Samsun Ondokuz Mayıs Üniversitesi (OMÜ) Fen Fakültesi Biyoloji Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Hasan Korkmaz, nesli tehlike altında olan kum zambaklarının zorlu şartlara dayanıklı olmasına rağmen insan faktörünün olumsuz etkilerine maruz kaldığını belirterek, "Dayanıklılık gösteremeyeceği bir durum var o da insan faktörü. Plaj turizmi, kontrolsüz yapılaşmalar, kum alma faaliyetleri dolayısıyla kum zambağının yayılış habitatlarını ortadan kaldırıyor. Tarım ve Orman Bakanlığı, kum zambaklarının toplanmasını, kopartılmasını hatta ihracatını yasaklayan bir yönetmelik yayınladı, 244 bin 315 TL para cezası uygulanıyor" dedi.
Türkiye'nin Karadeniz, Akdeniz, Ege ve Marmara Bölgeleri'nin kıyı kumul alanlarında yetişen ve tehlike altında olan kum zambaklarının çiçek açma dönemi başladı. Endemik bitki türleri arasında yer alan kum zambakları, Tarım ve Orman Bakanlığı tarafından koruma altına alındı. Koparılması durumunda Doğa Koruma ve Milli Parklar Müdürlüklerince 244 bin 315 TL para cezası veriliyor. OMÜ Fen Fakültesi Biyoloji Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Hasan Korkmaz, bitkinin zorlu şartlara dayanabildiğini belirterek, "Yerel ve merkezi yönetimler, bitkinin korunması için özen göstermeli, koruma alanları oluşturmalı" dedi.
'TÜRKİYE DIŞINDA DÜNYANIN DİĞER BİRÇOK ÜLKESİNDE YAYILIŞI VAR'
Kum Zambağı bitkisinin dünyada Akdeniz kıyısında bulunan ülkelerin kumul alanlarında yayılış gösterdiğini söyleyen Prof. Dr. Korkmaz, "Pancratium Maritimum yani Türkçe adıyla bilinen Kum Zambağı, Türkiye dışında dünyanın diğer birçok ülkesinde yayılışı var. Bulunduğu alan, gerek besin durumu gerekse su durumu, yüksek sıcaklık ve güneşlenme nedeniyle oldukça zorlu şartlara sahip bir ortam. Bunlara dayanıklı bir tür. Ancak dayanıklılık gösteremeyeceği bir durum var o da insan faktörü. İnsan faktörünün tahrip edici etkisi ortaya çıktıktan sonra, bitki bu adaptasyon yeteneklerine rağmen yok olmakta. Bu tahribatlar, kıyı kumullarda görülen yaygın plaj turizmi, kontrolsüz yapılaşmalar, kum alma faaliyetleri dolayısıyla kum zambağının yayılış habitatlarını ortadan kaldırıyor" diye konuştu.
‘ÇOK GÜZEL KOKULARI VAR, AKŞAM SAATLERİNDE YAYILMAYA BAŞLIYOR’
Kum Zambağı'nın, kumul habitatlara 70-80 santim derinliğinde, 5-6 santim çapındaki iri soğanları sayesinde birinci derecede tutunduğunu söyleyen Prof. Dr. Korkmaz, "Mart ve nisan aylarında ilk defa skulent yaprakları gelişiyor. Mayıs ayına doğru çiçek sapı gelişme gösteriyor ardından da popüler olan beyaz çiçekleri gelişiyor. Ayrıca çok da güzel kokuları var. Bu kokular özellikle akşam saatlerinde yayılmaya başlıyor. Bitki böcekleri etkileyebilmek için nektarlarını ve kokularını o saatlerde yayıyor. Kum Zambağı, nesli tehlike altında olan bir tür. Tarım ve Orman Bakanlığının, kum zambaklarının ve değişik organlarının toplanmasını, kopartılmasını hatta ihracatını yasaklayan bir yönetmeliği var. Bulunduğumuz alan da Samsun Doğa Koruma ve Milli Parklar Müdürlüğü tarafından koruma altında olan bir alan" dedi.
