MERT YASİN ALPDÜNDAR- Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) ağustos enflasyon verilerini kamuoyu ile açıkladı. Kurumun açıkladığı verilere göre tüketici fiyat endeksi (TÜFE) yıllık yüzde 58,94, aylık yüzde 9,09 oldu. TÜFE'deki değişim 2023 yılı ağustos ayında bir önceki aya göre yüzde 9,09, bir önceki yılın aralık ayına göre yüzde 43,06, bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 58,94 ve on iki aylık ortalamalara göre yüzde 56,28 olarak gerçekleşti. Enflasyon verilerinin açıklanmasının dışında zam haberleri de gelmeye devam etti. Philip Morris sigara grubu ürünlerine bir zam daha geldi. Bugün itibaren geçerli olan 5 TL'lik zamla beraber bazı sigaraların fiyatı 50 TL'yi geçti. Tüketici Koruma Derneği (TÜKODER) İzmir Şubesi Yönetim Kurulu Üyesi ve İzmir İl Tüketici Hakem Heyeti Tüketici Temsilcisi Fatih Kurdoğlu, ekonomideki durumun düzelmesi için hukukun üstünlüğü ve akla uygun ekonomi politikalarının geliştirilmesi gerektiğini söyledi. İzmir Pazarcılar Esnaf Odası Başkanı Hamdin Erişen ise “Ben her zaman şunu söylüyorum. Biz bu yaz günü bu fiyatlara ürün satıyorsak, kış günü ne yapacağımızı düşünemiyorum. İnsanlar torunlarına 5 TL harçlık vermekte bile zorlanır hale geldi” dedi.
‘ENFLASYONUN TEMEL KAYNAĞI PARA BASMADIR’
Tüketici Koruma Derneği (TÜKODER) İzmir Şubesi Yönetim Kurulu Üyesi ve İzmir İl Tüketici Hakem Heyeti Tüketici Temsilcisi Fatih Kurdoğlu, “Enflasyonun temel kaynağı para basmadır. EYT, maaş artırımları, pandemi sonrası ucuz krediler, bunların kaynağı hep para basarak karşılandı. Bizim şu anda yaşadığımız karşılıksız basılan paralar ve bunun sonucunda oluşan enflasyondur. Faiz artırımından veyahut düşürülmesinden bağımsız bir durum. Para basılması durdurulmadığı sürece enflasyon kaçınılmaz olarak devam edecektir. Tek başına faiz artırımı asla yeterli olmayacaktır” ifadelerini kullandı.
‘FAİZ ARTIRIMI TEMEL İHTİYAÇLARIN KARŞILANMASINDA SORUNLAR YARATACAK’
“Enflasyonun durdurulması amaçlı olarak kredi faizleri ve ek hesap faizleri arttırıldı. Buradaki maksat tüketicinin elindeki parayı daraltmak ve biraz olsun enflasyonu durdurabilmek” diyerek sözlerine devam eden Kurdoğlu, “Fakat adı üstünde tüketici kredisi, ihtiyaç kredisi veyahut kredi kartı. Bunlar kişilerin ihtiyaçları doğrultusunda başvurduğu yöntemler. İnsanlar bunlarla temel ihtiyaçlarını karşılamaya veyahut hastalık, avukatlık gibi acil ihtiyaç durumlarda anında başvurduğu yöntemler. Şu anda 50 bin TL’lik bir kredinin geri ödemesi 100-110 bin TL’ye yaklaştı. Bu ciddi bir fiyat artışıdır. Tüketici için temel ihtiyaçlar konusunda problemlere yol açacak” diye konuştu.
‘HİZMET SEKTÖRÜ DOĞRUDAN ETKİLENECEK’
Hizmet sektörünün de kredi sorunundan doğrudan etkileneceğini söyleyen Kurdoğlu, “Ayrıca bu durum hizmet sektörünü doğrudan etkileyecek. İşverenler işçi çıkarma yoluna gidecekler. Uzun süreçte bunun çok faydalı olacağını düşünmüyorum. Özellikle Türkiye gibi kredi ile dönen hem tacirinin hem de tüketicinin krediyle döndüğü ülkelerde bu tarz faiz arttırımlarının problem yaratacağını düşünüyorum. Faiz artırımının amacı yurtdışındaki para politikalarını kendimize uyumlu hale getirmek. Bu vesile ile yabancı yatırımcıyı Türkiye’ye çekmek ama yabancı yatırımcı buna ne kadar güvenecek? Bunlar geçici seçim yatırı mıdır? Bunu zaman gösterecek. Şahsi görüşüm faiz artırımının sebebi enflasyonu yenmekten ziyade yabancı yatırımcıya şirin görünmektir. Onlarla uyumlu para politikaları geliştirmek olduğunu düşünüyorum” diye söyledi.
