkat çekiyor.
Alkollü içkilerde yüzde 20’ye varan artış kapıda
Zam beklentisinin bir diğer ayağını ise alkollü içkiler oluşturuyor. Yapılan hesaplamalara göre bira, şarap ve yüksek alkollü içkilerde yüzde 15 ila 20 arasında bir fiyat artışı olasılığı bulunuyor. Bu artışta da yine ÖTV oranları belirleyici olacak. Alkollü içkilerde uygulanan maktu vergi sistemi, her vergi güncellemesinde fiyatların doğrudan yükselmesine neden oluyor.
Sektör kaynakları, özellikle ithal ürünlerde kur etkisinin de fiyatlara eklendiğini vurguluyor. Döviz kurundaki dalgalanmalar, lojistik giderleri ve artan işletme maliyetleriyle birleştiğinde, alkollü içkilerdeki zam oranlarının sigaraya kıyasla daha yüksek hissedilmesi bekleniyor. Restoran ve eğlence sektöründe ise bu artışların menü fiyatlarına kısa sürede yansıyacağı ifade ediliyor.
ÖTV oranlarının henüz resmî olarak açıklanmamış olması, zamların net tutarını belirsiz kılıyor. Ancak sektör temsilcileri, mevcut veriler ışığında artışların kaçınılmaz olduğunu dile getiriyor. Resmî açıklamaların ardından üretici firmaların güncel fiyat listelerini bayilere iletmesi ve yılın ilk günlerinde yeni etiketlerin raflara yansıması bekleniyor.
