Emboli nedir? Emboli hastaları neler yememeli?

Akciğer embolisi belirtileri, pıhtının büyüklüğüne, yerine ve sayısına göre değişiklik gösterebilir. Bazı hastalarda belirti olmayabilirken, bazılarında şiddetli belirtiler görülebilir. Emboli hastaları nelere dikkat etmeli? Bol su içmek pıhtıyı önler mi? Emboli düzelir mi? Emboli riski neden olur? Kan sulandırıcı ilaç kullanırken pıhtı atar mı? Kaç çeşit emboli var? Emboliye ne iyi gelir? Emboli hastalığı tehlikeli mi? Emboli olmamasi icin ne yapmali?Akciğer embolisi belirtileri şunlardır:

• Nefes darlığı
• Göğüs ağrısı
• Öksürük
• Kanlı balgam
• Nabız artışı
• Ateş
• Bayılma
• Morarma

Bu belirtilerden herhangi birini yaşayan kişilerin vakit kaybetmeden doktora başvurmaları gerekir.

Emboli Hastalığı ve Tedavisi: Detaylı Bilgi

Emboli, vücuttaki bazı arterlerin kan pıhtısı, yağ parçacığı, hava kabarcığı veya yabancı bir madde nedeniyle tıkanması durumudur. Emboli, kan akışını engelleyerek organlara oksijen ulaşmasını bozar ve hayati tehlike oluşturabilir. Emboli, etkilediği organa göre çeşitli isimler alır. Akciğer embolisi, beyin embolisi, retinal emboli gibi.

Emboli nedenleri arasında uzun süre hareketsiz kalmak, kalp yetmezliği, kanser, enfeksiyon, sigara içmek, obezite, hamilelik, doğum kontrol hapları kullanmak, genetik yatkınlık gibi faktörler sayılabilir. Emboli belirtileri ise nefes darlığı, göğüs ağrısı, öksürük, kanlı balgam, nabız artışı, ateş, bayılma, morarma, kol veya bacakta hissizlik, baş dönmesi, çift görme, ani körlük gibi değişebilir.

Emboli teşhisi için fizik muayene, kan testleri, akciğer grafisi, bilgisayarlı tomografi (BT) anjiyografi, manyetik rezonans (MR) anjiyografi, pulmoner anjiyografi gibi yöntemler kullanılabilir. Emboli tedavisi için ise antikoagülan ilaçlar, trombolitik ilaçlar, cerrahi müdahale, filtre yerleştirme gibi seçenekler mevcuttur. Tedavi yöntemi pıhtının büyüklüğüne, yerine ve hastanın durumuna göre belirlenir.

Emboli hastaları tedavi sürecinde ve sonrasında doktorun önerilerine uymalı ve bazı önlemler almalıdır. Bunlar arasında ilaçları düzenli kullanmak, kanama belirtilerine dikkat etmek, beslenmeye dikkat etmek, bol su içmek, uzun süre hareketsiz kalmamak, egzersiz yapmak, sigarayı bırakmak veya azaltmak gibi sayılabilir.

Akciğer Embolisi Neden Olur?

Akciğer embolisi, genellikle bacaklarda veya kalçada oluşan kan pıhtılarının koparak akciğere ulaşmasıyla meydana gelir. Bu duruma derin ven trombozu denir. Derin ven trombozu riskini artıran faktörler şunlardır:

• Uzun süre hareketsiz kalmak (yatak istirahati, uzun yolculuklar vb.)
• Kalp yetmezliği, kanser, enfeksiyon gibi kronik hastalıklar
• Sigara içmek
• Obezite
• Hamilelik
• Doğum kontrol hapları veya hormon tedavileri kullanmak
• Genetik yatkınlık

Akciğer embolisi oluşmasını önlemek için bu risk faktörlerinden kaçınmak veya kontrol altında tutmak gerekir.

Akciğer Embolisi Nasıl Teşhis Edilir?

Akciğer embolisi teşhisi için doktorunuz fizik muayene, kan testleri, akciğer grafisi, bilgisayarlı tomografi (BT) anjiyografi, manyetik rezonans (MR) anjiyografi, pulmoner anjiyografi gibi yöntemler kullanabilir. Bu yöntemlerle akciğer damarlarında tıkanıklık olup olmadığı ve pıhtının büyüklüğü ve yerinin belirlenmesi amaçlanır.

Akciğere pıhtı atması tedavisi ne kadar sürer

Akciğere pıhtı atması, akciğer embolisi olarak adlandırılan ve akciğer damarlarının kan pıhtısı nedeniyle tıkanması durumudur. Akciğer embolisi, hayati tehlike oluşturan ve acil müdahale gerektiren bir durumdur.

