Haber/ Gökçe ADAR

Tüm dünyayı etkileyen koronavirüs salgınının kontrol altına alınabilmesi için, Türk vatandaşlara verilen aşı hizmetinden, ülkede yaşayan kayıtsız göçmenler yararlanmakta sıkıntı yaşıyor. Bu göçmenlerin başında da, Türkiye'de 350 bin civarı olduğu tahmin edilen Afganlar geliyor. 2018 yılından beri Türkiye'ye gelen kayıtdışı Afganlar, hiçbir hizmetten yararlanamıyor. Türkiye'de doktorluk yapan Afgan mültecilerden F.A., ülkede 120 bin civarı kayıtsız Afganın aşılama sorunu yaşadığını dile getirdi. F.A., “Daha önceki yıllarda Afganistan'dan gelmiş ancak kayıtsız göçmenler ne yazık ki hiçbir hizmetten yararlanamıyor. Bu hizmetlerin başında da, aşı geliyor. 120 bin civarı olduğu tahmin edilen Türkiye'de yaşayan Afgan göçmenler, koronavirüs aşısı da dahil olmak üzere hiçbir aşıyı yaptıramıyor. Kyoksa aşı da hizmet de yok” diye konuştu.

ÇOĞU BEKAR ERKEK

Kayıtsız göçmenlerin çoğunluğunun bekar erkeklerden oluştuğunu ifade eden F.A., “2018 yılından beri, Afganistan'dan gelen bekar erkeklere kayıt yapılmadı. Kayıt dışı olanların büyük çoğunluğunu bekar erkekler oluşturuyor. 180 bin göçmen aşı hizmetinden tıpkı bir Türk vatandaşı gibi yararlanabiliyor” dedi. Son 2 aydır göçmen ailelerin de kimlik sıkıntısı yaşadığını söyleyen F.A., “2 aydır, nedeni henüz açıklanmayan bir sebeple göçmen ailelere de kimlik verilmiyor. E-devlet üzerinden girişleri yapılmıyor” ifadelerini kullandı. Afganlara yönelik farklı politikalar geliştirilmesini söyleyen F.A., şunları söyledi: “Eğer, göçmenlerin sağlık hizmetinden yararlanmalarını istemiyorlarsa, o zaman sadece göçmenlere yönelik politikalar geliştirmeliler. Afganları, ülkeye kabul ettiler. Burada barınmalarını sağladılar ancak hizmetlerde eşit davranılmadı.”

TOPLUMU ETKİLİYOR

Göçmenlerdeki aşı sorununun toplumsal bağışıklığı etkilediğini ve salgın riskini artırdığını ifade eden İzmir Tabip Odası Başkanı Lütfi Çamlı ise şu ifadeleri kullandı: “Özellikle pandemi döneminde, sağlık hizmetinden en çok yararlanması gereken kesim mültecilerdi. Salgına karşı bağışıklık kazanılması açısından toplumdaki herkesin aşılanması çok önemli. Aşılanmayan bir kişi toplum bağışıklığını olumsuz etkiliyor. Ne yazık ki, ülkemizde göçmenler sağlık hizmeti konusunda yok sayılıyor. Mülteci, sığınmacı gibi dezavantajlı gruplara yönelik öncelikli bir aşılama uygulamaları yapılması gerekiyor.”

Çamlı, kayıt dışı göçmenlerin sadece aşı sorunu değil, hastanelerde tedavi, ilaç satın alma gibi hizmetlerden de yararlanamadıklarını söyledi. 

‘Sistemde yoklar’

İltica ve Göç Araştırmaları Merkezi Başkanı Metin Çorabatır, bir ülkeden sığınma talep eden kişinin o ülkeye ait her hizmetinden yararlanması gerektiğini ifade ederek, “Kayıt dışı göçmenler ne yazık ki hiçbir sistemde yok. Adeta bir yaşam mücadelesi veriyorlar. Büyük bir çoğunluğu kimlik sahibi olmak istiyor ancak başvuru süreçlerinde sıkıntılar yaşıyorlar. Kayıtları alınmıyor. Hukuken de sığınma talep eden bir kişinin, ilgili yere başvurduğu zaman kaydının alınması lazım. Uygulamada kanuna aykırılık var. Bunun yarattığı sorunlardan biri aşı problem. Çözülmesi lazım” dedi.

En fazla Afganistan'dan

Türkiye, dünyanın en çok düzensiz göçmen alan ülkelerinden birisi. Göç İdaresi Kurumu’nun istatistiklerine göre, 2013 yılında 39 bin 890 göçmen yasadışı yollarla Türkiye’ye girerken 2019 yılında bu sayı 454 bin 662’ye yükseldi. 9 Aralık tarihinde güncellenen istatistikler, 2020 yılında düzensiz göçmen sayısının 115 bin 684 olduğunu gösteriyor. Son üç yılda Türkiye’ye en fazla düzensiz göçün yapıldığı ülke ise Afganistan. 2020 yılı düzensiz göçmenlerden, 50 bin 161'inin Afgan göçmeni olduğu ifade ediliyor.