Tüketici Hakem Heyetlerinin (THH) sayısının yeniden azaltılmasına yönelik Ticaret Bakanlığı kararına Tüketiciyi Koruma Derneği (TükoDer) İzmir Şubesi’nden sert tepki geldi. Dernek, alınan kararın tüketicinin adalete erişim hakkını zorlaştıracağını belirterek, “Bu, tüketicinin sesini kısmaya yönelik açık bir müdahaledir” ifadelerini kullandı.
TükoDer açıklamasında, 2014 yılında Türkiye genelinde 1.581 olan Tüketici Hakem Heyeti sayısının yıllar içinde 211’e kadar düşürüldüğünü, son olarak 18 Eylül 2025 tarihli bakanlık oluru ile 19 büyükşehirdeki 64 heyetten 45’inin yıl sonuna kadar kapatılmasının planlandığını hatırlattı. Dernek, 2026 yılı içinde diğer 11 büyükşehirde de benzer kısıtlamalar yapılmasının gündemde olduğuna dikkat çekti.
“Bu karar, tüketiciyi yargı öncesi çözümden mahrum bırakır”
TükoDer İzmir Şubesi Yönetim Kurulu, açıklamasında Tüketici Hakem Heyetlerinin yalnızca uyuşmazlık çözüm mekanizması değil, aynı zamanda vatandaşların doğrudan bilgi ve danışmanlık aldığı kurumlar olduğunu vurguladı.
“Heyetlerin sayısının azaltılmasıyla birlikte vatandaşlar başvuru yapabilecekleri yerlere ulaşmakta güçlük çekecek, özellikle yaşlı ve dijital araçlara erişimi olmayan bireyler ciddi mağduriyet yaşayacaktır” denilen açıklamada, elektronik ortamda yapılan başvuruların sıklıkla hatalı ya da eksik olduğunu ve bu durumun hak kayıplarına neden olduğunu belirtildi.
TükoDer ayrıca, “Yüz yüze yapılan başvurularda tüketici lehine çıkan karar oranı yüzde 50-70 iken, e-Devlet başvurularında bu oran yüzde 30-40’a düşmektedir. Buna rağmen yüz yüze başvuru imkânı fiilen ortadan kaldırılmaktadır” dedi.
“Bakanlık halkı değil, şirketleri temsil ediyor”
Açıklamada, Ticaret Bakanlığı’nın bu kararla sermaye gruplarından yana tavır aldığı savunularak şu ifadeler yer aldı:
“Tüketici hakkını aramak için gitsin, ama önce yol gitsin, internet kullansın, sistemi kendi öğrensin; öğrenemezse hakkından da vazgeçsin! Biz bu anlayışı reddediyoruz. Adalete erişim herkes için eşit ve erişilebilir olmalıdır.”
TükoDer, kararı “tüketicinin daha en başta hak arama noktasında caydırılması” olarak nitelendirdi ve şu soruları yöneltti: “Tüketici haklarını savunma iddiasında olan bir Bakanlık, neden bu kadar temel bir mekanizmayı adım adım ortadan kaldırıyor?
Dernek, kararın Anayasa ve sosyal devlet ilkelerine aykırı olduğunu belirterek, Ticaret Bakanlığı’nı “bu vahim karardan bir an önce dönmeye” çağırdı:
“Tüketici Hakem Heyetleri kapatılamaz, budanamaz, etkisizleştirilemez! Bu mekanizmalar güçlendirilmeli, yerel düzeyde erişilebilirliği artırılmalıdır. Ayrıca e-Devlet başvuruları için halka ücretsiz eğitim programları ivedilikle başlatılmalıdır.”
