İzmir Büyükşehir Belediye Başkanı Dr. Cemil Tugay, tarihi kent merkezini canlandırmak amacıyla belediye bürokratları, TARKEM yönetim kurulu üyeleri ve sivil toplum temsilcileriyle bir araya geldi.
Kültürpark’taki Meclis Salonu’nda gerçekleşen toplantıda, Kemeraltı, Basmane ve Kadifekale bölgelerinde geçmişten bugüne yapılan çalışmalar masaya yatırıldı. Başkan Dr. Cemil Tugay, Kemeraltı’nı “yalnızca mekânsal değil, aynı zamanda sosyal açıdan da iyileştirilecek bir yaşam alanı” olarak tanımladı ve “geçmişle bugünün, bugünle geleceğin bağını koparmayan” bir yaklaşımın altını çizdi.
Herkesin keyifle kullanacağı çarşı modeli
“Kemeraltı’nı düzeltirken yalnızca bir gruba değil, herkesin kullanmaktan keyif aldığı bir ortama dönüştüreceğiz” diyen Başkan Cemil Tugay, belli rotalarda yaya deneyimini iyileştiren, güvenliği ve aydınlatmayı artıran adımların birer birer devreye alınacağını belirtti. Sokak etkinlikleri ile dış mekân kültürünün canlandırılması, sinema ve tiyatro salonlarının yeniden kente kazandırılması ve kaliteli gıdaya erişim sunan yerel üretici odaklı satış noktaları, kısa vadeli eylem listesine girdi. Tugay, “Bir rotayı bitirip diğerine başlamak, başarıyı görünür kılar; bu da yatırımcı ve mülk sahibinin yaklaşımını dönüştürür” dedi.
19 alt bölgenin yeniden tanımı ve envanter güncellemesi
Toplantının somut çıktılarından biri, Kemeraltı ve çevresindeki 19 alt bölgenin sosyal doku ve tarihsel katmanlar dikkate alınarak yeniden tanımlanması oldu. Somut olmayan kültürel miras unsurlarını da kapsayacak güncel bir envanter çalışmasının yapılmasına karar verildi. Kent Tarihi, Tanıtım ve Turizm Dairesi ile ilgili müdürlükler, mevcut işlerin eşgüdüm içinde ilerlemesi için takvim paylaşırken, dış paydaşları kapsayan geniş katılımlı bir “buluşma serisi” planlandı.
Kemeraltı’nın markası: İzmir’in hikâyeleri, renkleri ve tatları
Başkan Tugay, İzmir’in gastronomi hikâyelerinden ve sokak lezzetlerinin köklerinden söz ederek, Kemeraltı’nın “İzmir’in sanatı, yemeği, yayınları, sporu ve müziği” ekseninde tematik bir büyük çarşı kimliğine kavuşabileceğini vurguladı. Araştırmacı-yazar Orhan Beşikçi, kurumsal kimlikte “İzmir kırmızısı” renginin kullanımını, Basmane’nin eski basma motiflerinin sokak ve yönlendirme tasarımlarında değerlendirilmesini önerdi. Kemeraltı Kurumsal Kimlik Rehberi ile uyumlu bu önerilerin pilot uygulamalarla test edilmesi gündeme alındı.
UNESCO hedefi ve “Tarihi Liman Kenti” çerçevesi
Sosyolog Mert Kaya, bölgenin “Tarihi Liman Kent” dosyasıyla UNESCO Dünya Mirası Geçici Listesi sürecini anlatarak daimi listeye giriş için çalışmaların sürdüğünü hatırlattı. Kemeraltı, Basmane, Kadifekale üçgeninde 2002’den bu yana yürütülen çabalar; İzmir Tarih Projesi, Tasarım Stratejisi Raporu, Kemeraltı Aydınlatma Master Planı, Alan Yönetimi Planı ve İzmir Turizm Tanıtım Stratejisi gibi belgelere dayanan bir bütünlük içinde ele alındı. Kaya, 51 mahalleyi kapsayan bu havzada “yerliler için yaşanabilir, yabancılar için çekici” bir denge kurulması gerektiğini vurguladı.
Gençlere erişim ve yaratıcı endüstriler için yeni girişler
İZPA Başkanı Prof. Dr. Koray Velibeyoğlu, bölgeye yaratıcı endüstrilerin girişini hızlandıracak somut adımlar gerektiğini, “yaratıcı boşluğun” planlı kültür-sanat müdahaleleriyle doldurulabileceğini söyledi. Gençleri bölgeye çekecek kültür-sanat programları, geç saatlere uzanan sokak etkinlikleri, ve erişilebilir paylaşımlı kültür mekânları önümüzdeki dönemin araçları olarak öne çıktı. Kemeraltı’na dair algı araştırması, halkın belleğinde “tarih”, “alışveriş”, “çarşı” kavramlarının baskın olduğunu; Y ve Z kuşağının eski dokunun korunması, görüntü kirliliğinin giderilmesi, aydınlatma ve güvenliğin artırılması, eğlence-kültür mekânlarının çoğalması taleplerini ortaya koydu.
İkiçeşmelik’te güvenli geçiş ve yaya sürekliliği
Kemeraltı ile Basmane’yi ayıran İkiçeşmelik aksında, Ulaşım Dairesi ile birlikte güvenli geçiş sağlayacak plan çalışması başlatıldı. Bu adım, tarihi merkezde yaya sürekliliğini güçlendirmeyi, kentsel deneyimi kesintisizleştirmeyi hedefliyor. Doku odaklı iyileştirme başlıkları; sokak ölçeğinde kaldırım, aydınlatma, yönlendirme ve cephe rehabilitasyonlarını; meydan ölçeğinde ise kentsel mobilya ve gölgelik çözümlerini kapsayacak.
Tarihi yapılarda kırılganlık analizi
Toplantıda Risk Yönetim Planı kapsamında, İkiçeşmelik’in batısında seçilen pilot bölgede Mirkelam Han gibi tarihi yapıların risk profilleri çıkarıldığı aktarıldı. Afet senaryolarında hasar görebilirlik, acil durum müdahale koridorları, tahliye ve ilk yardım noktaları, sorumlu kurumlara iletilen operasyon planı içinde tariflendi. Bu planın, UNESCO süreçleri ile uyumlu bir koruma-güvenlik çerçevesi sunduğu ifade edildi.
Aydınlatma, yönlendirme ve alan yönetimi
Bölgede daha önce hazırlanan Kemeraltı Aydınlatma Master Planı ve Kemeraltı Kurumsal Kimlik Rehberi güncellenerek alan yönetimi uygulamalarına entegre edilecek. Kemeraltı Algı Araştırması bulguları doğrultusunda, cephe iyileştirmeleri, görsel kirlilikle mücadele ve yönlendirme tabelalarının tek tip standartta uygulanması için takvim netleştirilecek. MetaMuseum, İkiçeşmelik Mekânsal İyileştirme Stratejileri ve Kemeraltı Turizm Stratejisi Kıyaslama çalışmaları, iyi uygulama örnekleriyle birlikte sahaya taşınacak.
Başkan Tugay, "Bugün İzmir için güzel bir şey yaptığımızı düşünüyorum. Bugünün ardından herkesin aklında daha farklı bir tarihi bölge oluşmuş oldu” diyerek toplantıyı kapattı.