Ev yapımı yemeklerin vazgeçilmezi olan yaprak sarması, nefis dolguları ile sofraların şenliğidir. Ancak asma yapraklarının mevsimi dışında tüketilmesi için salamura yapılması gerekir. Buzdolabında saklanan salamura yapraklar zamanla bozulabilir, tadı kaçabilir. İşte bu yazıda, ev yapımı salamura yapraklarınızın bozulmamasını sağlayacak püf noktalarını bulacaksınız!
Yaprak Sarması ve Asma Yaprağının Önemi
Türk mutfağının vazgeçilmez lezzetlerinden biri olan yaprak sarması, incecik asma yapraklarının içerisine farklı iç malzemeleri ile doldurularak hazırlanır. Osmanlı mutfağından miras kalan bu nefis yemek, ülkemizin her bölgesinde farklı malzemelerle yapılsa da tadından hiçbir şey kaybetmez.
Yaprak sarmasının en önemli malzemesi ise asma yaprağıdır. Vitamin ve mineral bakımından zengin olan asma yaprağı, sağlığa olan faydaları ile de bilinir. C vitamini deposu olan asma yaprağı, bağışıklık sistemini güçlendirici etkisiyle öne çıkar. Kalsiyum, potasyum ve demir mineralleri açısından da zengin olan asma yaprağı, özellikle yaz aylarında taze olarak tüketildiği gibi kışın tüketilmesi için de salamura yapılarak saklanabilir.
Geleneksel Salamura Yapımı ve Sorunları
Asma yapraklarını kışın da taze gibi tüketebilmek için geleneksel olarak salamura yöntemi kullanılır. Bu yöntemde yıkanmış asma yaprakları kavanozlara yerleştirilir ve üzerine tuzlu su eklenerek hava almayacak şekilde kapatılır. Tuzlu su ile bekletilen yapraklar zamanla fermente olur ve bu sayede uzun süre boyunca bozulmadan saklanabilir.
Ancak geleneksel salamura yönteminde bazı sorunlar ortaya çıkabilmektedir. Bunlardan ilki, salamura yaprakların zamanla bozulması ve ekşimesidir. Tuz oranının tam ayarlanamaması, kavanozların hava alması gibi nedenlerle salamura yapraklar küflenebilir veya tadı kaçabilir. İkinci bir sorun ise, salamura suyunun yaprakların üzerine yapışması ve yaprakların yenirken tuzlu olmasıdır. Bu durum, yaprak sarmasının lezzetini olumsuz yönde etkileyebilir.
Ömürlük Salamura Yaprağın Püf Noktaları
Salamura yaprakların bozulmadan uzun süre saklanması ve yenirken de tuzlu olmaması için bazı püf noktalarına dikkat etmek gerekir. İşte ömürlük salamura yaprak elde etmenin sırrı:
- Taze Asma Yaprağı Seçimi: Öncelikle salamura yapımında taze ve diri asma yaprakları tercih edilmelidir. Yaprakların üzerinde herhangi bir leke veya böcek izi olmamasına özen gösterin.
- Doğru Tuz Oranı: Geleneksel yöntemlerde genellikle su göze karıştırılarak tuz eklenir. Ancak bu yöntem, salamura suyunun tam olarak dengeli olmasını sağlamayabilir. Salamura suyunun 1 litre kaynamış suda 40 gram kaya tuzu eritilip hazırlanması önerilir.
- Limon Kullanımı: Limonun asitli yapısı, salamura suyunun ph dengesini koruyarak bozulmayı önler. Salamura suyunun içerisine 1 adet limonun suyu sıkılabilir veya birkaç limon dilimi eklenebilir.
- Hava Almayan Kavanozlar: Salamura yapraklarınızı kavanozlara yerleştirdikten sonra kavanozların hava almadığından emin olun. Bunun için kapakların sıkıca kapatılması veya kavanoz ağızlarının streç film ile kapatılması tercih edilebilir.
- Serin ve Kuru Ortam: Hazırladığınız salamura kavanozlarını serin ve güneş ışığı almayan bir yerde muhafaza edin. Buzdolabı salamura yapraklar için en uygun saklama alanıdır.
Ömürlük salamura yapraklarınız hazır olduktan sonra sıra nefis yaprak sarması yapmaya geldi! İşte yapımı kolay ve pratik yaprak sarması tarifi:
Malzemeler:
- 1 su barda salamura yaprağı
- 250 gr kıyma
- 1/2 su barda pirinç
- 1 adet soğan (rendelenmiş)
- 1 demet taze maydanoz (ince kıyılmış)
- 1 tatlı kaşığı pul biber
- 1 tatlı kaşığı kimyon
- 1/2 tatlı kaşığı karabiber
- 1/2 çay barda zeytinyağı
- Limon suyu (tadımlık)
- Sıcak su
Yapılışı:
- Salamura yapraklarını soğuk suda birkaç dakika bekletin. Daha sonra yaprakları süzgeç yardımıyla sudan alın ve sap kısımlarını kesin.
- Bir tavada zeytinyağını ısıtın. Rendelenmiş soğanı ekleyip kavurun. Soğanlar yumuşadıktan sonra kıymayı ekleyin ve rengi dönene kadar kavurun.
- Pirinci, ince kıyılmış maydanozu, pul biberi, kimyonu ve karabiberi ekleyip kavurmaya devam edin.
- İç harcı biraz soğuduktan sonra içerisine limon suyu ve tuz ekleyip (damak tadınıza göre ayarlayın) harcı karıştırın.
- Süzülmüş salamura yapraklarını tek tek alarak iç harcı ile doldurun. Yaprakları sıkı bir şekilde sarmal şekilde sarın.
- Tencerenin dibine birkaç asma yaprağı dizin. Sarılan yaprakları tencereye dizin ve üzerine sıcak su ekleyin. Suyun yaprakları geçecek seviyede olması yeterlidir.
- Tencerenin ağzını kapatın ve orta ateşte yaklaşık 40 dakika pişirin.
- Pişen yaprak sarmalarını ocaktan alın ve ılınmaya bırakın. Servis tabağına alarak sıcak veya soğuk olarak sevdiklerinizle birlikte afiyetle tüketin.
Pratik Öneriler:
- Yaprak sarması iç harcına farklı malzemeler de ekleyebilirsiniz. Arzu ederseniz kıymalı harca rendelenmiş kabak, domates veya kuş üzümü ekleyebilirsiniz.
- Yaprak sarması pişerken tencerenin dibine yapışmaması için tencereye 1-2 yemek kaşığı zeytinyağı ekleyebilirsiniz.
- Yaprak sarmalarınızı pişirdikten sonra buzdolabında saklayabilir ve dilediğiniz zaman tüketebilirsiniz.
