Yılbaşı, eskiden ekonomik ve eğlenceli bir ev etkinliği olarak tercih edilirdi. Ancak son birkaç yıldır gıda enflasyonunun kronikleşmesiyle birlikte evde yılbaşı kutlamanın maliyeti artıyor. 26 Aralık itibarıyla, ucuz süpermarketlerde bile önceki yıla kıyasla en az iki kat daha fazla harcama yapmak gerekiyor.
Yılbaşı Sepeti: Fiyat Artışlarıyla Karşılaştırma
Bu yılın ve geçen yılın katalogları arasında yapılan karşılaştırmada, 2023'te yılbaşı için satın alabileceğiniz birkaç malzemeye daha fazla ödeme yapmanız gerektiği ortaya çıkıyor. Ekonomik marketlerden alışveriş yapsanız bile, peynir, kuruyemiş, cips, meyve suyu, zeytin, yoğurt, kıyma, çikolata sosu gibi ürünlerle geçen yıl 366,45 TL olan bir sepetin maliyeti bu yıl 745,65 TL'ye çıkıyor.
Artan Masraflar ve Ekonomik Zorluklar
Bu durum, dar gelirli aileleri olumsuz etkiliyor. Hacer Foggo, insan hakları savunucusu olarak, artan mutfak masraflarıyla ilgili olarak "Sadece yılbaşı değil artık bayramlar da bayram değil" ifadesini kullanarak, dar gelirli hanelerdeki ekonomik zorluklara dikkat çekiyor. Yoksulluk politikalarıyla ilgili çalışmalar yapan Foggo, özellikle özel günlerde çocukların temel ihtiyaçlarını karşılamakta zorlanan ailelerin olduğunu belirtiyor.
Gıda Enflasyonu: Yüksek Oranlar ve Değerlendirmeler
DİSK'e göre, dar gelirli aileler için gıda enflasyonu yüzde 106. Kasım ayında gıda ve alkolsüz içecekler kategorisindeki enflasyon yüzde 67 olarak gerçekleşti. Türkiye, OECD ülkeleri arasında gıda enflasyonunun en yüksek olduğu ülke konumunda.
Tarım Üretim Maliyetleri ve Beklentiler
Tarım editörü İrfan Donat, TÜİK'in tarımsal girdi fiyat endeksine göre, üretim maliyetlerinin 49 aydır arttığına dikkat çekiyor. Bu durumun tüketici alışkanlıklarını etkilediğini belirten Donat, özellikle kırmızı et, süt ve süt ürünlerine talebin azaldığını ifade ediyor.
Mutfak Harcamalarında Düşüş
Farklı sektörlerden üreticilerle yapılan görüşmelerde, yılbaşı sofrası özelinde kuruyemiş ve tatlı gibi ürünlere olan talebin düştüğü ortaya çıkıyor. İrfan Donat'a göre, kuruyemiş sektörü uzun zamandır talep düşüşü yaşıyor, özellikle alt gelir gruplarında leblebi, yer fıstığı ve çekirdek tercih ediliyor.
Yoksulluk: Geniş Bir Sorun
Yoksulluğun artık sadece belirli mahallelerin değil, geniş bir kesimin sorunu olduğu vurgulanıyor. Dar gelirli ailelerin temel ihtiyaçlarını karşılamakta zorlandığı, mutfak harcamalarının arttığı bir dönemde, ekonomik zorluklar geniş bir toplulugu etkiliyor.
