MERT YASİN ALPDÜNDAR- Türkiye’de geçtiğimiz hafta KDV’ye gelen artış ile birlikte market ve bakkallarda satılan ürün fiyatlarında da artışlar yaşandı. Yüzde 8 KDV’nin yüzde 10’a, yüzde 18 KDV’nin ise yüzde 20’ye yükselmesiyle birlikte ürünlerin raf fiyatlarında artışlar meydana geldi. Özellikle temizlik ürünlerindeki artışlar göze çarptı. Tütün ürünlerine de bir ayda iki kere zam geldi. Haziran ayında değişen sigara fiyatları KDV ve ÖTV’de meydana gelen artışlar nedeniyle tekrar zamlandı. Tüm bunların yanında marketlere ürünlerde yaptıkları gramaj oynamaları nedeniyle ceza yazıldığına dair haberler de gündeme bomba gibi düştü. Konu hakkında dokuzeylul.com’a konuşan İzmir Bakkallar ve Bayiler Odası Başkanı Emin Bağcı, “Vatandaş artık günü geçirmek için uğraşıyor. Vatandaşlar bir kredi kartından alışveriş yapıp, onun borcunu bir diğer kredi kartıyla kapatıyor.” dedi.
‘ESNAFIN DURUMU İYİ DEĞİL’
İzmir Bakkallar ve Bayiler Odası Başkanı Emin Bağcı, “Bakkal esnafının durumu iyi değil. İlk önce zam bakkallara gelir. Bakkallardan tüketiciye yansır çünkü tüketicinin ilk müracat ettiği yer bakkal dükkanıdır. Dolayısıyla KDV’deki değişiklikler fiyatlara yansıyor. Bunun yansıması 5 ila 10 puan oluyor. Ve mal tedariğinde hala sorunlar var. Ulaşım ve lojistik maliyetlerdeki artışlardan kaynaklı temin etmekte güçlükler var. Bu durumların hepsi bakkalın ucuza ürün satmasını engelliyor. Bakkal ucuz satmıyor da diğer marketler ucuz mu satıyor? Yine en ucuz ürün bulunabilecek yerler bakkal dükkanlarıdır. Çünkü maliyetlerimiz diğerlerine oranla düşük.” ifadelerini kullandı.
‘ÖNÜMÜZDEKİ GÜNLER ZOR OLACAK’
Ürünlerin artışının Ocak ayından bugüne kadar en az yüzde 60’ı bulduğunu dile getiren Bağcı, “Vatandaş artık günü geçirmek için uğraşıyor. Vatandaşlar bir kredi kartından alışveriş yapıp, onun borcunu bir diğer kredi kartıyla kapatıyor. Devamlı olarak borçlarını erteleyerek yaşamaya çalışıyor. Bu önümüzdeki günlerde daha da zor olacak” diye konuştu.
‘KREDİYE ULAŞMAK ZORLAŞTI’
Krediye ulaşmanın da zorlaştığını söyleyen Emin Bağcı, “Krediye ulaşmak da zorlaştı. Esnaf için de krediye ulaşmak zorlaştı. Paranın bir maliyeti var. Mallar gibi tükettikçe paranın maliyeti de artıyor. Arttıkça da parayı bulmak zor oluyor. Parayı bulamadığımız müddetçe de alım gücü kırılıyor. Sanırım hükümetiz alım gücünü kırarak enflasyonu düşürme gayretinde benim fikrimce” diye belirtti.
ART ARDA GELEN ZAMLARIN İZAH EDİLECEK DURUMU YOK
Seçimlere kadar bazı mallarda fiyatların baskılandığını dile getiren Bağcı, “İki tane büyük seçim dönemi getirdik. Seçimlere kadar belli malların fiyatları tutulmaya çalışılıyor ve baskılanıyor. Bu baskı yüzünden piyasada yok denmeyecek kadar mal üretilip, satılıyor. İstenilen fiyat hemen alınamadığı için mal tedariği zorlanıyor ve piyasa yükseliyor. Haziran ayında bazı ürünlere zam geldiği halde Temmuz ayında bir daha zam geldi. Bunun mantıkla izah edilecek bir tarafı yok. Bir tarafına maliyet, birisine de ÖTV zammı deniyor. Bir kılıfına uyduruluyor. Sürekli zamlar geliyor. Asgari ücret artıyor. Maliyetlerimiz de artıyor” diye söyledi.
‘AYNI GEMİ İÇERİSİNDEYİZ’
Esnafın da vatandaşın da zor durumda olduğunu ifade eden Bağcı, “Biz aynı geminin içerisindeyiz. Malı sattığımız fiyattan yerine koyamazsak, bizim de kısır döngü içerisinde ne yapacağımız belli olmaz. Malı sattığımız fiyattan koyamazsak, bulmamızın da bir anlamı olmayacak” dedi.
‘MALİYET HESAPLANIP, FİYATLANDIRMA YAPILMIYOR’
Son zamanlarda kimsenin maliyete bakıp zam yapmadığını söyleyen Ege Perakendeciler (PERDER) Derneği Yönetim Kurulu Başkanı Mehmet Feyzi Başdaş ise, “Üreticiler ve fiyat yapma gücü olanlar artık maliyet hesaplaması yapmıyor. Eğer rakibi yoksa fiyatlandırmayı bu politika üzerinden yapıyorlar. Maliyetin yüzde 20-25 üzerinde zam yapıyor. Artık böyle bir model çıktı kendini koruma adı altında.” diye ifade etti.
‘PERAKENDECİLER BU İŞİN EN MASUMU’
Perakendecilerin bir ürünü pahalıya satma gibi bir şansının olmadığının altını çizen Başdaş, “Fiyatların artışındaki en masumu perakendeciler. Dışarıdan çıktığınız anda sokakta 10 tane market var. Tek başına fiyat belirleme gibi bir şansınız yok. Dolayısıyla siz bir ürünü pahalıya sattığınızda size bir daha müşteri gelmez. Perakendeci bu işin en masumu. Perakendicinin kendi başına fiyat yapma şansı yok.”diye söyledi.
’DÖVİZİ 30 LİRADAN HESAPLIYORLAR’
Büyük üreticilerin fiyatlarda bir manipülasyonu olduğunu da söyleyen Başdaş, “Bu firmalar şu anda dövizi 30 lira üzerinden değerlendirip, fiyat listelerini de ona göre yapıyorlar. Yerli üreticiler de fiyatları ona göre revize ediyor. Global üreticiler dünyada çok daha iyi para kazanıyorlar ama Türkiye’de de fırsatı bulduğu zaman o parayı kazanmaya çalışıyor” dedi.
