Haber/ Didar DEMİRCİ

Otizmli çocukların ailelerinin kurduğu sivil topluk kuruluşları aracılığıyla 2013 yılında Otizm Eylem Planı hazırlandı ve bu plan Aile Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığına sunuldu. Sunulan eylem planı değerlendirmeye alındıktan sonra 2016 yılında Resmi Gazetede yayınladı. Ayrıca, konunun araştırılması ve çözümü için Türkiye Büyük Millet Meclisi’nde (TBMM) Down Sendromu, Otizm ve Diğer Gelişimsel Bozukluklar Araştırma Komisyonu kuruldu. Komisyon çalışmalarını tamamladı ve dün TBMM Genel Kurulu'na sunuldu. Otizmli çocukların aileleri de konuya ilişkin sosyal medyadan TBMM’ye çağrıda bulundu. Aileler, otizmli çocukların yaşam boyu sürdürülebilir bir desteğe ihtiyacı olduğuna dikkat çekerek, raporda yer alan tüm konuların yasalaşması için TBMM’yi göreve çağırdı.

324 Maddelik öneri

Down Sendromu, Otizm ve Diğer Gelişim Bozukluklarının Yaygınlığının Tespiti ile ilgili bireylerin ve ailelerinin sorunlarının çözümü için alınması gereken tedbirlerin belirlenmesi amacıyla kurulan Meclis Araştırması Komisyonu tarafından yapılan inceleme ve araştırmalar tamamlandı. Buna göre hazırlanan raporun üçüncü bölümüne, 324 maddelik sonuç ve öneriler kısmı eklendi. Sonuç ve önerilerde çocukların ve ailelerin eğitim ve sağlık olanaklarından etkin bir şekilde yararlanmaları için atılması gereken adımlara yer verilirken, çocukların ilerleyen yıllarda bir meslek edinerek istihdamının sağlanması için de çözüm önerileri sunuldu. Öte yandan ailelere elektrik, su, doğal gaz gibi faturalarında indirim gibi ekonomik açıdan destekleyici kararların alınması da çözüm önerileri içinde yer aldı. 

Tüm toplum bilinçlendirilmeli

Otizmli bir çocuk annesi Serap Dikmen Ahmetoğlu, Down Sendromu, Otizm ve diğer gelişimsel bozuklukları gösteren çocukların ve ailelerin yaşadıkları sorunlara değindi. Türkiye’deki eğitimin söz konusu çocuklar için yeterli olmadığını dile getiren Ahmetoğlu, “Yetersiz ve niteliksiz eğitim şartları nedeniyle çocukların çoğunluğu, eğitim alanında gereken desteği alamıyorlar. O nedenle hayatın içinde yer almaları zorlaşıyor. Çocuklar için geliştirilen özel eğitimlerin ise pahalı olması nedeniyle çoğu çocuk eğitime ulaşamıyor. Maddi zorluklar aileleri çıkmaza sokuyor. Bu eğitimleri alamayan çocuklar hayata karışmada zorlanıyor. Bununla birlikte sosyal hayatta çocuklara ve ailelerine karşı ayrımcılık suçu işlenebiliyor. Çevrede çocuklara nasıl yaklaşacağını bilmeyen insanlar var. Sınıflarında istenmiyorlar. Genelde şiddeti gören otizmli çocuklar oluyor. Çocuğumun akran şiddetine maruz kalma olasılığı çok yüksek bu da benim en büyük korkum. Bizim çocuklarımız okula gitse dahi büyük bir yalnızlık içindeler. Öte yandan komşular da çocuğun evdeki krizleri sırasında çıkardığı sesten dolayı tepki gösterip, imza toplayıp apartmanda istemediklerini söylüyorlar. Bu konuda tüm toplumun ve öğretmenlerin bilinçlendirilmesi, ailelerin ise desteklenmesi gerekiyor.

Otizm annelerinin acil talepleri

TBMM Araştırma Komisyonu raporundaki konular yasalaşmalı. Aile Destek Birimleri hemen oluşturulmalı. Evde bakım maaşı tüm otizmli bireylerin ailelerine bağlanmalı. Otizmlilerin eğitimleri bilimsel kanıta dayalı olmalı. Her il ve ilçede destek merkezleri ve yaşam köylerine ihtiyaç vardır. Otizmli bireyler diş tedavi hizmetine her hastanede ulaşabilmeli. Otizmli bireylerin ivedilikle istatistik bilgileri çıkartılmalı. Otizmli bireylere mümkün olan her türlü sağlık hizmeti evlerinde verilmeli. Annelerin erken emeklilik hakkı koşulları kolaylaştırılarak babalara da bu hak verilmeli. Salgın hastalık, doğal afetler, kayıp gibi kriz anlarında acil müdahale ve destek verecek uzmanlaşmış birimlerin kurulması çok önemli ve gereklidir. Özel Eğitim Kanunu çıkarılmalı. Otizm Bilim Kurulu kurulmalı. Otizmli bireylerin istihdama katılmaları için gerekli düzenlemeler yapılmalı. Uzaktan eğitim alan kaynaştırma öğrencileri için destek eğitim sınıfları açılmalı. Otizmli çocuğunu terk eden ve gerekli sorumlulukları almayan ebeveynlere dair yasal yaptırımların gözden geçirilmesi gerekmektedir. Ağır otizmli bireyler için yatılı kriz tedavi birimleri kurulmalı.