Televizyoncu ve gazeteci Metin Uca'nın vefatının ardından, vasiyetinde dile getirdiği İstanbul Boğazı'na küllerinin serpilme isteği yerine getirilmedi. Ancak Türkiye'de krematoryum hizmetinin olmamasıyla birlikte ölü yakma isteğinin hukuki durumu ve hangi inançlarda bu uygulamanın olduğu tartışma konusu oldu. Metin Uca'nın cenazesi neden yakılamadı? Cenaze yakmak günah mı? Türkiye'de cenazesi yakılan müslüman var mı? sorulara cevap veriyoruz, detaylar haberimizde...
Metin Uca'nın Vasiyeti Neydi? Metin Uca Neden Yakılmak İstedi?
Kazada hayatını kaybeden Metin Uca'nın verdiği bir röportajda vasiyetini açıkladığı belirtiliyor. Uca'nın dile getirdiği "Yakılarak ölmek ve küllerimin İstanbul Boğazı'ndan serpilmesini isterdim ama ne yazık ki böyle bir şansımız yok. İki yüzlü törenleri istemiyorum." ifadeleri gündeme geldi.
Türkiye'de Yakılma Var Mı? Türkiye'de Krematoryum Yasak Mı?
Türkiye'de krematoryum hizmetinin bulunmaması nedeniyle, ölü yakma isteğinin hukuki bir engel oluşturmadığı belirtiliyor. Ancak mevcut durumda ölü yakma işlemi gerçekleştirilemiyor. Türkiye’de krematoryum yasak değildir. 1593 sayılı Umumi Hıfzıssıhha Kanunu’nda ölülerin yakılması için gerekli şartlar ve prosedürler belirlenmiştir. Ancak, Türkiye’de krematoryum yapmak isteyen belediyelerin Sağlık Bakanlığı’na başvurması ve izin alması gerekmektedir. Bu işlem için henüz bir başvuru yapılmadığı için, Türkiye’de krematoryum bulunmamaktadır. Ayrıca, Türkiye’de çoğunlukla Müslüman olan halkın inancına göre, ölülerin toprağa gömülmesi gerektiği düşünülmektedir. Bu da krematoryum yapımına karşı bir engel oluşturmaktadır.
Hangi dinlerde yakılmak var?
Hangi inançlarda ölü yakma işleminin olduğu da merak konusu. İslam dininde ve Musevilikte ölü yakma işlemi gerçekleştirilmiyor. Hristiyanlıkta ise mezhepler arasında farklı yaklaşımlar bulunuyor. Katolik mezhebine göre ölü yakma işlemi sınırlıyken, Protestan mezhebinde daha serbest bir yaklaşım görülüyor.
Dünya Üzerindeki Ölü Defni Uygulamaları
Ölü yakmanın sık görüldüğü dinlerden biri Hinduizm. Budizm ve Hinduizm gibi inançlarda ölü yakma işlemi ritüellere göre gerçekleştiriliyor. Dünya genelinde ölü defin uygulamaları gömme ve yakma olmak üzere farklılık gösteriyor.
Türkiye'de cenazesi yakılan ünlüler var mı?
Ölü yakma isteğinin nadir gerçekleştiği durumlardan biri olan ünlü soprano Leyla Gencer'in vasiyeti yerine getirilerek küllerinin İstanbul Boğazı'na serpilmişti. Benzer şekilde, Gencer'in naaşı krematoryumda yakılmıştı. yazar ve gazeteci Yaşar Kemal, vasiyetinde bedeninin yakılmasını ve küllerinin Toroslar’a dağıtılmasını istemişti. Fakat, Türkiye’de bu işlemi yapacak bir yer olmadığı için, ailesi cenazesini Fransa’ya götürmüştü.
Tarihte İlk Krematoryum Ne Zaman Yapıldı? İlk Cenaze Ne Zaman Yakıldı?
İlk krematoryum vakası tarihte M.Ö. 2500 yılında Kuzey Avrupa ve Yakın Doğu’da görülmüştür. Bu uygulama daha sonra Hindistan, Aztek, İnka, Antik Yunan ve Antik Roma gibi pek çok toplumda yaygınlaşmıştır. Türkiye’de ise Osmanlı İmparatorluğu’nun son dönemlerinde Anadolu Kavağı’nda bir krematoryum olduğu kaynaklarda yer almaktadır.
