2025 yazı öncesinde orman yangını riski Türkiye genelinde hızla yükseliyor. Coğrafi Bilgi Sistemleri ve Uzaktan Algılama Uzmanı Prof. Dr. Şermin Tağıl, özellikle Doğu Akdeniz ve Güneydoğu Anadolu bölgelerinde tehlike seviyesinin çok yüksek düzeyde olduğunu vurguladı. Uzman uyarıyor: "En küçük kıvılcım, büyük çaplı yangınlara dönüşebilir."
Avrupa yangınlarla boğuşuyor, Türkiye sırada mı?
Tağıl’a göre, yangın sezonu Avrupa’da normalden erken başladı. Copernicus Avrupa Orman Yangını Bilgi Sistemi verilerine göre, 2025 yılı içinde şu ana kadar 176 bin hektar alan kül oldu, bu da son 19 yılın ortalamasının üç katı. Avrupa genelinde kaydedilen 955 büyük yangın, geçen yılın aynı dönemindeki 629 vakaya göre ciddi bir artış anlamına geliyor.
Türkiye’de şu ana kadar Avrupa’daki kadar yüksek bir yangın yoğunluğu görülmese de, hava koşulları, toprak nemi ve yağışsız geçen gün sayısı göz önüne alındığında alarm zilleri çalmaya başladı.
2025’te yangın sezonu geç başladı ama etkisi büyük olacak
Prof. Dr. Tağıl’a göre Türkiye’de yangın sezonu Avrupa’ya göre daha geç başladı. Ancak 17-23 Haziran tarihlerini kapsayan yangın hava indeksi anomali haritası, başta Doğu Akdeniz ve Güneydoğu Anadolu bölgeleri olmak üzere çok sayıda noktada çok yüksek tehlike düzeyi gösteriyor.
Toprak neminin düşük olması, bağıl nemin %20'nin altına inmesi, sıcaklıkların 30 derecenin üzerine çıkması ve 11 günü aşan yağışsız dönemlerin bir araya gelmesiyle birlikte, kıvılcımlar hızla yangına dönüşebiliyor. Özellikle kızılçam ormanlarının yoğun olduğu Ege ve Akdeniz kıyıları, kritik risk bölgesi olarak öne çıkıyor.
Rüzgar, nem, sıcaklık: Yangının üçlü tetikleyicisi
Tağıl, rüzgarın yönü ve şiddetinin de yangınların seyrini doğrudan etkilediğini belirtti.
Karadeniz'de lodos,
Akdeniz'de poyraz,
Ege'de ise hem lodos hem poyraz,
yangının yönünü ve yayılma hızını belirleyen başlıca etmenler arasında yer alıyor.
Bu hava hareketleri, nem oranının daha da düşmesine ve yangınların kontrol edilmesini zorlaştıracak şekilde yayılmasına neden oluyor.
Resmî verilerde düşüş olsa da uyarılar sürüyor
Orman Genel Müdürlüğü verilerine göre, bu yıl 1 Ocak-16 Haziran arasında Türkiye'de 778 orman yangını çıktı. Bu sayı geçen yıl aynı dönemde 927 idi. Yanan alan miktarı ise 2.194 hektardan 687 hektara düştü.
Ancak bu istatistiksel düşüş, uzmanlar tarafından aldatıcı bulunuyor. Çünkü 2025 yazının asıl tehlikeli dönemine yeni giriliyor. Özellikle haziranın ikinci yarısı ve temmuz ayı için öngörülen yüksek sıcaklıklar, Türkiye'yi şiddetli ve kontrolü zor yangınlarla karşı karşıya bırakabilir.
İklim krizinin etkisi: Yangınlar artık daha uzun ve daha yıkıcı
Tağıl, Türkiye’de artan yangın riskinin arkasında yatan temel nedenin iklim değişikliği olduğunu vurguluyor.
Uzayan sıcak sezonlar,
Artan kırsal yerleşimler,
Ormanlara yakın yapılaşmalar,
yangınların daha hızlı yayılmasına ve etkilerinin daha büyük olmasına yol açıyor.
Günlük yangın riski haritaları ve sezonluk tahminlere göre, 2025 yılı son yılların en yoğun ve zorlu orman yangını sezonu olabilir.
Vatandaşlara kritik uyarı: Dikkatli olun, hazırlıklı olun
Prof. Dr. Tağıl, özellikle kırsalda yaşayanlar ve tatil bölgelerinde zaman geçirenler için uyarıda bulundu:
“Sigara izmaritleri, mangal külleri, araç egzozları gibi küçük kıvılcımlar, bu kuraklıkta felakete dönüşebilir. Vatandaşların duyarlı olması hayati önem taşıyor.”