‘YABANCI YATIRIMCIYI ÇEKMENİN YOLU HUKUKUN ÜSTÜNLÜĞÜNÜ SAĞLAMAK’
Tüm artırımlara rağmen enflasyonun artmaya devam ettiğini vurgulayan Fatih Kurdoğlu, “Bu yapılan artırımların karşılığı alınabilmiş değil. Enflasyon artıyor. Paraya ulaşım zorlaşıyor. Bu durum nereye doğru gidecek? Türkiye’deki temel sorun döviz olmaması. Bu yüzden zaten kredi faiz artırımına gidiliyor. Düşünün hem döviz yok hem yüksek enflasyon var hem de kredi faizleri yüksek. Çok iyi sonuçlar olacağını düşünmüyorum. Yabancı yatırımcılar bir an önce Türkiye’ye girmeli. Bu da ancak hukuk devletinin tesisiyle mümkün olacağını düşünüyorum. Hukukun üstünlüğü esas alınmadan büyük yabancı yatırımcılar kendilerini güvende hissedip, ülkeye yatırım yapma konusunda şüphe yaşayacaklardır. Buna bütüncül yaklaşmak gerekiyor” diye belirtti.
‘VATANDAŞ KREDİ VEYAHUT KREDİ KARTIYLA GEÇİNİYOR’
Vatandaşların krediler veyahut kredi kartıyla geçindiğini sözlerine ekleyen Kurdoğlu, “İnsanlar kredi kartından çektiği nakit avansı diğer karta yatırıyor. Karttan karta geçiyor veyahut ek hesapla geçiniyor. 10 insandan 9’u böyle geçiniyor. Sadece vatandaş değil ticarette böyle dönüyor. Peşin çalışan kişi sayısı çok az. Bu faiz artırımı bunu da sekteye uğratacak. Dediğim gibi bu durumun düzelmesi için hukuk üstünlüğünün sağlanması ve akla uygun ekonomi politikaları geliştirilmesi gerekiyor” dedi.
‘ASGARİ ÜCRETLİ ZORLANIYOR’
İzmir Pazarcılar Esnafı Odası Yönetim Kurulu Başkanı Hamdin Erişen ise “Pazarlarda meyve ve sebzelerde dışarıya göre durum iyi olsa da vatandaşa pahalıya geliyor. Şu anda örnek vermek gerekirse karpuzun kilosu pazarda 12 TL. Fasulye ve bamyanın kilosu 50-60 TL bandında. Asgari ücretle veyahut emekli maaşıyla geçinen insanlarımız zorlanıyor. Pazardan alışveriş yapmak için gelen vatandaşlar 400-500 TL’den aşağıya çıkamıyor. Şimdi bir de okullar açılıyor. Yani durum biraz kötü” diye konuştu.
‘KIŞ AYLARINDA FİYATLAR ARTACAK’
Kış aylarında sebze ve meyve fiyatlarının artacağını sözlerine ekleyen Erişen, “Ben her zaman şunu söylüyorum. Biz bu yaz günü bu fiyatlara ürün satıyorsak, kış günü ne yapacağımızı düşünemiyorum. İnsanlar torunlarına 5 TL harçlık vermekte bile zorlanır hale geldi. Yaz ayı geçtikten sonra Kasım ayında fiyatlar çok daha yüksek olacak. Pazarcı esnafı yine ürünleri ucuza satmak için uğraşıyor. Bunun için çabalıyorlar ama çok zorlanıyorlar. Yine de marketlere, AVM’lere göre çok daha ucuza alışveriş yapabildiğiniz alanlar Pazar yerleridir. Pazar yerleri özellikle büyükşehirlerin can simididir. Pazarın dışına çıktığınız anda buradaki fiyatların 2 katı fiyatlarla karşılaşıyorsunuz. O yüzden vatandaşlara buradan bir çağrı yapmak istiyorum. AVM’lerden sonra Pazar yerlerine gelsinler ve aradaki farkı görsünler” dedi.
