Türkiye'nin finansal altyapısını güçlendirmeyi ve dijital dönüşümü hızlandırmayı hedefleyen adımlar kesintisiz devam ediyor. Bu kapsamda, finans teknolojileri (fintech) sektörüne yönelik regülasyonların ve gözetim faaliyetlerinin baş aktörü olan Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB), önemli bir karara imza attı. 1000 Yatırımlar Holding'in iştiraki olan 1000 Ödeme Hizmetleri ve Elektronik Para A.Ş. (marka adıyla 1000pay), TCMB'den elektronik para kuruluşu olarak faaliyet izni alma başarısını gösterdi. 4 Haziran 2025 tarihinde alınan ve 19 Haziran 2025 tarihli Resmi Gazete'de yayımlanan bu karar, Türkiye'deki dijital ödeme ekosistemine yeni bir soluk getirme potansiyeli taşıyor. Hızla büyüyen ve dinamik bir yapıya sahip olan ödeme hizmetleri pazarında rekabeti daha da keskinleştirmesi beklenen bu izin, aynı zamanda tüketicilere sunulan finansal hizmetlerdeki çeşitliliği artırma ve dijitalleşme sürecini derinleştirme yolunda atılmış stratejik bir adım olarak yorumlanıyor.
Faaliyet izninin detayları: 1000pay hangi hizmetleri sunacak?
TCMB'nin Resmi Gazete'de yayımlanan kararı, 1000 Ödeme Hizmetleri ve Elektronik Para A.Ş.'ye geniş bir yelpazede hizmet sunma yetkisi veriyor. Bu yetkilendirme, 20 Haziran 2013 tarihli ve 6493 sayılı "Ödeme ve Menkul Kıymet Mutabakat Sistemleri, Ödeme Hizmetleri ve Elektronik Para Kuruluşları Hakkında Kanun"un ilgili maddeleri (14, 15, 18 ve 19) kapsamında yapılan detaylı değerlendirmeler sonucunda verildi.
Kanun'un 12. maddesinin birinci fıkrasında belirtilen ödeme hizmetlerini ve 18. maddesinin ikinci fıkrasında belirtilen elektronik para ihracı hizmetini sunma yetkisi alan 1000pay, böylece modern ödeme ekosisteminin neredeyse tüm alanlarında faaliyet gösterebilecek. Bu hizmetler şunları kapsıyor:
-
Ödeme Hesaplarının İşletilmesi: Kullanıcıların ödeme hesaplarını açma, yönetme ve bu hesaplar üzerinden her türlü işlemi yürütme yeteneği. Bu, kullanıcılara dijital cüzdan veya ödeme hesabı sunulması anlamına geliyor.
-
Para Yatırma ve Çekme: Ödeme hesaplarına nakit para yatırma ve bu hesaplardan para çekme imkanı sağlama. Bu, geleneksel bankacılık hizmetlerinin dijital platformlara taşınmasıyla nakit ve dijital para arasındaki köprüyü oluşturuyor.
-
Fon Transferleri: Doğrudan borçlandırma, ödeme kartı veya benzeri araçlarla yapılan ödeme işlemleri ve düzenli ödeme emirleri dahil olmak üzere, ödeme hizmeti kullanıcılarının hesaplarındaki fonların transferini gerçekleştirme. Bu, havale, EFT gibi işlemlerin elektronik para platformları üzerinden yapılabilmesine olanak tanıyor.
-
Ödeme Aracı İhracı ve Kabulü: Kendi elektronik para kartlarını veya benzeri ödeme araçlarını çıkarma ve bu araçların ödeme noktalarında kabulünü sağlama.
-
Para Havalesi: Elektronik para transferi yoluyla, bireyler arası veya işletmeler arası para transferi hizmetleri sunma.
-
Bilişim/Elektronik Haberleşme Üzerinden Ödemeler: Yalnızca aracı olarak hareket eden bilişim veya elektronik haberleşme işletmecileri üzerinden yapılan ödeme işlemlerini sunma. Bu, mobil ödeme servisleri gibi yeni nesil ödeme yöntemlerini içeriyor.
-
Fatura Ödemelerine Aracılık: Elektrik, su, telefon, doğalgaz gibi faturaların elektronik para platformları üzerinden ödenebilmesine aracılık etme hizmeti.
-
Ödeme Emri Başlatma Hizmeti: Ödeme hizmeti kullanıcısının talebiyle, başka bir ödeme hizmeti sağlayıcısındaki ödeme hesabına ilişkin ödeme emri başlatma. Bu hizmet, kullanıcıların farklı banka veya ödeme kuruluşu hesaplarındaki paralarını tek bir arayüzden yönetmelerini sağlayabiliyor.