Akciğer embolisi tedavisi, pıhtının eritilmesi veya çıkarılması, yeni pıhtı oluşumunun önlenmesi ve komplikasyonların giderilmesi amaçlarını taşır. Tedavi yöntemleri, pıhtının büyüklüğüne, yerine ve hastanın genel durumuna göre değişir. Tedavi yöntemleri şunlardır:

• Antikoagülan ilaçlar: Kanın pıhtılaşmasını önleyen ilaçlardır. Heparin, varfarin, rivaroksaban, apiksaban gibi ilaçlar bu gruba girer. Bu ilaçlar enjeksiyon veya hap şeklinde verilebilir. Antikoagülan ilaç kullanan hastaların kanama riskine karşı dikkatli olmaları ve düzenli olarak kan testi yaptırmaları gerekir.
• Trombolitik ilaçlar: Pıhtıyı eriten ilaçlardır. Streptokinaz, alteplaz, tenekteplaz gibi ilaçlar bu gruba girer. Bu ilaçlar damar yoluyla verilir ve sadece hayati tehlike oluşturan durumlarda kullanılır. Trombolitik ilaç kullanan hastaların da kanama riskine karşı dikkatli olmaları gerekir.
• Cerrahi müdahale: Pıhtının mekanik olarak çıkarılması işlemidir. Embolektomi adı verilen bu işlem, genellikle diğer tedavi yöntemlerine yanıt vermeyen veya uygulanamayan hastalarda yapılır. Bu işlem için genel anestezi gereklidir ve komplikasyon riski vardır.
• Filtre yerleştirme: Pıhtının akciğere ulaşmasını engellemek için ana toplardamar olan vena kava’ya filtre yerleştirilmesi işlemidir. Bu işlem, antikoagülan veya trombolitik ilaç kullanamayan veya kullanmasına rağmen tekrarlayan pıhtı oluşumu olan hastalarda yapılır. Bu işlem için lokal anestezi gereklidir ve komplikasyon riski vardır.

Akciğer embolisi tedavisi ne kadar sürer sorusunun cevabı ise tedavi yöntemine ve hastanın durumuna göre değişir. Genellikle antikoagülan ilaçlarla tedaviye 3 ila 6 ay devam edilir. Önceden kan pıhtısı durumu olanlarda ise daha uzun sürelerle ilaç kullanımı gerekir. Kanser tedavisi gibi risk faktörleri varsa risk faktörleri devam ettiği sürece tedaviye devam edilir. Cerrahi müdahale veya filtre yerleştirme gibi işlemler ise daha kısa sürede sonuç verir ancak sonrasında da antikoagülan ilaç kullanımına devam edilmesi gerekir.

Akciğer embolisi ölüm oranı

Akciğer embolisi ölüm oranının tedaviye erişim, tedaviye uyum, pıhtının büyüklüğü ve yerinin yanı sıra hastanın yaş, cinsiyet, eşlik eden hastalıklar gibi faktörlere bağlı olarak değiştiğini gösteriyor. Akciğer embolisi ölüm oranı %5 ile %30 arasında tahmin edilmektedir. Akciğer embolisi ölüm oranını azaltmak için erken tanı, etkin tedavi ve koruyucu önlemler almak önemlidir.

Akciğer Embolisi Nasıl Tedavi Edilir?

Akciğer embolisi tedavisinde amaç, pıhtının eritilmesi veya çıkarılması, yeni pıhtı oluşumunun önlenmesi ve komplikasyonların giderilmesidir. Tedavi yöntemleri şunlardır:

• Antikoagülan ilaçlar: Kanın pıhtılaşmasını önleyen ilaçlardır. Heparin, varfarin, rivaroksaban, apiksaban gibi ilaçlar bu gruba girer. Bu ilaçlar enjeksiyon veya hap şeklinde verilebilir. Antikoagülan ilaç kullanan hastaların kanama riskine karşı dikkatli olmaları ve düzenli olarak kan testi yaptırmaları gerekir.
• Trombolitik ilaçlar: Pıhtıyı eriten ilaçlardır. Streptokinaz, alteplaz, tenekteplaz gibi ilaçlar bu gruba girer. Bu ilaçlar damar yoluyla verilir ve sadece hayati tehlike oluşturan durumlarda kullanılır. Trombolitik ilaç kullanan hastaların da kanama riskine karşı dikkatli olmaları gerekir.
• Cerrahi müdahale: Pıhtının mekanik olarak çıkarılması işlemidir. Embolektomi adı verilen bu işlem, genellikle diğer tedavi yöntemlerine yanıt vermeyen veya uygulanamayan hastalarda yapılır. Bu işlem için genel anestezi gereklidir ve komplikasyon riski vardır.
• Filtre yerleştirme: Pıhtının akciğere ulaşmasını engellemek için ana toplardamar olan vena kava’ya filtre yerleştirilmesi işlemidir. Bu işlem, antikoagülan veya trombolitik ilaç kullanamayan veya kullanmasına rağmen tekrarlayan pıhtı oluşumu olan hastalarda yapılır. Bu işlem için lokal anestezi gereklidir ve komplikasyon riski vardır.

