Haber/ Didar DEMİRCİ
Türkiye genelinde eş zamanlı eylem yapan Yemeksepeti kuryeleri ve bana bi depolarında çalışanlar, sendikal hakları için çağrıda bulunarak esnaf kurye modeline tepki gösterdi. İzmir Alsancak Banabi deposu önünde toplanan Yemeksepeti çalışanları, “İnsanca yaşamaya yetecek bir ücret istiyoruz. Sendika hakkına saygı gösterin” çağrısında bulundu. İşçiler adına basına açıklama yapan Türkiye Motorlu Taşıt İşçileri Sendikası (TÜMTİS) İzmir Şube Başkanı Şükrü Günseli, “2001 yılında kurulan Türkiye’nin en büyük online yemek siparişi firması olan Yemek Sepeti, giderek büyüdüğü, özellikle pandemi döneminde kârını ikiye katladığı halde çalışanlarına düşük ücretleri reva görüyor. İşçilerin, sendika hakkını tanımıyor. Esnaf Kurye Modeli adı altında sigortasız, güvencesiz, esnek ve sendikasız çalışmaya zorluyor” dedi. Ayrıca işverenin ilan ettiği ücret altının TÜİK’in açıkladığı enflasyon rakamının dahi altında olduğunu dile getiren Günseli, “Adeta işçilerle dalga geçiliyor. İşverenin ilan ettiği ücret artış oranlarını kabul etmiyoruz. Ücret ve prim artış taleplerimiz kabul edilene kadar mücadeleye devam edeceğimizi ilan ediyoruz” dedi.
‘SENDİKA ANAYASAL BİR HAKTIR’
Yemeksepeti’nin çalışanların sendikal hakkına tahammül edemediğini belirten Günseli, “Sendikamız, Yemeksepeti’nde örgütlenerek kanunun aradığı çoğunluğu sağlamıştır. Yemek Sepeti işvereni ise yasal boşluklardan faydalanarak sendikamızın çoğunluk tespitine itiraz etmiştir. Bununla da yetinmeyerek, çeşitli hileli yöntemlerle işyeri NACE kodlarını değiştirip Taşımacılık işkolunda olan işyerlerini Ticaret-Büro işkolunda göstermiştir. Sendika üyesi işçilere yönelik mobbing uygulamalarıyla, sürgünlerle, işten çıkarma gibi saldırılarla ve istifa baskılarıyla sendikal örgütlülüğü engellemeye çalışan Yemeksepeti işvereni, bir taraftan da bünyesindeki işçileri, işçilik haklarından vazgeçirip esnaf kuryeliğe geçmeleri için baskı uygulamaktadır” şeklinde konuştu.
‘ESNAF KURYE OL’ DAYATMASINA SON
Esnaf kurye modelinin, sendikasız ve güvencesiz çalıştırma modeli olduğunun altını çizen Günseli, “Esnaf Kurye modelinde işçilikten doğan haklar yoktur. İşçilere şahıs şirketi kurdurularak sorumluluktan kaçan işveren, bu yöntemle SGK primi, araç yakıt ve bakım masraflarını işçiye yüklemektedir. Bu sistemde kıdem tazminatı, ihbar tazminatı ve çalışarak emekli olma hakkı yoktur. İşçinin ve çocuklarının sağlık sigortası yoktur. Senelik izin hakkı yoktur. Bayram tatili, hafta tatili hakkı yoktur. Kaç saat çalışırsa çalışsın fazla mesai hakkı yoktur. Yani bu modelde emeğin hunharca sömürüsü vardır. Bu sistemde işçinin toplu pazarlık yapma hakkı da yoktur. Dolayısıyla sendika hakkı da yoktur. İşçi, eline geçen para ile Bağ-Kur borcunu, yakıt parasını, aracının tamir ve bakım masraflarını ödediğinde elinde asgari ücret seviyesinde bir kazanç kalmaktadır. Hatta hastalanır ya da bir kaza geçirirse elinde asgari ücret bile kalmayacaktır” sözlerini kaydetti.
Meşru haklarımızı kullanmaktan çekinmeyeceğiz
Esnaf kurye modelinin işçilerin aleyhine olduğunu vurgulayan Günseli, “Nitekim, Trendyol, Hepsi Ekspres, Scotty işçilerinin isyanının altında yatan da bu modelin yarattığı olumsuz sonuçlardır” dedi. ‘Kimse meydanı boş sanmasın’ diye çıkışan Günseli, işçilerin taleplerini şu şekilde sıraladı:
“Yemek Sepeti işverenini bir kez daha uyarıyoruz;
-Sendikamızın, çoğunluğu sağladığına ilişkin Bakanlık tespit kararına itirazınızı geri çekin;
-İşçilerin anayasal hakkı olan sendika hakkını tanıyın;
-Düşük ücret dayatmalarına ve esnaf kurye dayatmalarına derhal son verin.
Aksi halde, üretimden gelen güç de dahil; meşru, yasal ve demokratik bütün haklarımızı sonuna kadar kullanmaktan çekinmeyeceğiz.”
