Son kullanma tarihinden önce yiyeceklerin tadının daha iyi olacağını ve bu tarihlerden sonra güvenli olmayabileceğini hepimiz biliyoruz. Fakat az bilinen bir gerçek de birçok ürünün son kullanma tarihinin olmasıdır. Güneş kremi, araba koltukları ve hatta kondomlar da zamanla bozulabilir.
Populer Science'ın aktardığı bilgilere göre, son kullanma tarihlerinin dolmuş olabilecek bazı ürünler şunlardır:
1. Güneş Kremi:
Güneş kremleri zamanla bozulur. Çoğu şişede son kullanma tarihi belirtilir ve bu tarihe dikkat edilmesi gerekir. Amerikan Gıda ve İlaç Dairesi'ne (FDA) göre, güneş kreminin son kullanma tarihi belirtilmemişse, "satın alındıktan sonraki üç yıl içinde son kullanma tarihi geçtiği düşünülmelidir."
Güneş kremleri, saklama koşullarına bağlı olarak daha da hızlı bozulabilir. Mayo Kliniği'ne göre, güneş kreminizi "sıcak havalarda veya doğrudan güneş ışığında" dışarıda bırakmamanız önemlidir. Bu, güneş kremini genellikle hangi koşullarda kullandığımızı göz önünde bulundurduğumuzda zor olabilir. Uzmanlar, güneş kreminizi mümkünse gölgede saklamanızı, bir havluya sarmanızı veya plajda veya piknikte soğutucu bir çantada bulundurmanızı önermektedir.
2. Araba (Bebek) Koltukları:
Araba koltuklarının malzemeleri zamanla aşınır ve bu da koltuğun koruyucu etkisini azaltır. Koltuklar, genellikle sekiz yıl civarında olan belirli bir kullanım ömrü için test edilir. Kullanılmış bir araba koltuğu satın almayı veya büyük kardeşten küçük kardeşe araba koltuğu vermeyi düşünüyorsanız bunu aklınızda bulundurmanız önemlidir.
ABD'de araba koltukları için düzenlemelerden sorumlu olan Ulusal Karayolu Trafik Güvenliği İdaresi (NHTSA), yeni olmayan araba koltukları için bir "kullanılmış araba koltuğu kontrol listesi" sunmaktadır. Bu listedeki bazı maddeler oldukça açıktır: Orta veya ciddi bir kazaya karışmış araba koltuklarını kullanmamalısınız, çünkü bu kazalar, koltuğun artık güvenli olmadığı anlamına gelir. Ancak aklınıza gelmeyebilecek birkaç madde daha var. Kurum, bir araba koltuğunu yalnızca model numarasını ve üretim tarihini biliyorsanız kullanmanızı önermektedir. Bunun nedeni, koltuğun çok eski olup olmadığını kontrol edebilmenizdir. Bu bilgiler genellikle koltuğun üzerindeki bir etikette yer alır.
Araba koltuğu üreticileri de genellikle koltuklar için bir kullanım ömrü belirtir. Örneğin, Graco şirketi bu sürenin genellikle 7 ila 10 yıl arasında olduğunu söylüyor, ancak belirli bir araba koltuğunun kullanım ömrünü modelinin kullanım kılavuzunda bulabilirsiniz. Klavuzunuz yoksa, genellikle üreticiyle iletişime geçerek veya şirketin web sitesini kontrol ederek bir kopya edinebilirsiniz.
3. Bisiklet Kaskları:
Tıpkı araba koltukları gibi, bisiklet kaskları da zamanla aşınır. Tam kullanım ömrü değişiklik gösterir; kesin kullanım ömrü, kaskınızla birlikte gelen kullanım kılavuzunda yer almalıdır. Klavuzunuz yoksa, uymanız gereken bazı genel kurallar vardır. Consumer Reports'a göre "pek çok bisiklet kaskı üreticisi, kaskınızı her üç ila beş yılda bir değiştirmenizi önermektedir" ve Consumer Reports Güvenlik Komisyonu "kaskınızı satın aldıktan sonraki 5-10 yıl içinde değiştirmenin sağduyulu bir davranış olabileceğini" belirtmektedir.
Geniş bir zaman aralığı olmasına rağmen, her üreticinin ve kurumun hemfikir olduğu bir şey var: Bir kaza sırasında aşınmış veya görünürde herhangi bir çatlağı olan tüm kaskları değiştirmelisiniz.
4. Duman Dedektörleri:
Çoğu kişi duman dedektörlerini sadece yemek yandığında düşünür, ancak bu cihazlar sonsuza kadar dayanmaz. Bu cihazların dumanı tespit etmek için kullandığı bileşenler zamanla bozulur ve cihazları etkisiz hale getirir.
5. İlaçlar:
Hapları ilaç dolabına atmak ve ağrılarınız olduğunda, ateşiniz çıktığında veya başka bir sağlık sorununuz olduğunda onları hatırlamak kolaydır. Ancak ilaçlar zamanla etkisini kaybedebilir ve bu nedenle güvenli olmayabilir. FDA'ya göre, etkisini kaybeden bir ilaç "istenenden daha düşük bir güce sahip olduğu için hastaya istenen faydayı sağlayamayabilir." Bazı durumlarda bu bozulma, "istenmeyen yan etkilere neden olabilecek" zehirli bileşenlerin oluşmasına neden olabilir.
6. Kondomlar:
Kondomların yapıldığı malzeme zamanla bozulur. Bu durumun neden endişe verici olduğunu fazla açıklamak gerek yok. Cleveland Kliniği'ne göre "eski bir kondomun cinsel ilişki sırasında yırtılması daha olasıdır", bu da kondom kullanmanın amacına ters düşer.