Akciğer Embolisi Olan Hastalar Nelere Dikkat Etmeli?

Akciğer embolisi olan hastaların tedavi sürecinde ve sonrasında bazı noktalara dikkat etmeleri gerekir. Bunlar şunlardır:

• Doktorunuzun önerdiği ilaçları düzenli olarak kullanın ve dozunu değiştirmeyin.
• Kan testlerinizi aksatmayın ve sonuçlarını doktorunuzla paylaşın.
• Kanama belirtileri (burun kanaması, diş eti kanaması, morarma, koyu renkli idrar veya dışkı vb.) fark ederseniz hemen doktorunuza haber verin.
• Beslenmenize dikkat edin ve pıhtı oluşumunu artırabilecek yiyeceklerden kaçının. Özellikle K vitamini içeren yeşil yapraklı sebzeler, soya ürünleri, kızartmalar, yağlı etler, tuzlu yiyecekler, alkol gibi yiyecek ve içecekleri tüketmeyin veya azaltın.
• Bol su içmeye özen gösterin ve vücudunuzun susuz kalmamasını sağlayın. Su, kanın akışkanlığını artırarak pıhtı oluşumunu önler.
• Uzun süre hareketsiz kalmaktan kaçının ve doktorunuzun önerdiği egzersizleri yapın. Egzersiz, kan dolaşımını hızlandırarak pıhtı oluşumunu önler.
• Sigara içiyorsanız bırakın veya azaltın. Sigara, kan damarlarının daralmasına ve pıhtı oluşumuna neden olur.
• Bacağınızda şişlik, ağrı, kızarıklık gibi belirtiler fark ederseniz hemen doktorunuza haber verin. Bu belirtiler derin ven trombozu işareti olabilir.
• Doktorunuzun önerdiği ilaçları düzenli olarak kullanın ve dozunu değiştirmeyin. Kan sulandırıcı ilaçlar, pıhtı oluşumunu önlemek için hayati önem taşır. Bu ilaçların etkisini ölçmek için düzenli olarak kan testi yaptırın ve sonuçlarını doktorunuzla paylaşın.
• Kanama belirtileri (burun kanaması, diş eti kanaması, morarma, koyu renkli idrar veya dışkı vb.) fark ederseniz hemen doktorunuza haber verin. Kan sulandırıcı ilaçlar, kanama riskini artırabilir. Bu nedenle kesik, yara, çürük gibi durumlarda dikkatli olun ve gerekirse ilk yardım uygulayın.
• Beslenmenize dikkat edin ve pıhtı oluşumunu artırabilecek yiyeceklerden kaçının. Özellikle K vitamini içeren yeşil yapraklı sebzeler, soya ürünleri, kızartmalar, yağlı etler, tuzlu yiyecekler, alkol gibi yiyecek ve içecekleri tüketmeyin veya azaltın. Bunun yerine lifli, omega-3 zengini ve antioksidan içeren gıdalar tercih edin.
• Bol su içmeye özen gösterin ve vücudunuzun susuz kalmamasını sağlayın. Su, kanın akışkanlığını artırarak pıhtı oluşumunu önler. Günde en az 2 litre su içmeye çalışın.
• Uzun süre hareketsiz kalmaktan kaçının ve doktorunuzun önerdiği egzersizleri yapın. Egzersiz, kan dolaşımını hızlandırarak pıhtı oluşumunu önler. Uzun yolculuklarda ara sıra ayağa kalkın ve bacaklarınızı hareket ettirin. Varis çorabı giymek de faydalı olabilir.
• Sigara içiyorsanız bırakın veya azaltın. Sigara, kan damarlarının daralmasına ve pıhtı oluşumuna neden olur. Sigarayı bırakmak veya azaltmak, emboli riskini azaltmanın en etkili yollarından biridir.
• Bacağınızda şişlik, ağrı, kızarıklık gibi belirtiler fark ederseniz hemen doktorunuza haber verin. Bu belirtiler derin ven trombozu işareti olabilir.

