İstanbul’un kalbinde yer alan Gezi Parkı, İstanbul 1. Asliye Hukuk Mahkemesi’nin kararıyla yeniden İstanbul Büyükşehir Belediyesi’nin (İBB) oldu. Bu karar, 12 Mart 2021 tarihinde Vakıflar Genel Müdürlüğü tarafından Sultan Beyazıt Hanı Veli Hazretleri Vakfı’na devredilen parkın yasaya aykırı bir şekilde devredildiğini belirtti.
Hukuk Mücadelesi ve Sonuçları
İBB, Taksim Gezi Parkı’nın mülkiyetinin Sultan Bayezid Vakfı’na devriyle ilgili bir hukuk mücadelesi başlattı. Bu mücadele, İstanbul 1. Asliye Hukuk Mahkemesi’nin Kültür ve Turizm Bakanlığı Vakıflar Genel Müdürlüğü’nün vakıf lehine verdiği tescil kararını bozmasıyla sonuçlandı. Mahkeme, dava konusu taşınmazların vakıf yoluyla meydana gelmediğine dikkat çekerek, parkın yeniden İBB adına tescil edilmesine hükmetti.
Neler Yaşandı?
Gezi Parkı’nın mülkiyeti İBB’ye aitti. Ancak, Vakıflar Genel Müdürlüğü, Vakıflar Kanunu’nun 30. maddesinde belirtilen şartların mevcut olduğunu iddia ederek, parkı belediye uhdesinden çıkardı. Sultan Beyazıt Hanı Veli Hazretleri Vakfı adına 12 Mart 2021 tarihinde tapuda tescil edildi. İBB, tescil işleminin hukuka aykırı olduğunu iddia ederek 9 Nisan 2021 tarihinde dava açtı. Dava, İstanbul 1. Asliye Hukuk Mahkemesi tarafından görüşüldü.
Bilirkişi Raporları ve Sonuçları
Dava sürecinde, mahkemeye, uzman ve akademisyenlerden oluşan 4 vakıf hukukçusunun bilirkişi raporları sunuldu. Raporlarda, dava konusu taşınmazlarda Sultan Beyazıt Hanı Hazretleri Vakfı’nın mülkiyet hakkının bulunmadığı, vakfiyeden ilgili parsellerin vakıf yoluyla oluşturulmuş kültür varlığı olduğuna dair bir çıkarım yapılamayacağı, taşınmazların vakıf yoluyla vücuda getirilmediği ve taşınmazda vakıf kültür varlığının bulunmadığı görüşleri yer aldı.
Vakıf Adına Tescil Mümkün Değil
Vakıflar Genel Müdürlüğü, gezi parkı içerisinde bir tarihte yer alan Topçu Kışlası’nın kültür varlığı olduğu itirazını mahkemeye sundu. Mahkeme, konunun bir de Topçu Kışlası açısından değerlendirilmesini istedi. Sanat Tarihi ve Arkeoloji Alanında uzman ve akademisyen 4 sanat tarihçisi bu konuda da mahkemeye görüş bildirdi.
Sunulan raporda, bugün mevcut olmayan Taksim Topçu Kışlası’nın da vakıf yoluyla inşa edilmediği, yani vakıf kültür varlığı olmadığı, Taksim Topçu Kışlası’nın arşiv belgeleri üzerinden inşa sürecine ve tarihsel sürecine bakıldığında da herhangi bir belge veya yayında vakıf malı olduğuna dair ibarenin olmadığı, dava konusu taşınmazların bulunduğu parsellerde bugün herhangi bir kültür varlığının izine de rastlanmadığı belirtildi. Bu durum, 5737 sayılı Vakıflar Kanunu’nun 30. maddesinde belirtilen şartın gerçekleşmediğini ve dava konusu taşınmazın vakıf adına tescilinin mümkün olmadığını gösterdi.
İBB Adına Tescil Edildi
Dosyayı karara bağlayan İstanbul 1. Asliye Hukuk Mahkemesi, İBB’yi haklı bularak, Sultan Beyazıt Hanı Veli Hazretleri Vakfı adına kayıtlı tapu kayıtlarının iptaline ve İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanlığı adına tesciline karar verdi. İstinaf ve Yargıtay aşamaları da İBB lehine sonuçlanırsa, Gezi Parkı yeniden İBB mülkiyetine geçecek.
