İsrail’in 13 Haziran’da İran’a yönelik başlattığı saldırıların ardından Washington ile Tahran arasında doğrudan diplomatik temas kuruldu. Konuya yakın üç diplomatın Reuters’a verdiği bilgiye göre, ABD’nin özel temsilcisi Steve Witkoff ve İran Dışişleri Bakanı Abbas Arakçi, geçen hafta birden fazla telefon görüşmesi gerçekleştirdi. Diplomatlar, Arakçi’nin bu görüşmelerde İran’ın müzakerelere yalnızca İsrail’in saldırıları durdurması halinde döneceğini açıkça ifade ettiğini belirtti.
ABD’NİN TEKLİFİNE RET
Görüşmelerde, ABD’nin mayıs ayı sonunda İran’a ilettiği bir teklife de kısaca değinildi. Bu teklife göre, İran dışındaki bir bölgede uranyum zenginleştirilmesini öngören bölgesel bir konsorsiyum kurulması önerildi. Ancak İran, bu öneriyi reddetti.
"İRAN NÜKLEER KONUDA ESNEKLİK GÖSTEREBİLİR"
Bu haftaki telefon görüşmeleri, taraflar arasında nisan ayından bu yana süren beş tur dolaylı temasın ardından gerçekleşen en somut ve doğrudan diyalog olarak öne çıktı. Daha önce Umman ve İtalya’da yapılan dolaylı görüşmelerin ardından yalnızca kısa temaslar kurulmuştu. Tahran’a yakın bir bölgesel diplomat, Arakçi’nin Witkoff’a “İran, nükleer konuda esneklik gösterebilir” mesajı verdiğini, ancak bunun İsrail saldırılarının durmasına bağlı olduğunu aktardı. Bir başka Avrupalı diplomat ise Arakçi’nin, nükleer müzakerelere dönme isteğini ilettiğini ancak saldırılar sürdükçe bunun mümkün olmadığını belirttiğini söyledi.
TRUMP’TAN MÜZAKEREYE AÇIK KAPI
Trump, İsrail’in yürüttüğü saldırılara ABD’nin doğrudan katılıp katılmayacağı konusunda net bir tavır ortaya koymazken, İranlı yetkililerin Washington’a gelip görüşmek istediğini dile getirerek diplomasi için bir umut ışığı yaktı.
AVRUPA’DAN ARABULUCULUK ÇABASI... GÖZLER CENEVRE'DE
Bu sırada ABD Dışişleri Bakanı Marco Rubio ile koordineli çalışan Avrupa ülkeleri, İran’la temaslarını sürdürüyor. İngiltere, Fransa ve Almanya, geçtiğimiz Pazar günü Arakçi ile bir bakanlar düzeyinde görüşme gerçekleştirdi.
İran Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü İsmail Bakıi ve bir AB yetkilisi, tarafların Cuma günü Cenevre’de yeniden bir araya geleceğini doğruladı. İsrail’in sürdürdüğü saldırılar ve Trump’ın sert söylemleri nedeniyle, İran’ın ABD ile kamuoyuna açık bir görüşme gerçekleştirmesi şu aşamada olası görünmüyor.
Ancak Avrupa ülkeleri aracılığıyla sürdürülen temaslar, diplomatik sürecin yeniden canlandırılması açısından daha gerçekçi bir zemin olarak değerlendiriliyor. ABD Başkanı Donald Trump, İran’ın toprakları üzerinde uranyum zenginleştirmeyi bırakmasını isterken, İran’ın dini lideri Ayetullah Ali Hamaney bu hakkın pazarlık konusu edilemeyeceğini söylüyor.
