HABER/ Sinan KESKİN

Otobüste karşılaştığı otistik çocuğun çizimlerinden etkilenen İzmirli Efecan Serin, otizmli bireyler için yazı fontu geliştirdi

Portekiz'deki Escola Superior de Artes e Design'da (ESAD) grafik tasarım ve illüstürasyon masterı yapan İzmirli Efecan Serin, otizmli bireylerin öğrenme güçlüklerinden yola çıkarak 5 farklı yazı fontu geliştirdi. Dokuz Eylül Üniversitesi Eğitim Fakültesi Resim Öğretmenliği mezunu olan ve İzmir'de bulunduğu dönemde bir gün otobüste yanında oturan otistik çocuğun yaptığı çizimlerden etkilenen Serin, hayalini Portekiz'de gerçekleştirdi.

Otobüsteki çocuğun kağıda sürekli sayılar çizdiğini ama bunların bildiğimiz şekilde çizimler olmadığını anlatan Serin, “Sayılar çok farklıydı. Bana da 2-3 tane çizdi. Ben de onları Portekiz'e götürdüm. Önce rakamlar üzerinde çalışıyordum ama sonra bir arkadaşım otistik bireylerin harflerle ilgili problemleri olduğunu söyledi. Otizmli bireylerin inanılmaz derecede iyi okur olduklarını keşfettim. Ama okuduklarını anlamıyorlar. Mesela 'çalışmak' tek başına bir şey ifade etmiyor. Onu anlatacak bir resim olması gerekiyor” dedi.

Uluslararası standart

Çalışma öncesinde İngiltere, Brezilya, Portekiz, Almanya ve Türkiye'de otizmli bireylerin öğretmenleriyle anket yapan, otistik bireylerin en çok hangi harfleri tanımakta zorlandıklarını tespit eden Serin, “Karıştırdıkları harfleri baz alarak birbirleri arasındaki benzerlikleri olabildiğince asgariye indirdim. Bir şeyler ekleyerek çıkararak harfin uluslararası standartlardaki yapısını koruyarak değişiklikler yaptım. Karekterleri danışmanım Ricardo Santos'a yazı kuralları açısından inceledi. Hiçbir kuralı çiğnemeden bu fontları oluşturmak çok zamanımı aldı” diye konuştu. Fontların eğitimde, ardından internette ve diğer mecralarda kullanılabileceğini vurgulayan Serin, “2. aşama olarak bu fontun otizmli bireyler üzerinde eyetrack makinası ve belirli yöntemlerle denenmesi ve geliştirilmesi gerekiyor. Bunun için de araştırma fonlarına başvuracağım.”

5 versiyondan oluşuyor


Accesiblle Font, v.1 v.2 v.3 v.4 v.5 olmak üzere 5 versiyondan oluşuyor. Her versiyonun içinde farklı set kombinasyonları var. Bunlar öğretmenlerin yazıyı otizmli bireyin ihtiyaçlarına göre düzenlemesine yarıyor. Font legiblity, yani okunabilirlilik araştırmaları göz önünde bulundurularak geliştirildi. v.1 ve v.5 fontu büyük metinlerde, okuma kitaplarında kullanılabilecek şekilde geliştirildi. Bu versiyonlar harflerin üzerinde farklılıklar bulunmadan, yalın ve okuyucuyu rahatsız etmeyecek şekilde tasarlandı. v.2 v.3 v.4 fontları genellikle kelime okuma çalışmalarında, harfleri öğrenirken ve pecs sistemi yani görselle birlikte kelime sunulan her yerde kullanılabilecek şekilde, tek kelime ve harf öğrenimi için özel olarak geliştirildi. Bu fontların her birinin içinde 2 farklı versiyon bulunuyor.