Türkiye'de milyonlarca vatandaşın en temel sorunlarından biri olan barınma ihtiyacına köklü bir çözüm sunma hedefiyle yola çıkan Toplu Konut İdaresi Başkanlığı (TOKİ), Cumhuriyet tarihinin en kapsamlı sosyal konut hamlelerinden birini daha hayata geçirmek için gün sayıyor. Tam 250 bin aileyi uygun koşullarla ev sahibi yapmayı amaçlayan dev sosyal konut projesi, özellikle büyükşehirlerde fahiş seviyelere ulaşan kira ve konut fiyatları karşısında bunalan vatandaşlar için bir umut ışığı oldu. Aylardır süren hazırlıkların ve ihale süreçlerinin ardından, şimdi herkesin aklındaki tek bir soru var: Milyonların hayalini süsleyen bu evler için başvurular ne zaman başlayacak ve şartlar neler olacak?
İhale sürecinde sona doğru: Gözler haziran sonunda
Büyük bir projenin hayata geçirilmesindeki en önemli ve en uzun soluklu aşamalardan biri olan bürokratik ve teknik hazırlık sürecinde artık sona gelindi. TOKİ'nin 250 bin konutluk bu dev projesi için ilk adım, 7 Kasım 2024 tarihinde başlayan ihale süreciyle atılmıştı. Türkiye'nin dört bir yanında, 81 ilde inşa edilecek konutlar için gerekli olan arsa belirleme, zemin etütleri, mimari projelendirme ve yapım ihaleleri gibi karmaşık süreçler, aylar süren titiz bir çalışmayla yürütüldü.
Alınan son bilgilere göre, bu kapsamlı ihale maratonunun Haziran 2025 ayının sonunda tamamlanması öngörülüyor. Bu tarihin tamamlanması, projenin artık fiili olarak başlama aşamasına geldiği anlamına geliyor. İhale süreçlerinin netleşmesi, hem konutların maliyetlerinin belirlenmesi hem de inşaat takviminin ortaya çıkması açısından hayati bir önem taşıyor. Bu nedenle, vatandaşların merakla beklediği başvuru sürecinin start alması da, bu teknik ve idari sürecin nihayete ermesine doğrudan bağlı. Yetkililer, ihale sürecinin tamamlanmasının hemen ardından, başvuru takvimini kamuoyuna duyurmak için hazırlıklarını sürdürüyor.
Başvurular ne zaman başlayacak? Beklenen takvim
Projedeki hazırlıklar son aşamaya gelirken, en çok merak edilen "Başvurular ne zaman başlayacak?" sorusu da yavaş yavaş netlik kazanıyor. Her ne kadar TOKİ tarafından henüz resmi bir tarih ilan edilmemiş olsa da, projenin iç takvimine ve ihale sürecinin tamamlanma tarihine bakıldığında, beklentiler ortak bir noktada buluşuyor. İhale sürecinin Haziran 2025 sonunda tamamlanması öngörüsü, başvuru sürecinin de bu tarihe paralel olarak, Haziran ayının son haftasında veya Temmuz ayının hemen başında alınmaya başlayabileceğini işaret ediyor.
Bu takvim, vatandaşların yaz aylarıyla birlikte yeni bir ev sahibi olma umuduyla başvuru hazırlıklarına başlaması için önemli bir sinyal niteliği taşıyor. Başvuru sürecinin başlamasıyla ilgili resmi duyurunun, TOKİ ve Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı'nın resmi internet siteleri ve sosyal medya hesapları üzerinden yapılması bekleniyor. Vatandaşların, bu süreçte olası dolandırıcılık girişimlerine ve yanlış bilgilendirmelere karşı dikkatli olmaları, sadece resmi kanallardan yapılan açıklamaları dikkate almaları büyük önem taşıyor.
Sadece bir konut değil, yeni bir yaşam alanı: Projenin özellikleri
TOKİ, bu yeni sosyal konut hamlesiyle sadece vatandaşları ev sahibi yapmayı değil, aynı zamanda modern, yaşanabilir ve çevreye saygılı yeni yaşam alanları oluşturmayı hedefliyor. Geçmişteki eleştirilerden de ders çıkaran TOKİ, bu projede mimari ve çevresel özelliklere özel bir önem veriyor. Proje kapsamında inşa edilecek konutların öne çıkan özellikleri şunlar olacak:
-
Yatay ve Yerel Mimari: Şehirlerin siluetini bozan yüksek katlı binalar yerine, insan ölçeğinde, mahalle kültürünü yansıtan, yatay mimari anlayışı benimsenecek. Binaların tasarımında, bulundukları bölgenin kültürel ve coğrafi özelliklerini yansıtan yerel mimari unsurlara yer verilecek.
