İklim değişikliği, dünyanın en büyük sağlık sorunlarından biri haline geldi. Dünya Meteoroloji Örgütü (WMO), iklim değişikliğinin sağlık üzerindeki etkilerini ve erken uyarı sistemlerinin önemini ortaya koyan bir rapor yayınladı.
Dünya Meteoroloji Örgütü, 2030’a kadar yılda 560 doğal afet öngörüyor
WMO Genel Sekreteri Petteri Taalas, WMO koordinatörlüğünde, Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) ve diğer birçok uluslararası kuruluşun katkılarıyla hazırlanan “Sağlık için İklim Hizmetlerinin Durumu 2023” başlıklı raporu paylaştı.
Rapora göre, dünya genelinde 2030’a kadar yılda 560 orta ve büyük ölçekli doğal afet yaşanmasının öngörülürken, bunun da günlük ortalama 1,5 olaya eşdeğer olacağı belirtiliyor.
Doğal afetlerin önlenmesinde erken uyarı sistemlerinin hayati etkisi olduğu vurgulanırken, bunun yetersiz olduğu ülkelerde ölüm oranlarının diğer ülkelere göre 8 kat daha yüksek seyrettiği kaydediliyor.
Erken uyarı sistemleri sayesinde insanların tahliye edilmesi, acil yardımın sağlanması ve altyapının korunması gibi önlemler alınabiliyor.
İklim değişikliği, sağlık alanındaki ilerlemeleri tersine çevirme riski taşıyor
Raporda, iklim değişikliğinin sağlık alanındaki belirleyici faktörlere zarar verdiği ve sağlık sistemleri üzerindeki baskıyı artırdığı ifade ediliyor. Bu durum, özellikle en zayıf toplumlarda insan sağlığını ve refahını geliştirmek için onlarca yıldır sürdürülen ilerlemeleri tersine çevirme tehdidi de oluşturuyor.
İklim değişikliği, aşırı hava koşulları ve düşük hava kalitesi, bulaşıcı hastalık çeşitleri, gıda ve su güvensizliği gibi sağlık risklerini artırıyor. Bu riskler, özellikle yaşlılar, çocuklar, hamileler, engelliler ve kronik hastalığı olanlar gibi savunmasız grupları etkiliyor.
Sağlık sektörünü desteklemek için iklimle ilgili özel bilgiler ve hizmetlere olan ihtiyacın arttığı belirtiliyor. İklim hizmetleri, iklim değişikliğinin sağlık üzerindeki etkilerini izlemek, değerlendirmek, uyum sağlamak ve azaltmak için kullanılabiliyor.
Aşırı ölümlerin yarısı Afrika’da olacak
Raporda, Hükümetlerarası İklim Değişikliği Paneli’nin (IPCC) daha yoğun ve sık görülen aşırı sıcaklık, kasırga, fırtına, sel, kuraklık ve kontrol edilemeyen yangınlar nedeniyle gelecekte sağlık risklerinin artacağı sonucuna vardığı hatırlatılıyor.
IPCC, 2050 yılına kadar iklim değişikliğinden kaynaklanan aşırı ölümlerin yüzde 50’sinden fazlasının Afrika’da olacağını öngörüyor. Afrika kıtası, iklim değişikliğinin en çok etkilediği bölgelerden biri olarak kabul ediliyor.
Afrika’da iklim değişikliği nedeniyle sıcaklık artışı, kuraklık, sel, gıda güvensizliği, su kıtlığı, bulaşıcı hastalıklar ve göç gibi sorunlar yaşanıyor. Bu sorunlar da insanların sağlığını ve yaşam kalitesini olumsuz etkiliyor.
Hava kirliliği azaltım eylemleri sağlık faydaları sağlıyor
Raporda, hava kalitesi, iklim değişikliği ve sağlıkla ilgili endişelerin birbiriyle bağlantılı olduğu değerlendiriliyor. Hava kirliliğinin azaltılmasına yol açan iklim değişikliği azaltım eylemleri hayat kurtarabiliyor.
2019’da hava kirliliği, küresel çapta ölüme yol açan başlıca risk faktörleri sıralamasında beşinci sıradan dördüncü sıraya yükselirken, obezite, kardiyovasküler hastalıklar ve yetersiz beslenme gibi kronik hastalıklara yönelik yaygın olarak kabul edilen diğer risk faktörleri etkilerini artırdı.
Hava kirliliği nedeniyle her yıl yaklaşık 7 milyon erken ölüm gerçekleşiyor. Hava kirliliğinin azaltılması hem iklim değişikliğini hem de sağlık sorunlarını önlemeye yardımcı oluyor. Örneğin, fosil yakıtların kullanımının azaltılması hem sera gazı emisyonlarını hem de zararlı partikülleri azaltarak hem iklimi hem de insanları koruyor.
Sıcak hava dalgaları her yıl 7 milyon erken ölüme neden oluyor
Raporda, sıcak hava dalgalarının da önemli bir sağlık riski oluşturduğu vurgulanıyor. Sıcak hava dalgaları her yıl tahminen 7 milyon erken ölüme neden oluyor. Sıcak hava dalgalarının etkisiyle vücut ısısı artarken, kalp krizi, inme, böbrek yetmezliği gibi cidd
