Dünya Sağlık Örgütü'nün (DSÖ) yeniden küresel sağlık acil durumu ilan ettiği mpox (maymun çiçeği) virüsü, bu kez ölüm oranı yüksek Clade 1b varyantıyla Avrupa’da hızla yayılıyor. Ağustos ayından bu yana kıta genelinde en az 45 yeni vaka tespit edildi.
Bazı ülkelerde hastaların hastaneye kaldırıldığı bildirildi. Özellikle çocuklar arasında yüzde 10’a kadar çıkabilen ölüm oranı, varyantın tehlikesini artırıyor.
“Aşılamadaki uluslararası başarısızlık salgını Avrupa’ya taşıdı”
Son yıllarda mpox salgınlarının yoğunlaştığı Orta Afrika’da yıllardır devam eden aşılama sorunlarının, virüsün Avrupa’ya taşınmasında büyük rol oynadığı belirtiliyor.
Londra Hijyen ve Tropikal Tıp Okulu'ndan Profesör Michael Marks, tabloyu şöyle özetledi:
“Afrika’da en yüksek risk altındaki nüfuslar aşılanamadı. Bu büyük bir uluslararası başarısızlık. Salgınların sürmesine, gereksiz acıların yaşanmasına ve virüsün başka coğrafyalara taşınmasına yol açtı.”
Marks’a göre mpox yakın zamanda ortadan kalkacak bir tehdit değil; uzun vadeli ve sürdürülebilir bir mücadele zorunlu.
Avrupa’da vaka listesi kabarıyor
Avrupa Hastalık Önleme ve Kontrol Merkezi (ECDC), vakaların şu ülkelerde görüldüğünü açıkladı:
-
Almanya
-
Belçika
-
Hollanda
-
Fransa
-
İrlanda
-
İtalya
-
İspanya
-
Yunanistan
-
Portekiz
-
İsveç
ECDC ayrıca yedi hastanın tedavi için hastaneye yatırıldığını duyurdu.
DSÖ’nün son raporuna göre 14 Eylül – 19 Ekim arasında dünya genelinde:
-
17 ülkede aktif bulaş görüldü,
-
2.862 vaka doğrulandı,
-
17 kişi hayatını kaybetti.
Birleşik Krallık’ta ise ilk Clade 1b vakasının görüldüğü 2024 Ekim ayından bu yana toplam 19 vaka kayda geçti.
Aşı yetersizliği büyüyor: Yeni sözleşme imzalandı
Mpox için etkili bir aşı bulunsa da Afrika kıtası hâlâ ağır bir doz yetersizliği yaşıyor. Dağıtım ve lojistik sıkıntılar da tabloyu daha karmaşık hale getiriyor.
Danimarkalı biyoteknoloji firması Bavarian Nordic, ekim ayının sonunda Avrupa Komisyonu ile yeni bir anlaşma imzaladı. Bu anlaşma sayesinde Avrupa ülkeleri:
-
8 milyon doza kadar mpox ve çiçek aşısı satın alabilecek.
Şirket ayrıca düşük gelirli ülkelere uygun fiyatlandırma ve bağış içeren desteklerin de yapılacağını duyurdu.
Uzmanlara göre bu adım önemli olsa da, Afrika’ya yönelik uzun vadeli bir aşılama politikası oluşturulmadıkça mpox’ta yeni dalgaların ortaya çıkması kaçınılmaz.
Mpox nasıl bulaşır?
Mpox, vücutta ağrılı döküntüler, büyümüş lenf düğümleri, ateş, baş ve kas ağrıları, sırt ağrısı ve şiddetli halsizlik gibi belirtilerle kendini gösteren viral bir enfeksiyon.
Virüsün başlıca bulaşma yolları:
-
Cilt cilde temas
-
Ağız-ağıza temas
-
Yakın mesafe solunum teması (aynı ortamda nefes yoluyla bulaş)
Çoğu kişi 2–4 hafta içinde iyileşiyor ancak bağışıklık sistemi zayıf olan bireylerde hastalık ağır seyredip ölümle sonuçlanabiliyor.