Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Örgütü (OECD) tarafından yürütülen Uluslararası Öğrenci Değerlendirme Programı (PISA), 81 ülkede yapılan bir araştırma. 2022 yılına ait verilere göre, akran zorbalığı bu ülkelerin tamamında gözlemleniyor.
PISA 2022 Verilerine Göre Zorbalık Yaygınlaşıyor
PISA 2022 verilerine göre, akran zorbalığı sadece birkaç ülke ile sınırlı kalmıyor, araştırmaya katılan tüm ülkelerde mevcut. PISA, öğrencilere sadece akademik yeteneklerini değil, aynı zamanda okuldaki zorbalık türleriyle ilgili deneyimlerini de soruyor. Bu kapsamda, "fiziksel", "ilişkisel", "sözel" ve "gasp" gibi zorbalık türleri ölçülüyor. Türkiye'deki öğrencilerin en sık yaşadığı zorbalık türleri ise sözel ve ilişkisel zorbalık olarak raporlanıyor.
OECD Ülkelerindeki Durum
Araştırmaya göre, OECD ülkelerindeki öğrencilerin yaklaşık %8'i sık sık zorbalığa uğruyor olarak tanımlanıyor. Bu oran Filipinler'de %36'ya ve Güney Kore'de ise sadece %1'e tekabül ediyor. Türkiye'de ise zorbalık içeren davranışlara maruz kalan öğrenci oranı OECD ülkelerine göre daha yüksek; %27 seviyesinde. Benzer şekilde, Filipinler'de bu oran %48'e, Güney Kore'de ise %9'a yükseliyor.
Eğitimcilerin Gözünden Durum
Kastamonu Üniversitesi Eğitim Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. S. Tunay Kamer, akran zorbalığı konusunu değerlendirdi. Kamer, şiddet ve saldırganlık olaylarının artış gösterdiğini ve bunun taklit edilerek yayıldığını belirtti. Çocukların çevrelerindeki şiddeti normalleştirdiğini ve hatta bazen bu davranışları kabul edilebilir gördüğünü vurguladı.
Kamer ayrıca, öğrencilerin genellikle akranlarından etkilendiğini ve kabul görmek adına istenmeyen davranışlar sergileyebileceğini belirtti. Bu tür olumsuz davranışların tepki almadığında ise devam etme eğiliminde olduklarını aktardı.
Dijitalleşme ve Zorbalık
Kamer, dijitalleşmenin toplumda olumlu gelişmelere ek olarak istenmeyen davranışların da artmasına neden olduğunu ifade etti. Özellikle sosyal medya platformları ve dijital oyunların içerik kontrolünün zorlaştığını ve çocukları olumsuz etkilediğini belirtti.
Özellikle içerik kontrolü konusunda yaşanan sorunların çocukların fiziksel, ahlaki, sosyal ve duygusal gelişimlerini olumsuz etkilediğini belirten Kamer, bu konuda eğitimciler, aileler ve ilgili kurumların sorumlulukları olduğunu vurguladı.
Gelecek İçin Önlemler
Kamer, sorunların çözümünde sadece ebeveynlere değil, öğretmenlere, okul yönetimine ve ilgili bakanlıklara da büyük görevler düştüğünü belirtti. Eğitim sisteminde yapılan düzenlemelerin önemine değinerek, olumsuz davranışların önlenmesi için politikalar geliştirilmesi gerektiğini vurguladı.
Milli Eğitim Bakanlığının aldığı önleyici tedbirleri anlatan Kamer, gelecek yıllarda bu tedbirlerin olumlu etkilerini göreceğimizi belirtti. Ayrıca, sosyal medya platformları ve dijital oyunlar konusunda daha etkin denetimlerin önemine dikkat çekti.
Akran zorbalığı ve dijitalleşmenin etkisiyle ortaya çıkan sorunlar, çözüm odaklı politikaların ve toplumsal farkındalığın artırılmasıyla aşılabilir. Eğitimcilerin, ailelerin ve ilgili kurumların iş birliğiyle, çocukların daha sağlıklı bir çevrede yetişmesi için çaba gösterilmesi gerekiyor.