Cenaze yakmak günah mı?
İslam’da ölünün cesedini yakmak caiz değildir. Dinimize göre cenazelerin yıkanıp kefenlenmesi ve toprağa gömülmesi gerekir. 2. Kur’an-ı Kerim’de bu işlemin insanoğluna Allah tarafından öğretildiği, kardeşinin cesedini ne yapacağını, bir karganın hareketlerinden öğrenen Hz. Âdem (as)'in oğlunun şöyle dediği anlatılır:
“Yazıklar olsun bana, şu karga kadar olup da kardeşimin cesedini gömmekten de mi aciz kaldım!” (Maide, 5/31)
Başka ayetlerde de ölünün gömülmesi gereğine dolaylı olarak işaret edilmiştir. (Tâhâ, 20/ 55; Mürselât, 77/25-26; Abese 80/21-22)
Ölünün toprağa verilmesi çevre temizliği, sağlık, insanın saygınlığının korunması ve ölümü hatırlatma türünden birçok hikmetler taşımaktadır[1][1]. Bunun yanı sıra insan cesedi ile ilgili olarak Peygamberimiz (asm)'den şöyle bir hadis rivayet edilmiştir:
“Ölünün kemiğini kırmak, onu diri iken kırmak gibidir.” (Muvatta, Cenâiz 15; Ebu Davud, Cenâiz 58-60; İbn Mâce, Cenâiz, 63)
Yani, diri iken bir kimsenin kemiğini kırmak nasıl caiz değilse, ölünün kemiğini kırmak da caiz değildir. Cesedi yakmak da bu kapsamda değerlendirilebilir.
Cenazesi yakılan müslüman var mı?
Türkiye’de krematoryum adı verilen ceset yakma fırınlarının bulunmaması nedeniyle, öldükten sonra yakılma işleminin uygulanması mümkün görünmemektedir . Ancak, yurt dışında yaşayan veya ölen bazı Müslümanların cenazelerinin yanlışlıkla yakıldığı haberleri de mevcuttur. Mesela, Almanya’nın Hannover kentindeki tıp fakültesi hastanesinde 81 yaşındaki bir Alman ile 71 yaşındaki bir Türkün cesetlerinin karıştırılması üzerine, yanlışlıkla Müslüman Türk vatandaşının cesedinin yakıldığı ortaya çıkmıştır.
Metin Uca, Füreyya Koral ile aynı kaderi paylaştı
87 yaşında hayatını kaybeden ve küllerinin İstanbul Boğazı'na saçılmasını isteyen ünlü seramik sanatçısı Füreyya Koral, Zincirlikuyu Mezarlığı'na defnedilmiştir. Cenaze namazı Teşvikiye Camii'nde kılınmıştır.
Krematoryumda cenaze nasıl yakılır?
Krematoryum, ölen kişilerin yakılmasına verilen isimdir. Krematoryumda yakılma işlemi, özel olarak geliştirilmiş tekniklerle gerçekleştirilir. Kremasyon işlemi sırasında, ceset öncelikle kremasyonun gerçekleşeceği alana yerleştirilir. Bu alan, küçük bir kabin şeklindedir ve içine ceset yerleştirilir. Krematoryuma aynı anda tek bir ceset alınabilir. Cesedin üstünde bulunan istenmeyen nesneler uzaklaştırılır. Bunlar mücevher, altın dişler vb. olabilir. Vücudun içinde yer alan implant tarzı metallerin çıkarılması ise mümkün olmayacağından bunlara ilk aşamada dokunulmaz.
Krematoryumda cenaze kaç derecede yakılır?
Krematoryumlarda cesetler 850 derecede yakılır. Yakma işlemi sırasında bazı kemiklerin tamamen kül olması mümkün olmayabilir. Bu kemikler dikkatle kırılır ve yakma işlemine başlanır. Daha sonra bedenden geriye kalan kalıntılar da aynı şekilde toz haline getirilir. Bu noktada vücut içinde kalan metaller de açığa çıkar. Bu metaller, daha sonra ayrıştırılır ve geri dönüşüm için kullanılır. Kalan küller ise özel bir kapta toplanır ve ölen kişinin yakınlarına teslim edilir. Ölen kişinin yakınları, külleri istedikleri gibi saklayabilir, serpiştirebilir veya gömebilirler.
