Haber/ Engin YAVUZ

Enerji Tabii Kaynaklar Bakanlığı’nın verilerine göre Türkiye’deki maden arama sahalarının toplam alanı 7 milyon 709 bin hektara ulaştı. 2010-2018 yılları arasında 106 bin 465 maden için ruhsat verildi. Orman Genel Müdürlüğü’nün 2019-2023 yıllarını kapsayan strateji raporuna göre ise yalnızca orman alanlarında maden çıkarmak üzere 21 bin 896 başvuru oldu, 72 bin 692 hektar orman madencilere tahsis edildi. Maden sahalarının sayısı 8 bin 476’ya ulaştı. Ülkemizin 10’da 1’i maden sahası oldu. Maden arama ruhsatı verilen firmaların 3’te 1’inin yabancı firma olduğu ortaya çıktı.

Cumaovası’nda kömür

Maden Tetkik Arama Genel Müdürlüğü’nün tespitlerine göre İzmir de maden cevherleri açısından birçok madeni barındıran illerden biri. Bergama Ovacık’ta 2.980.000, Efemçukuru’nda 2.500.000 ton altın rezervi bulunuyor. Ödemiş Küre sahasında 96.000 ton, Emirli sahasında ise 50.000 ton rezerv var.  Karşıyaka Çilektepe ve Altıntepe de önemli altın yataklarından.  Beydağ ve Kiraz’da toplam 1.635.000 ton antimuan rezervi,  Bayındır ve Menderes’te 135.000 ton bakır-kurşun-çinko, Torbalı’da 2.000.000 ton demir, Karaburun, Ödemiş, Beydağ ve Bayındır’da 1.400.000 ton civar rezervi tespit edildi. 

Foça Şaphane Dağı’nda 7.000.000 ton alünit, Bornova’da 43.000.000 çilento hammaddesi, Çeşme Alaçatı Çiftlikköy’de 411.000.000 dolomit, Çamlıca’da 46,813 ton feldispat, Tire’de 210.000 grafit,  Bergama,Menderes ve Dikili’de 4.650.000 perlit,  Tire’de 12.000.000 ton mermer,  Cumaovası, Tire, Torbalı, Bergama-Çalan ve Bergama-Ürkükler’de yaklaşık 3.800.000 kömür bulunan rezervler arasında. 

Ayrıca Balçova, Seferihisar, Çeşme-Şifne, Aliağa, Bayındır-Ergenli, Urla-Gülbahçe, Bergama-Mahmudiye-Paşaköy, Güzellik, Dikili-Madra-Nebiler, Dikili-Karadere-Çoban Ilıcası, Kaynarca-Bademli-Kocaoba’da zengin jeotermal alanları belirlendi.

Nerelerde altın var

Türkiye altın yatakları bakımından dünya altın rezervinin %0,5’ine sahip. Altın üretimi 2019 yılında 38 tona ulaştı. Artvin; Hot, Balıkesir; Çoraklık, Kubaşlar, Kızıltepe, İvrindi, Çanakkale; Lapseki, Kirazlı, Akbaba, Erzincan; Çöpler, Eskişehir; Kaymaz, Sivrihisar, Fatsa; Altıntepe, Gümüşhane; Mastra, Midi, Mescitli, İzmir; Ovacık, Çukuralan, Efemçukuru, Seferihisar, Kayseri; Himmetdede, Kaş, Öksüt, Konya; İnlice, Manisa; Sart, Niğde; Bolkardağ, Sivas; Bakırtepe, Uşak; Kışladağ… Bu arada yeni altın madenleri için ülkenin çeşitli bölgelerinde sondajlar devam ediyor. 

Kışladağ delik deşik

Bu madenlerden Avrupa’daki en büyük altın madeni olduğu söylenen, Uşak’ın Eşme ve Ulubey ilçeleri arasındaki arazide 2006 yılından bu yana altın üretimi yapan Tüprag Madencilik, bölgede 750 hektarlık alana yayıldı. Altın çıkarabilmek için 14 yılda 1 kilometre çapında ve 350 metre derinliğinde bir çukur açan firma yılda 35 milyon ton toprağı işleyerek altın elde ediyor.  Bölgede yaşayanların ve sivil toplum örgütlerinin, toprağı zehirleyeceği, tarım ve hayvancılığı bitireceği gerekçesiyle açılmasına karşı çıktığı madende siyanür kullanılarak yılda 13 ton altın çıkarılıyor. 

5 Milyar ton mermer

MTA raporlarına göre Türkiye 5 milyar ton  mermer rezervi var. Dünya mermer potansiyelinin yüzde 40’ı. Türkiye’nin mermer rezervi dünya tüketimini 80 yıl karşılayabilecek düzeyde. Türkiye'de 80'in üzerinde değişik yapıda, 120'nin üzerinde değişik renk ve desende mermer rezervi belirlendi Uluslararası piyasalarda en tanınmış mermer çeşitleri, Süpren, Elazığ Vişne, Akşehir Siyah, Manyas Beyaz, Bilecik Bej, Kaplan Postu, Denizli Traverten, Ege Bordo, Milas Leylak, Karacasu Yeşili (Firuze) Kütahya Chocolate Traverten, Gemlik Diyabaz ve Afyon Şeker. Sektörde yaklaşık 800 ocak, bin 500 fabrika ve 7 bin atölye çalışıyor. Ocakların % 90'ı Ege ve Marmara Bölgesi’nde bulunuyor. Balıkesir, Afyonkarahisar, Bilecik, Denizli, Muğla ve Eskişehir’de çok sayıda mermer ocağı var, bu ocaklara her yıl yüzlerce yeni mermer ocağı ekleniyor.