Türkiye genelinde son yıllarda yaşanan sıcaklık artışı, sivrisineklerin kış uykusuna yatmamasına neden oluyor. Akdeniz Üniversitesi'nden Prof. Dr. Hüseyin Çetin, özellikle kış aylarında mevsim normallerinin üzerinde seyreden sıcaklığın, sivrisinek türlerinin kış uykusuna geçmemesine ve yetişkin halde saldırmaya, kan emmeye devam etmelerine yol açtığını belirtiyor.
Hava Sıcaklıkları ve Sivrisinek Popülasyonu
Meteoroloji Genel Müdürlüğü verilerine göre, 2023 eylül ayında Türkiye'de sıcaklıklar 1991-2020 normallerinin 1,5 derece üzerinde seyretti. Ekim ayı ise normallerin 1,5 derece üzerinde ölçüldü. Kasım ve aralık ayları da sıcaklık artışının etkisiyle normallerin üzerinde geçti. Bu sıcaklık değişimleri, sivrisineklerin rahatsızlık verici bir şekilde 12 ay boyunca aktif olmalarına neden oldu.
Prof. Dr. Hüseyin Çetin: "Sinek Popülasyonu Artışı Hastalık Riskini Beraberinde Getiriyor"
AÜ Fen Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Hüseyin Çetin, meteorolojik verilere dayanarak yaptığı açıklamada, özellikle kış aylarındaki sıcaklık artışının sivrisinek popülasyonunu artırdığını belirtiyor. Türkiye'de yaygın olarak görülen culeks sinek türünün nesil sayısının artmasıyla popülasyonun ve dolayısıyla hastalık riskinin arttığını ifade ediyor. Prof. Dr. Çetin, "Nesil sayısının artması popülasyonun artmasına, hastalık riskinin çoğalmasına sebep oluyor" diyor.
Sivrisinek Türleri ve Kış Uykusu
Prof. Dr. Çetin, Türkiye'de yaklaşık 60 sivrisinek türü bulunduğunu ve özellikle culeks ve anopheles cinsi sivrisinek türlerinin kış uykusunu erişkin halde bina içlerinde, ahırlarda ve foseptik çukurlarında geçirdiğini belirtiyor. Ancak, mevsim sıcaklıklarının normalin üzerinde seyrettiği kıyı bölgelerinde birçok türün kış uykusuna yatmadığını vurguluyor. Bu durum, şu anda bu türlerin erişkin halde saldırmaya ve kan emmeye devam ettiği anlamına geliyor. Prof. Dr. Çetin, belediyelerle yapılan görüşmelerde kış aylarında sivrisinek şikayetlerinde artış görüldüğünü dile getiriyor.
İklim Değişikliği ve Sivrisinekler
Prof. Dr. Çetin, sıcaklık artışının sivrisinek gelişim sürelerini kısalttığını, hızlı üremelerine neden olduğunu ve popülasyonlarını artırdığını belirtiyor. Yerel yönetimlere seslenen Prof. Dr. Çetin, seçim sonrası nisan ayından itibaren yoğun ilaçlama uygulaması yapılması gerektiğini vurguluyor. Ancak, düzensiz yağışların neden olduğu su birikintileri ve sıcak hava koşulları nedeniyle ilaçlamaların etkisinin azaldığını ifade ediyor.
Hastalık Uyarısı: Sivrisinekler Hala Aktif
Prof. Dr. Çetin, dünyadaki çalışmalara referansla, özellikle kış dönemlerinde sıtmayı taşıyan sineklerin uyuşuk hale geçmediğini ve hastalık bulaştırmaya devam ettiğini belirtiyor. Normalde kış uykusunda olması gereken sivrisineklerin bu süreçte aktif olması, sıtma gibi hastalıkların yayılma riskini artırıyor. Prof. Dr. Çetin, iklim değişikliği etkileriyle yaşadığımızı sözlerine ekleyerek, önlem alınmazsa gelecek bahar ve yaz aylarında ciddi sivrisinek riskiyle karşı karşıya kalabileceğimizi vurguluyor.
Sivrisineklere Karşı Önlemler
Prof. Dr. Çetin, vatandaşlara sivrisineklere karşı dikkatli olmaları çağrısında bulunuyor. Konutların içerisinde ve çevresinde su birikintilerine dikkat çeken Prof. Dr. Çetin, bu tür alanlarda su birikmemesi gerektiğini vurguluyor. Balkonlarda biriken suyun sivrisineklere uygun bir üreme alanı olduğuna dikkat çekiyor. Vatandaşları, bu konuda bilinçli olmaya ve su birikintilerini önlemeye davet ediyor.
