Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), imalat ve inşaat sektörlerinin 2024 yılındaki nihai enerji tüketim alışkanlıklarını ortaya koyan kapsamlı araştırmasının sonuçlarını yayımladı. 24 bin 671 girişimin verileriyle hazırlanan rapora göre, Türk sanayisi 2024 yılında toplamda 1 milyon 717 bin 368 terajul nihai enerji tüketti. Bu devasa tüketimin sektörel dağılımı ve enerji kaynağı tercihleri, Türkiye'nin üretim yapısına ve enerji politikalarına dair önemli ipuçları sunuyor.
Enerji canavarı sektörler: çimento ve demir-çelik zirvede
TÜİK verileri, sanayideki enerji tüketiminin birkaç sektörde yoğunlaştığını net bir şekilde ortaya koydu. Toplam tüketimde aslan payını, %28,8'lik oranla çimento, cam ve seramik gibi ürünlerin imalatını kapsayan "diğer metalik olmayan mineral ürünlerin imalatı" sektörü aldı. Bu sektörü, %22,7'lik pay ile "ana metal sanayii" (demir-çelik vb.) takip etti. Bu iki enerji yoğun sektör, tek başlarına Türk sanayisinin toplam enerji tüketiminin yarısından fazlasını (%51,5) sırtladı.
Listenin devamında ise %10,9 ile "gıda ürünleri imalatı", %7,4 ile "tekstil ürünlerinin imalatı" ve %6,2 ile "kimyasalların ve kimyasal ürünlerin imalatı" sektörleri yer aldı. Birçok alt sektörü besleyen ve ekonominin barometresi olarak kabul edilen "inşaat" sektörünün toplam tüketimdeki payı ise %4,8 olarak gerçekleşti.
Sanayinin yakıt tercihi: elektrik lider, doğal gaz ve kömür takipte
Peki, sanayi çarkları hangi enerji kaynağıyla dönüyor? 2024 yılı verilerine göre sanayinin nihai enerji tüketiminde ilk sırayı, %28,3'lük pay ile elektrik aldı. Toplamda 485 bin 163 terajullük tüketimle zirveye oturan elektriği, %23,6'lık pay ile doğal gaz ve %22,6'lık pay ile kömür gibi katı fosil yakıtlar izledi. Bu üç kaynak, toplam sanayi tüketiminin dörtte üçünden fazlasını oluşturdu. Listede dördüncü sırada ise %14,0'lık pay ile petrol ürünleri yer aldı.
Sektörlerin enerji dna'sı: çimentoda kömür, metalde elektrik
Genel tabloda elektrik lider olsa da, sektörlerin kendi içindeki enerji tercihleri farklılık gösteriyor. Enerji tüketiminin şampiyonu olan "diğer metalik olmayan mineral ürünlerin imalatı" (çimento vb.) sektörünün enerji karması oldukça dikkat çekici. Bu sektörde en çok tüketilen enerji kaynağı, genel eğilimin aksine %32,7 ile petrol ürünleri oldu. Bu kaynağı %27,5 ile katı fosil yakıtlar (kömür) izlerken, doğal gazın payı %18,2, elektriğin payı ise sadece %12,7'de kaldı. Bu durum, çimento ve benzeri ürünlerin üretim süreçlerinin ne denli fosil yakıt bağımlısı olduğunu gözler önüne seriyor. Buna karşılık, ana metal sanayii ve tekstil gibi diğer büyük sektörlerde ise elektriğin ana enerji kaynağı olarak öne çıktığı görülüyor. Bu veriler, Türkiye'nin sanayide yeşil dönüşüm hedefleri doğrultusunda hangi sektörlere öncelik vermesi gerektiğine dair de önemli bir yol haritası sunuyor.