-
Konsolide Hesap Bilgileri: Kullanıcının onayı alınarak, bir veya birden fazla ödeme hesabına ait konsolide edilmiş bilgileri online platformlar üzerinden kullanıcıya sunma. Bu, kullanıcıların tüm finansal varlıklarını tek bir ekran üzerinden takip edebilme kolaylığı sunuyor.
Tüm bu yetkiler, 1000pay'in Türkiye'deki fintech pazarında çok yönlü ve güçlü bir oyuncu olarak konumlanmasını sağlayacak.
Merkez bankası'nın fintech'e bakışı: Güven ve denetim ön planda
TCMB'nin ödeme ve elektronik para kuruluşlarına yönelik faaliyet izni verme süreci, finansal istikrarı, tüketici haklarının korunmasını ve sektörün güvenli gelişimini sağlamaya yönelik titiz bir denetim sürecini içeriyor. Merkez Bankası, bu kuruluşların belirlenen yasal düzenlemelere ve standartlara uygun hareket etmesini sağlamak amacıyla gözetim ve denetim faaliyetlerini aktif bir şekilde yürütüyor.
2024 yılına ilişkin yayımladığı basın duyurusunda TCMB, bu dönemde 8 şirkete ödeme ve elektronik para kuruluşları alanında faaliyet izni verdiğini, 7 kuruluşa faaliyet genişletme onayı, 5 kuruluşa ise pay devir izni verdiğini belirtmişti. Aynı dönemde, düzenlemelere uymayan 55 kuruluşa toplamda 160,3 milyon TL tutarında idari para cezası uygulandığı, izinsiz faaliyet gösterdiğinden şüphelenilen kişi ve kuruluşlara yönelik 280'den fazla teknik inceleme yapıldığı ve suç teşkil eden durumlarda Cumhuriyet Başsavcılıklarına başvurduğu da aktarılmıştı. Bu veriler, TCMB'nin sektördeki düzenleyici ve denetleyici rolünü ne kadar ciddiye aldığını ve finansal ekosistemin güvenli bir şekilde işlemesi için ne denli kararlı olduğunu gösteriyor. Tüketici haklarının korunması, bu sürecin en temel hedeflerinden biri olarak öne çıkıyor.
1000 yatırımlar holding ve ekosistem etkisi: Binbin'den q charge'a
1000 Ödeme Hizmetleri ve Elektronik Para A.Ş.'nin arkasında, Türkiye'nin önemli yatırım gruplarından 1000 Yatırımlar Holding bulunuyor. Holding, son dönemde özellikle dijitalleşme ve yenilikçi mobilite çözümleri alanında yaptığı yatırımlarla dikkat çekiyor. Holding bünyesinde, elektrikli scooter paylaşım platformu BinBin ve elektrikli araç şarj istasyonu ağı Q Charge gibi markalar yer alıyor.
1000pay'in faaliyet izni alması, holdingin bu alandaki stratejilerini daha da güçlendirecek. Holding, bu yeni ödeme kuruluşuyla birlikte, kendi ekosistemi içinde kapalı döngü bir ödeme sistemi oluşturma potansiyeline sahip olacak. Örneğin, BinBin kullanıcıları, scooter kiralama ücretlerini veya Q Charge kullanıcıları, elektrikli araçlarını şarj etme ödemelerini doğrudan 1000pay üzerinden daha kolay ve hızlı bir şekilde gerçekleştirebilecekler. Bu entegrasyon, kullanıcı deneyimini artırırken, holdingin operasyonel verimliliğini de yükseltecek. Ayrıca, 1000pay'in sunduğu ödeme hizmetlerinin, holdingin mevcut markalarına ve gelecekteki potansiyel yatırımlarına da entegre edilmesiyle, çok daha geniş bir dijital hizmet ağı oluşturulması hedefleniyor. Bu durum, holdingin kendi içindeki sinerjiyi maksimize etme ve fintech alanında önemli bir oyuncu haline gelme vizyonunun bir parçası olarak değerlendiriliyor.
Dijital ödemelerde yeni dönem: Sektörde rekabet kızışıyor
Türkiye'de ödeme sistemleri ve elektronik para sektörü, son yıllarda büyük bir ivme kazandı. Özellikle pandeminin etkisiyle hızlanan dijitalleşme süreci, nakitsiz ödeme alışkanlıklarının yaygınlaşmasını tetikledi. Mobil uygulamalar, temassız ödemeler, QR kod ile ödeme gibi yenilikçi çözümler, günlük hayatın vazgeçilmez bir parçası haline geldi. Bu büyüme, sektöre yeni oyuncuların girmesini ve rekabetin kızışmasını sağlıyor.
