Bebeği olan kadınların en çok vaktini ayırdığı noktaların başında bebek bakımı yer almaktadır. Her an ve her yerde kesintisiz devam eden bebek bakımında özellikle küçük bebeklerin evdeki bakımı önemli bir yere sahip olmaktadır. Bebek bakımında ilk ve en önemli noktada bebeklerde emzirme düzeni yer almaktadır. Yeni doğan bebeklerde ilk dönem emzirme düzensiz seyreder ve emzirme bebeğin her istediği anda yapılmaktadır. Dikkat gerektiren noktalardan birisi de her iki göğüste eşit süreli olarak emzirilmesi gerektiğidir. Emzirme sürecinde ilk 10 dakika sonrasında gelen süt daha yağlı olması nedeni ile bebek üzerinde doyma hissi oluşturmaktadır. Bir bebeğin günde yaklaşık olarak 10-12 kez emmesinin yanı sıra ilk 4-6 ayda gece beslenme süreci normal olarak kabul edilmektedir. Bebek emzirme döneminde iken su ihtiyacı olmazken ek besinlere ilk 6 aydan sonra başlanması gerekmektedir.
Bebeklerde idrar
Bebeklerdeki dışkı miktarı ilk aylarda fazla olmaktadır. Ortalama olarak 6-8 defa dışkı olmasının yanı sıra sadece anne sütü ile beslenmesini sürdüren bir bebeğin dışkısı cıvık olur. Zamanla mamaya geçen bebeklerin dışkıları önceki sürece göre daha kıvamlı ve sıklık düzeyi daha az olmaktadır. Bu süreçte bebeklerde kabızlık ile karşılaşılabilmektedir. Yeni doğan bir bebeğin dışkısı ilk dönemde yeşilimsi olmasına karşın daha sonraki süreçte altın sarısı bir renk almaktadır. Sağlıklı bir bebek gün içerisinde minimum 6-8 kez idrar yapması gerekmektedir. İlerleyen süreçle beraber birkaç ay sonrasında bu durum 2-3 ortalamasında seyredecektir.
Bebeklerde alt değiştirme
Bebeğin alt değiştirilmesinde dikkat edilmesi gereken noktaların başında bebeğin bezinin çok sık değiştirilmesi gerektiğidir. Özellikle emzirme öncesi ve bebeğin huzursuz olduğu durumlarda bebeğin altının değiştirilmesine özen gösterilmelidir. Bebeğin beslenme sürecinde bağırsak hareketlerinin artmasına da bağlı olarak beslenme sürecinden kısa bir süre sonra bebeğin altının değiştirilmesi gerekebilmektedir. Alt değiştirme sürecinde bebeğin altı ıslak bir pamukla temizleneceği gibi çok kirli olduğu durumlarda yıkanması da gerekebilmektedir. Bu süreçte bebeğin altının silinmesini kolaylaştıran noktaların başında ise hazır silme bezleri yer almaktadır. Özellikle kız bebeklerinde ise bu temizleme süreci önden arka tarafa olacak şekilde olmalıdır. Bebeklerin cildinin aşırı hassas olması dolayısıyla ıslak ya da kirli bir bezle uzun süre durması durumunda pişik olma durumu söz konusu olabilmektedir. Ki bu durum genellikle ortalama olarak 3-4 saat civarıdır. Böyle bir durumla karşı karşıya kalınması durumunda ise bebeğin cildine uygun olan bir pişik kreminin kullanılması gerekmektedir.
Yeni doğan bebeklerde göbek bakımı
Yeni doğan bebeklerde dikkat edilmesi gereken noktalar arasında göbek bakımı da yer almaktadır. Bu bölgenin temiz ve kuru olmasına dikkat etmek gerekmektedir. Göbek bağının olduğu yere özen gösterilmesi gerektiği gibi göbek bağının günde 1-2 defa bağın dip kısmından alkollü pamuk ile silinmesi gerekmektedir. Bu işlem gerçekleştirilirken göbeğin bezin dış kısmında kalmasına özen gösterilmelidir. Göbek bir iki hafta içerisinde düşmektedir. Bu süreçte hafif bir kanama görülmesi normal olarak kabul edilebilmektedir. Böyle bir durumda alkolle silinebilmektedir.
Bebeklerde banyo göbeğin düşmesinden bir hafta sonrasında yaptırılabilmektedir. Bu süreçte göbek düşene değin bebeğin cildine uygun bir sabun bir bezle uygulanarak daha sonrasında durulanabilmektedir. Gün aşırı olarak gerçekleştirilecek olan banyo işlemi yeni doğan bir bebek için yeterli olmaktadır. Ancak ağız, çene ve genital bölge sıklıkla sabunsuz ve yumuşak bir bez aracılığı ile silinmesi gerekmektedir. Bebeğin banyosunda durulama en önemli noktalardandır. İyi durulama yapılmadığı takdirde bebeğin cildinde tahrişe neden olabilmektedir.
Bebeklerde cilt bakımı
Bebeklerde cilt bakımında krem ve yağ gibi ürünlerin her banyoda gerekli olmadığı bilgisidir. Aşırı hassas cilde sahip olan bebeklerde ihtiyacının fazlası krem ve yağ kullanımı bebeklerde cildin terlemesine engel olarak ufak sivilce ve isilik benzeri döküntüler oluşmasına neden olabilmektedir. Ancak ciltte fazla kuruma ya da çatlaklar oluşması durumunda nemlendirici kullanılabilmektedir.
