Kentsel dönüşüm yasası, afet riski altındaki alanlar ile bu alanlar dışındaki riskli yapıların bulunduğu arsa ve arazilerde, sağlıklı ve güvenli yaşama çevreleri oluşturmak için iyileştirme, tasfiye ve yenilemelere dair usul ve esasları düzenleyen bir kanundur. Bu kanun, 6306 sayılı Afet Riski Altındaki Alanların Dönüştürülmesi Hakkında Kanun olarak bilinir ve 31 Mayıs 2012 tarihinde Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir.
Bir Bina Kaç Yıllık Olunca Kentsel Dönüşüm Olur?
Kentsel dönüşüm için bir binanın kaç yıllık olması gerektiği konusunda net bir kriter yoktur. Ancak genel olarak 30 yıllık binaların ekonomik ömürlerini tamamladığı ve kentsel dönüşüm değerlendirmesine alınabileceği kabul edilir. Bunun yanında, binanın depreme dayanıklı olup olmadığı, hasarlı olup olmadığı, zemin yapısının uygun olup olmadığı gibi faktörler de kentsel dönüşüm için önemlidir. Bu nedenle, kentsel dönüşüm için bir binanın riskli olup olmadığının tespiti, ilmî ve teknik verilere dayanarak Bakanlıkça lisanslandırılan kurum ve kuruluşlar tarafından yapılır veya yaptırılır.
6306 Sayılı Kanun Neleri Kapsamaktadır?
6306 sayılı kanun, kentsel dönüşüm uygulamalarının nasıl yapılacağına, hangi mercilere başvurulacağına, hangi hak ve yükümlülüklerin doğacağına, hangi destek ve teşviklerin verileceğine dair hükümler içermektedir. Kanunun kapsamına giren başlıca konular şunlardır:
- Riskli alanların belirlenmesi, ilan edilmesi ve dönüştürülmesi
- Riskli yapıların tespiti, yıkımı ve yeniden inşası
- Rezerv yapı alanlarının oluşturulması ve kullanılması
- Kentsel dönüşümde hak sahipliğinin belirlenmesi ve korunması
- Kentsel dönüşümde kira yardımı, faiz desteği, vergi istisnası gibi mali ve sosyal destekler
- Kentsel dönüşümde yargı süreçlerinin hızlandırılması ve kolaylaştırılması
- Kentsel dönüşümde idari yaptırımlar ve cezalar
Kentsel Dönüşüm İçin Gerekli Şartlar Nelerdir?
Kentsel dönüşüm için gerekli şartlar, başvuru yapacak olan kişinin malik, kiracı veya sınırlı ayni hak sahibi olmasına, binanın riskli yapı olarak tespit edilmesine, binanın bulunduğu alanın riskli alan ilan edilmesine veya rezerv yapı alanı olarak belirlenmesine bağlıdır. Kentsel dönüşüm için gerekli belgeler ise şunlardır:
- Kentsel dönüşüm başvuru formu
- Tapu fotokopisi
- Bakanlıkça lisanslandırılan kurum ve kuruluşun verdiği riskli bina tespit raporu
- Kimlik fotokopisi
- Hisse döküm belgesi
- Yapı yıkım bildirim formu
Kentsel dönüşüm başvuruları, Bakanlık veya İdare tarafından alınır ve değerlendirilir. Kentsel dönüşüm kapsamında yıkılacak binalarda oturan malik, kiracı veya sınırlı ayni hak sahiplerine, kentsel dönüşüm kira yardımı, faiz desteği, vergi istisnası gibi mali ve sosyal destekler sağlanır.
