İzmir'in incisi Karşıyaka, son günlerde hiç alışık olmadığı bir manzarayla karşı karşıya. İlçenin en işlek caddelerinden ara sokaklarına, sahil şeridinden lüks yerleşimlerin bulunduğu Mavişehir'e kadar her köşe başında çöp yığınları yükseliyor. Karşıyaka Belediyesi bünyesindeki Kent A.Ş. ve Personel A.Ş.'de çalışan DİSK Genel-İş 10 No’lu Şube üyesi işçilerin, ödenmeyen maaş ve geriye dönük toplu iş sözleşmesi (TİS) alacakları nedeniyle başlattığı iş bırakma eylemi, ilçeyi adeta bir açık hava çöp sahasına çevirdi. Konteynerlerden taşan, kaldırımlara yayılan ve sıcak havanın da etkisiyle ağır bir koku yayan çöp birikintileri, sadece görsel bir kirlilik yaratmakla kalmıyor, aynı zamanda ciddi bir halk sağlığı tehdidi oluşturuyor.
Vatandaşların tepkisi ise her geçen saat büyüyor. Karşıyaka'da yaşayan 58 yaşındaki Hatice Akmaz, içinde bulundukları durumu "Karşıyaka'nın her yeri çöp içinde. Berbat bir görüntü var. Yolda yürümeye bile utanıyorum," sözleriyle özetliyor. Gördüğü manzaradan duyduğu rahatsızlığı dile getiren Akmaz, "Artık temiz yer görmek istiyorum. Sahil, çarşı her yer çöp. Karşıyaka'yı temiz görmek istiyorum. Böyle giderse maskesiz gezemeyeceğiz. Her tarafta fareler de var artık," diyerek salgın hastalık endişesini ve kemirgenlerin ortaya çıkmasından duyduğu korkuyu dile getiriyor. Mavişehir sakini 62 yaşındaki Selma Sapmaz ise, "Site dışına çıkardığımız çöpler de alınmamış. Her yer çöp içinde. Bu durum sağlık açısından çok kötü. Az önce biriken çöpe bastım kayıp düşecektim," diyerek günlük hayatlarında yaşadıkları tehlikeye dikkat çekiyor.
Esnaf kepenk kapatma noktasında: 'Kimse bu pislikte alışveriş yapmaz'
Çöp krizi, sadece halk sağlığını ve sosyal yaşamı değil, aynı zamanda ilçenin ekonomik can damarı olan esnafı da derinden vuruyor. İzmir'in en hareketli alışveriş noktalarından biri olan tarihi Karşıyaka Çarşısı, yayılan kötü koku ve çöp yığınlarının yarattığı itici görüntü nedeniyle eski canlılığını kaybetmiş durumda. Müşteriler, böyle bir ortamda alışveriş yapmaktan kaçınırken, esnaf ise siftah yapamadan günü tamamlamaktan yakınıyor. Çarşı esnaflarından 35 yaşındaki Tuğba Tavaz, içinde bulundukları çaresizliği, "Bir vatandaş olarak çöplerin toplanmamasını hoş bulmuyorum, buraya yakışmıyor. En kısa sürede çözüm bulunmasını istiyorum. Zor durumdayız. Büyük bir sorun," sözleriyle ifade ediyor.
Krizin ticari hayat üzerindeki yıkıcı etkisine vurgu yapan Tavaz, "Esnaf olarak işlerimizi de etkiliyor. Çünkü kimse böyle bir ortamda alışveriş yapmaya gelmek istemiyor," diyerek müşteri kaybının boyutlarını gözler önüne seriyor. Çarşıdaki bir kafe işletmecisi, dışarı koyduğu masaların boş kaldığını, insanların koku nedeniyle oturmak istemediğini belirtirken, bir giyim mağazası sahibi ise günlerdir vitrininin önünde biriken çöp yığını yüzünden müşterilerin dükkana girmekten çekindiğini anlatıyor. Esnaf, hem işçi haklarının bir an önce verilmesini hem de bu sorunun kalıcı olarak çözülerek Karşıyaka'nın ticari itibarının daha fazla zedelenmemesini talep ediyor.
Görüşmeler tıkandı, umutlar tükendi: İşçiler neden yeniden eylemde?
Karşıyaka'yı felç eden bu eylem, aslında bir süredir devam eden bir gerilimin son halkası. Belediye işçileri, daha önce de aynı gerekçelerle iş bırakmış, ancak belediye yönetimiyle yapılan görüşmeler ve ödemelerin yapılacağına dair verilen sözler üzerine eylemlerine ara vermişti. Ancak aradan geçen sürede, verilen sözlerin tutulmaması ve hesaplarına bekledikleri ödemelerin yatırılmaması, işçilerin sabrını taşıran son damla oldu. İşçi tarafı, somut bir adım atılmaması üzerine 22 Eylül akşamı itibarıyla yeniden ve bu kez daha kararlı bir şekilde kontak kapatma kararı aldı. Sendika yetkilileri, üyelerinin aylardır süren mağduriyetine dikkat çekerek, "Alın terimizin karşılığını istiyoruz. Evimize ekmek götürmek zorundayız. Bize verilen sözler tutulmadı. Hakkımızı alana kadar bu eylemden geri adım atmayacağız," mesajını veriyor.
İşçilerin talepleri sadece eksik yatan maaşlarla sınırlı değil. Asıl büyük kalemi, imzalanan toplu iş sözleşmesinden doğan ve geriye dönük olarak ödenmesi gereken fark alacakları oluşturuyor. Aylardır biriken bu alacaklar, her bir işçi için önemli bir meblağ anlamına geliyor ve aile bütçelerini doğrudan etkiliyor. İşçiler, belediye yönetiminin kendilerini oyaladığını ve verilen sözlere güvenlerinin kalmadığını belirterek, sorunun kökten çözülmesini ve tüm haklarının tek seferde ödenmesini talep ediyor.
Vatandaş iki ateş arasında: 'İşçi de haklı, biz de mağduruz'
Sokakları saran çöp yığınları ve kötü koku nedeniyle büyük bir mağduriyet yaşayan Karşıyakalılar, kendilerini adeta iki ateş arasında kalmış gibi hissediyor. Bir yandan, yaşadıkları sağlıksız ve sevimsiz ortam nedeniyle öfkelilerken, diğer yandan da haklarını arayan işçilere sempatiyle yaklaşıyorlar. Sosyal medyada ve sokakta yapılan yorumlarda, vatandaşların büyük bir kısmının "İşçi de haklı, adamlar aylardır maaş alamıyor," şeklinde görüş bildirdiği, asıl öfkenin ise sorunu bu noktaya getiren belediye yönetimine yönelik olduğu gözlemleniyor.
Karşıyakalılar, işçilerin en temel hakkı olan maaşlarını alamamasının kabul edilemez olduğunu, ancak bunun faturasının tüm ilçe halkına kesilmemesi gerektiğini savunuyor. Çocuğunu parklara götürmekten çekinen anneler, kötü koku yüzünden pencerelerini açamayan yaşlılar ve evlerinin önündeki çöp yığınları arasında yürümek zorunda kalan insanlar, krizin en büyük mağdurları konumunda. Halk, belediye yönetimini bir an önce sendikayla masaya oturup anlaşmaya ve Karşıyaka'yı bu çileden kurtarmaya çağırıyor. Bu süreçte, işçinin hakkını savunmakla kendi yaşam kalitesini koruma arasında sıkışan vatandaş, krizin bir an önce son bulmasını umut ediyor.
