Sağlık Bilimleri Üniversitesi (SBÜ) Dr. Suat Seren Göğüs Hastalıkları ve Cerrahisi Eğitim Araştırma Hastanesi’nde görev yapan Doç. Dr. Şeyda Örs Kaya, zamanla yarışın en kritik olduğu sağlık sorunlarından biri olan akciğer sönmesine (pnömotoraks) erken teşhis koymak amacıyla önemli bir buluşa imza attı.
Kaya, akciğer sönmesi geçiren hastaların ses kayıtlarını analiz ederek bu durumu saniyeler içinde tespit edebilen bir mobil yazılım geliştirdi. Hastanın cep telefonuna kaydedilen kısa bir ses örneği, sistem tarafından sağlıklı bireylerin sesleriyle karşılaştırılıyor ve yazılım saniyeler içinde akciğer sönmesi olup olmadığını belirliyor.
Deprem, kaza ve yaralanmalarda hayat kurtaracak
Doç. Dr. Kaya, özellikle deprem, trafik kazası veya kesici-delici yaralanmalarda erken teşhisin hayati önem taşıdığını vurguladı.
“Büyük bir depremde ya da kazada insanlar hastaneye ulaşamıyor. Bu yazılım sayesinde hastalığı olduğu yerde tespit etmek mümkün olacak,” diyen Kaya, uygulamanın herkese açık bir biçimde kullanılabilir hale getirilmesi için çalıştıklarını belirtti.
Yazılım, hem sağlıklı bireylerin hem de akciğeri sönmüş hastaların ses kayıtlarından elde edilen verilerle geliştirildi. Kaya, “Yalnızca 3 ila 5 saniyelik bir ses kaydı yeterli oluyor. Hastanın ‘iyiyim’ demesi bile teşhis için yeterli,” ifadelerini kullandı.
“Yüzde 85-90 doğruluk oranına ulaştık”
Geliştirdiği sistemin klinik testlerde yüksek başarı gösterdiğini vurgulayan Doç. Dr. Kaya, şu bilgileri verdi:
“Çalışmamız şu anda yüzde 85-90 doğruluk oranına sahip. Henüz ticari bir uygulama değil ancak kullanılabilir düzeyde elimizde bir yazılım mevcut. Ses kayıtlarını matematiksel olarak analiz edip akciğer sönmesiyle ilgili parametreleri hızlı biçimde tespit ediyoruz.”
Kaya, sistemin önümüzdeki dönemde acil servislerde, sahra hastanelerinde ve afet bölgelerinde sağlık ekiplerine büyük kolaylık sağlayacağını da sözlerine ekledi.
