HABER MERKEZİ- Kıdem tazminatı, Türkiye'de uzun süredir tartışılan ve önemli bir mesele olarak öne çıkıyor. Yeni ekonomi programı kapsamında duyurulan değişiklikler ise bu konuyu daha da karmaşık hale getirdi. Kıdem tazminatı kalkıyor mu? Sigortasız çalışan emekli kıdem tazminatı alabilir mi? İşte bu gelişmenin ayrıntıları ve çalışanların geleceğini nasıl etkileyebileceğine dair soruların cevapları...
KIDEM TAZMİNATI KALKIYOR MU?
2024-2026 dönemi için hazırlanan Orta Vadeli Program (OVP), kıdem tazminatı konusunda önemli değişiklikleri içeriyor. İşte yapılan değişiklikler
Kıdem Tazminatı Fonu: TES
2024-2026 dönemi için hazırlanan Orta Vadeli Program (OVP), kıdem tazminatı konusunda önemli değişiklikleri içeriyor. Bu program çerçevesinde, "Tamamlayıcı Emeklilik Sistemi (TES)" olarak adlandırılan Kıdem Tazminatı Fonu teklifi sunulacak ve yasalaşacak. Bu değişiklik, çalışanların kıdem tazminatı hakkını etkileyebilir.
Hükümetinin Stratejisi
AKP hükümeti, kıdem tazminatı konusundaki değişiklikleri 2024 yılının sonuna kadar bekledi. Bu, 2024 Mart Mahalli İdareler Seçimi öncesinde oy kaybını önlemek amacıyla yapılan bir strateji olarak görülüyor. Ancak bu değişiklikler, çalışanlar üzerinde endişelere neden oluyor.
Kıdem Tazminatı sistemi nasıl olacak?
Yeni sistem, çalışanların kıdem tazminatı hakkını etkileyebilir. Bu düzenleme ile 1 yılı dolduran çalışanlar, işten ayrıldıklarında veya emekli olduklarında kıdem tazminatı yerine "Tamamlayıcı Emeklilik Sistemi (TES)" ile karşılaşacaklar. Bu sistem, işverenlerin, devletin ve çalışanların ödediği primlerin bir fon halinde birleştirilmesini öngörüyor. TES, şu anda var olan Bireysel Emeklilik Sistemi'ne (BES) benzerlik gösteriyor. Ancak farklı olarak TES'teki birikimler, çalışan 60 yaşına gelene kadar çekilemeyecek. Yalnızca ev, araba veya evlilik gibi belirli durumlarda birikimlerin yarısı çekilebilecek. Bu da TES'in daha katı bir yapıya sahip olduğunu gösteriyor.
İşveren katkısı
TES, işverenlerin de katkısını öngörüyor. Bu da kıdem tazminatının işverenler tarafından her ay ödenmesi anlamına geliyor. Böylece işverenler, her ay çalışanın tazminatına katkıda bulunacaklar. Bu, işten ayrıldıklarında işverenlerin ödeme yapmaktan kaçınmasını engelleyecek.
Sigortasız çalışan emekli kıdem tazminatı alabilir mi?
Kıdem tazminatı, işçilerin çalıştıkları süre boyunca edindikleri haklarından biridir ve işten ayrılmaları veya çıkarılmaları durumunda bu haklarını talep edebilirler. Ancak, birçok insanın merak ettiği soru şudur: Sigortasız bir şekilde çalışan işçiler kıdem tazminatı alabilir mi? İşte bu önemli konunun ayrıntıları.
Kıdem Tazminatı Koşulları
Kıdem tazminatı, Türkiye'de işçilerin iş yerinde en az 1 yıl çalışmaları ve bu süre zarfında işten ayrılmaları veya çıkarılmaları durumunda hak kazanabilecekleri bir hak olarak kabul edilir. Bu süre zarfında sigortalı olarak çalışma şartı aranmaz.
Sigortasız İşçiler ve Belgelendirme
Ancak, sigortasız bir şekilde çalışan işçilerin kıdem tazminatı haklarını talep edebilmeleri için önemli bir adım atmaları gerekmektedir. Sigortasız çalışma dönemini belgelemeleri gerekmektedir. İşte bu aşamada devreye sosyal güvenlik il müdürlükleri ve merkezleri girmektedir.
Hizmet Tespiti Başvurusu
Sigortasız işçiler, sigortasız çalıştıkları dönemi belgelemek için sosyal güvenlik il müdürlüğü veya merkezlerine başvurarak "hizmet tespiti" yapabilirler. Bu başvuru sonucunda çalıştıkları süre belgelenecek ve kıdem tazminatı hakları güvence altına alınacaktır.
İspat İmkanı Olmayanlar İçin Hizmet Tespiti Davası
Sigortasız çalışanlar, çalıştıkları süreyi belgeleyemeyenler için bir başka seçenek daha bulunmaktadır. İspat imkanı olmayanlar, iş mahkemelerine başvurarak "hizmet tespit davası" açabilirler. Bu dava sonucunda işçiler, geriye dönük sigortalılık sürelerini ve kıdem tazminatı haklarını kanıtlama fırsatına sahip olurlar.
Kıdem Tazminatı Hakkını Kazananlar
Hizmet tespiti başvurusu veya dava sonucunda kıdem tazminatı hakkını kazanan işçiler, işten ayrıldıkları veya çıkarıldıkları tarihten itibaren bu hakkı talep edebilirler. Bu, sigortasız çalışan işçiler için önemli bir hak kazanma yolu olabilir.
