Anayasa Mahkemesi, evlilikte kadının kocasının soyadını almak zorunda olduğu hükmünü iptal etti. Bu kararla, kadınlar evlendikten sonra kendi soyadlarını tek başına kullanabilecek. Kararın yürürlüğe girmesi için TBMM’ye 9 ay süre verildi. Bu süre 28 Ocak 2024’te doluyor. TBMM’nin yeni bir düzenleme yapmaması halinde, yasal bir boşluk oluşacak.
Kadın erkek eşitliği için önemli bir adım
Anayasa Mahkemesi, Türk Medeni Kanunu’nun 187. maddesinin birinci cümlesini, kadın erkek eşitliği ilkesine aykırı buldu. Bu maddeye göre, kadın evlenmekle kocasının soyadını alıyor, ancak kocasının soyadının önünde kendi soyadını da kullanabiliyordu. Kadının evlenmeden önceki soyadını evlendikten sonra tek başına kullanması ise yasaklanıyordu.
Anayasa Mahkemesi, bu düzenlemenin kadının kişilik hakkını ihlal ettiğine hükmetti. Kararda, “Erkek, evlenmeden önceki soyadını evlendikten sonra da tek başına kullanabildiği halde, kuralla kadının evlenmeden önceki soyadını evlendikten sonra ancak kocasının soyadının önünde kullanabileceği öngörüldüğünden karşılaştırmaya müsait şekilde benzer durumda olan eşler arasında cinsiyet temelinde farklı muamelenin yapıldığı açıktır” denildi.
Kararın, kadın erkek eşitliği yolunda önemli bir kazanım olduğunu belirten İstanbul Kadın Kuruluşları Birliği Koordinatörü ve MEF Üniversitesi Hukuk Fakültesi Öğretim Görevlisi Nazan Moroğlu, “Kadının soyadı, benim yüksek lisans tezim. 1999’da yayınlanmıştı. Kadın hukukunda ilk akademik araştırmaydı. O gün bugün soyadında eşler arası eşitlik için mücadeleyi 25 yıldır sürdürüyorum” dedi.
Yeni bir düzenleme yapılacak mı?
Anayasa Mahkemesi, iptal kararının Resmi Gazete’de yayımlandığı tarihten itibaren 9 ay sonra yürürlüğe girmesine karar verdi. Bu süre 28 Ocak 2024’te doluyor. Bu tarihten sonra, TBMM’nin yeni bir düzenleme yapmaması halinde, evlenen kadınların soyadı seçimi konusunda yasal bir boşluk oluşacak.
Moroğlu, TBMM’nin Anayasa Mahkemesi’nin iptal gerekçelerine uygun bir düzenleme yapması gerektiğini söyledi. Moroğlu, “Anayasa Mahkemesi’nin iptal kararına göre, kadın evlilikte kendi soyadıyla devam etmek isterse artık dava açma zorunluluğu kalkmıştır. Ancak, yeni bir düzenleme yapılıncaya kadar 29 Ocak ve sonrasında evlenenler açısından yasal bir boşluk bulunmaktadır. Bu boşluğun doldurulması için TBMM’nin bir an önce harekete geçmesi gerekmektedir” diye konuştu.
Konuyla ilgili düzenlemelerin, yeni yargı paketi içinde ele alınacağı öğrenildi. Yeni yargı paketinin, TBMM’nin 2024 yılı Ocak ayı başında başlayacak olan ikinci yasama yılında görüşülmesi bekleniyor.