1000pay'in faaliyet izni alması, bu dinamik pazarda rekabeti daha da artıracak. Sektörde halihazırda Papara, İninal, Paycell, BKM Express, iyzico gibi çok sayıda güçlü oyuncu bulunuyor. Her ne kadar Papara gibi bazı kuruluşlara geçici limitler uygulanmış veya Moka gibi bazılarının faaliyet izni sona ermiş olsa da, genel trend, sektördeki büyümenin ve çeşitliliğin artacağı yönünde. Yeni oyuncuların pazara girişi, tüketicilere daha uygun fiyatlı, daha hızlı ve daha güvenli ödeme seçenekleri sunulmasına yol açacak. Bu rekabet, aynı zamanda fintech şirketlerini sürekli olarak yenilik yapmaya ve kullanıcı deneyimini geliştirmeye zorlayacak. Türkiye'nin genç ve dinamik nüfusu, akıllı telefon kullanımının yaygınlığı ve e-ticaretin hızlı büyümesi, dijital ödeme sektörünün gelecekte de büyük bir potansiyele sahip olduğunu gösteriyor.
Tüketici için ne anlama geliyor? Kolaylık, hız ve güvenlik
1000pay gibi yeni nesil ödeme kuruluşlarının faaliyet izni alması, nihayetinde tüketiciler için bir dizi olumlu gelişmeyi beraberinde getiriyor:
-
Kolaylık ve Hız: Dijital ödeme sistemleri, banka şubelerine gitme, uzun kuyruklarda bekleme gibi zaman kaybı yaratan süreçleri ortadan kaldırarak, ödeme işlemlerini saniyeler içinde tamamlamayı mümkün kılıyor.
-
Erişilebilirlik: Özellikle bankacılık hizmetlerine erişimi kısıtlı olan veya geleneksel bankacılık sistemini tercih etmeyen bireyler için elektronik para kuruluşları, finansal hizmetlere daha kolay erişim imkanı sunuyor.
-
Düşük Maliyetler: Fintech şirketleri, genellikle geleneksel bankacılık sektörüne göre daha düşük işlem ücretleri veya daha avantajlı döviz kurları sunarak, kullanıcıların maliyetlerini azaltabiliyor.
-
Yenilikçi Hizmetler: Fatura ödeme kolaylıkları, konsolide hesap bilgileri, mobil cüzdan uygulamaları gibi yenilikçi hizmetler, tüketicilerin finansal yönetimini daha verimli hale getiriyor.
-
Güvenlik: TCMB'nin sıkı denetimi altında faaliyet gösteren bu kuruluşlar, kullanıcı verilerinin ve finansal işlemlerin güvenliğini sağlamak için yüksek teknolojik altyapılar ve güvenlik protokolleri kullanıyor.
Gelecek beklentileri: Fintech sektörü nereye gidiyor?
1000pay'e verilen faaliyet izni, Türkiye'nin fintech sektöründe sürdürülebilir büyüme ve inovasyon hedefinin bir göstergesi. Önümüzdeki dönemde sektörün, yapay zeka ve blokzincir gibi yeni teknolojilerin entegrasyonuyla daha da dönüşmesi bekleniyor. Özellikle açık bankacılık uygulamalarının yaygınlaşması, farklı finansal hizmet sağlayıcıları arasında daha fazla işbirliği ve veri paylaşımı anlamına gelecek. Bu da, tüketicilere daha kişiselleştirilmiş ve entegre finansal çözümler sunulmasının önünü açacak.
Ayrıca, Türkiye'nin coğrafi konumu ve bölgesel bir finans merkezi olma potansiyeli, fintech sektörünün sadece yurt içinde değil, aynı zamanda çevre ülkelerde de büyümesine olanak tanıyabilir. Sınır ötesi ödemeler, dijital para birimleri ve yeni nesil finansal ürünlerin geliştirilmesi, sektörün gelecekteki büyüme dinamiklerini belirleyecek ana faktörler arasında yer alacak. TCMB'nin denetleyici ve düzenleyici rolünü sürdürmesiyle, Türkiye, güvenli ve yenilikçi bir fintech ekosistemiyle dijital ekonomideki yerini güçlendirmeye devam edecek.