Bebeklerde tırnak bakımı
Bebeklerin tırnak bakımını ise daha kolay gerçekleştirebilmenin yolların başında bebeklere özel tırnak makasları kullanılabilmektedir. Fazla uzayan tırnaklar nedeni ile bebekler yüz ya da kornea tabakasında çiziklere neden olabilmektedir. Bu nedenle bebek tırnak makası ile tırnağın kekin ve sivri noktaları törpü aracılığı ile yumuşatılabilmektedir.
Bebeklerde uyku ve oda sıcaklığı
Bebeklerin yatış pozisyonları genellikle sırtüstü pozisyonda olmalıdır. Bu pozisyon bebeğin en güvenli yatış pozisyonu olarak görülmektedir. Bebeklerin yataklarında yastık ve kuş tüyü yorgan kullanımından kaçınılmalıdır.
Bebek odalarında; oda ısısı genellikle annenin rahat edeceği oda ısısında yeterli olmaktadır. Zamanında doğmuş bir bebek için ortalama olarak 21-24 C derece ideal olmaktadır. Yeni doğan bebeklerde ziyaret süreci için ilk etapta yoğun ziyaretten kaçınılması gerekmektedir. Kış aylarında bakteri ve virüs yayılımı da kolay olması nedeni ile bebeklerin hasta olma olasılığı artacağı için daha fazla dikkat edilmesi gerekmektedir.
Yeni doğan bebeklerde doktor kontrolü
Yeni doğan bebeklerin hastane çıkışlarından sonraki ilk kontrolleri bir hafta sonrasında yapılmaktadır. Bebeğin daha sonraki kontrol ve aşı süreci ise doktor tarafından belirlenmektedir. Yeni doğan bebeklerde çeşitli durumlarda acilen doktora başvurulması gerekmektedir. Bebeğin yeteri kadar uyumadığı durumlarda doktora başvurulmalıdır. Ki bu saat ortalama olarak 6-7 saattir. Bebeklerde kasık alanlarında ağrılı bir şişlik görülmesi durumunda, tüm vücuda yayılan sarılık durumunun görülmesi gibi durumlarda da başvurulmalıdır. Aşırı yüksek durumu, bezini taşıracak derecede sıvı formada dışkılama ve art arda fışkırtır gibi kusma durumlarında da acilen doktora başvurulması gerekmektedir.
Anne sütü saklama
Bebeklerin bakımında en önemli noktalarının başında ise emzirme ve anne sütünün saklanması yer almaktadır. Her bebeğin beslenmesinde ciddi bir yere sahip olan anne sütünün saklanması sayesinde, anne, kendisi bebeğin yanında yokken de sütünü bebeğine verebilir. Anne göğsünü el ya da pompa yordamı ile sağabilmektedir. Bu pompalar ise pil veya elektrikle çalışır. Elle sağma yönteminde bebek normal zamanında doğmuş ve halen anneyi emmeye devam ediyorsa; anne sütünün fazlasını gidermek veya göğüs uçlarını yumuşatabilmek adına da kullanılmaktadır. Elektrikli pompa yöntemi ise bebeğin prematüre doğduğu dönemlerde ve uzun bir zaman boyu anneyi ememeyeceği dönemlerde annelerin hastane tipi olarak ifade edilen elektrikli pompaları kiralaması gerekmektedir. Pilli pompalar ise aralarda sağım yapılacağı durumlarda tercih edilmelidir.
Anne sütü sağma
Annenin sağma işlemini gerçekleştirmeden önce bir takım hazırlıklar yapması gerekir. Bu süreçte anne sağma işlemini yapmadan önce ellerini yıkamaya özen göstermelidir. Göğüslerini temiz tutmaya özen göstermesi gereğinin yanı sıra eğer ki hasta ise ve ilaç kullanması noktasında doktor kontrolünde olması gerekir. Sütün elle sağılacağı durumlarda eller ılık su ve sabunla yıkanmalıdır. Göğüs uçları ise ılık su ve pamuk aracılığıyla silinmelidir. Sağma işlemi saat yönlerine göre uygulanmaktadır. Baş parmak göğsün üzerinde saat 12.00 noktasında iken orta el işaret parmakları göğsün altında kahverengi kısmın gerisinde 6.00 noktasına yerleştirilmelidir. Söz konusu işlem sayesinde ise gerekli sağma işlemi gerçekleştirilecektir. Elin C şekli bozulmamak şartı ile her saat noktasını sağmak amacı ile eller göğsün üzerinde parmaklar dolaştırılmaktadır.
Anne sütünün saklanması
Sütün toplanması ve saklanması işlemi temiz olan bir plastik ya da çam şişede ya da süt saklama poşetinde saklanabilir. Bunlar tamamen doldurulmaksızın içerisine emziksiz bir yolla kapatılarak saklanmalıdır. Dikkat edilmesi gereken nokta bunların üzerine tarihin yazılmasının unutulmaması gerektiğidir. Sağılan süt, oda sıcaklığında bir saatten uzun süre kalmamalıdır. Sütün ikinci kullanımından sonra kalan süt atılmalıdır. Süt taşınacaksa, termosla ve buzla beraber taşınması gerekir.
Anne sütünün saklanma sürelerine bakıldığında ise 72 saat süre ile saklanabilirken donurulmuş anne sütü, eritildikten sonra 24 saat süreli buzdolabında saklanabilir.