-
Enerji Verimliliği ve Çevre Dostu Malzemeler: Konutların inşasında, ısı ve ses yalıtımı yüksek, enerji tasarrufu sağlayan ve çevreye zararı en aza indiren sürdürülebilir malzemeler kullanılacak. Bu sayede, ev sahiplerinin uzun vadede ısınma ve soğutma giderlerinden tasarruf etmesi hedefleniyor.
-
Sıfır Atık ve Yenilenebilir Enerji: Projeler, "sıfır atık" uyumlu olarak tasarlanacak. Site içerisinde atıkların kaynağında ayrıştırılmasını sağlayan sistemler kurulacak. Ayrıca, ortak alanların enerji ihtiyacını karşılamak üzere binaların çatılarında güneş panelleri gibi yenilenebilir enerji sistemlerine yer verilecek.
Tüm bu özellikler, projenin sadece bir barınma sorununu çözmekle kalmayıp, aynı zamanda daha yeşil, daha sürdürülebilir ve daha modern şehirlerin oluşumuna da katkı sağlayacağını gösteriyor.
81 ilde dev hamle: Konutlar nerelere yapılacak?
250 bin konutluk bu dev proje, Türkiye'nin tamamını kapsayacak şekilde planlandı. Proje kapsamında, ülkenin 81 ilinde, ihtiyaç analizleri doğrultusunda belirlenen arsalara yeni konutlar inşa edilecek. Ancak projenin ağırlık merkezini, konut ve kira krizinin en yoğun yaşandığı büyükşehirler oluşturacak. Özellikle İstanbul, Ankara ve İzmir gibi metropollerde, artan nüfusun barınma ihtiyacını karşılamak ve piyasadaki fahiş fiyatları dengelemek amacıyla daha fazla sayıda konut yapılması planlanıyor.
Büyükşehirlerin yanı sıra, diğer illerde de o ilin nüfusu, konut ihtiyacı ve mevcut arsa stokuna göre belirlenen sayılarda konut inşa edilecek. Bu dağılım, projenin sadece büyükşehirlerde değil, Anadolu'nun dört bir yanında da bir rahatlama yaratmasını ve konut sahipliği oranını artırmasını hedefliyor.
Kimler başvurabilecek? Beklenen başvuru şartları
TOKİ'nin sosyal konut projelerine başvuru yapabilmek için belirli kriterleri sağlamak gerekiyor. 250 bin konutluk yeni proje için başvuru şartları henüz resmi olarak açıklanmamış olsa da, geçmiş dönemdeki uygulamalar, kimlerin başvurabileceğine dair önemli ipuçları veriyor. Genellikle beklenen başvuru şartları şunlar oluyor:
-
Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı olmak.
-
Başvuru yapacağı il veya ilçe sınırları içerisinde en az 1 yıl ikamet ediyor olmak.
-
Kendisi, eşi ve velayeti altındaki çocukları üzerine ülke sınırları içinde tapuda kayıtlı, kat irtifaklı veya kat mülkiyetli bağımsız bir konutun bulunmaması.
-
Aylık hane halkı net gelirinin, TOKİ tarafından ilan edilecek olan üst sınırı aşmaması.
-
Daha önce TOKİ aracılığıyla konut satın almamış olmak.
-
Başvuru tarihi itibarıyla 25 yaşını doldurmuş olmak.
Ayrıca, şehit aileleri, harp ve vazife malulleri ile dul ve yetimleri, en az %40 engelli vatandaşlar ve emekliler gibi gruplara özel kontenjanlar ayrılması da bekleniyor. Ancak bu şartların tamamı, TOKİ'nin yapacağı resmi duyuru ile netleşecek. Milyonlarca vatandaş, şimdi bu resmi duyuruyu ve e-Devlet üzerinden başlayacak olan başvuru sürecini nefesini tutarak bekliyor.