Akciğer Embolisi İyileşir mi?

Akciğer embolisi tedavi edilmediği takdirde ölümcül olabilir. Ancak erken teşhis ve uygun tedavi ile akciğer embolisi iyileşebilir. Tedavi süresi 

pıhtının büyüklüğüne, yerine ve hastanın genel durumuna göre değişir. Genellikle 3 ila 6 ay arasında sürer. Tedavi süresince ve sonrasında doktorunuzun tavsiyelerine uymak, akciğer embolisi iyileşmesini hızlandırır ve tekrarını önler.

Akciğer embolisi hastaları ne yememeli?

 Emboli hastaları, kan pıhtılaşmasını önlemek ve kan akışını sağlamak için beslenmelerine dikkat etmelidirler. Emboli hastalarının tüketmemesi gereken bazı besinler şunlardır:

• Tuzlu gıdalar: Tuz, vücutta sıvı tutulmasına ve kan basıncının yükselmesine neden olur. Bu da emboli riskini artırır. Emboli hastalarının tuz tüketimini günlük 5 gramın altında tutması ve tuzlu yiyeceklerden kaçınması önerilir.
• Şekerli gıdalar: Şekerli gıdalar, kan şekerini hızla yükseltir ve insülin direncine neden olur. Bu da damar sağlığını bozar ve emboli riskini artırır. Emboli hastalarının şekerli gıdalardan uzak durması ve günlük şeker tüketimini 25 gramın altında tutması önerilir.
• Doymuş yağlar: Doymuş yağlar, kötü kolesterol seviyelerini yükseltir ve damar tıkanıklığına neden olur. Bu da emboli riskini artırır. Emboli hastalarının doymuş yağ içeren gıdalardan kaçınması ve günlük doymuş yağ tüketimini 20 gramın altında tutması önerilir.

Akciğer embolisi hastaları ne yemeli?

Emboli hastalarının tüketmesi önerilen bazı besinler ise şunlardır:

• Sarımsak: Sarımsak, kan sulandırıcı ve antioksidan özelliklere sahip bir besindir. Kan pıhtılaşmasını önler ve damar sağlığını korur. Emboli hastalarının günde bir diş sarımsak tüketmesi faydalı olabilir.
• Enginar: Enginar, kolesterol düşürücü ve karaciğer koruyucu bir sebzedir. Kan yağlarını dengeler ve damar sağlığını destekler. Emboli hastalarının haftada birkaç kez enginar tüketmesi faydalı olabilir.
• Zencefil: Zencefil, kan sulandırıcı ve anti-inflamatuar özelliklere sahip bir baharattır. Kan akışını hızlandırır ve iltihabı azaltır. Emboli hastalarının günde bir çay kaşığı zencefil tüketmesi faydalı olabilir.

Emboli hastalarının beslenmelerinde dikkat etmeleri gereken diğer noktalar ise şunlardır:

• Bol su içmek: Su, kanın akışkanlığını artırarak pıhtı oluşumunu önler. Emboli hastalarının günde en az 2 litre su içmesi önerilir.
• Lifli gıdalar tüketmek: Lifli gıdalar, kolesterol seviyelerini düşürür ve kan şekerini dengeler. Emboli hastalarının günlük 25-30 gram lif alması önerilir. Lifli gıdalar arasında tam tahıllar, kuru baklagiller, meyve ve sebzeler bulunur.
• Omega-3 yağ asitleri almak: Omega-3 yağ asitleri, kan sulandırıcı ve anti-inflamatuar özelliklere sahiptir. Kan pıhtılaşmasını önler ve damar sağlığını korur. Emboli hastalarının haftada 2-3 kez balık tüketmesi veya omega-3 takviyesi alması önerilir.

Akciğer Embolisi Ölüm Oranı Nedir?

Akciğer embolisi ölüm oranı, tedaviye erişim, tedaviye uyum, pıhtının büyüklüğü ve yerinin yanı sıra hastanın yaş, cinsiyet, eşlik eden hastalıklar gibi faktörlere bağlı olarak değişir. Akciğer embolisi ölüm oranı %5 ile %30 arasında tahmin edilmektedir. Akciğer embolisi ölüm oranını azaltmak için erken tanı, etkin tedavi ve koruyucu önlemler almak önemlidir.

Akciğer Embolisi Kaç Çeşittir?

Akciğer embolisi, pıhtının büyüklüğüne ve yerine göre iki çeşittir: Masif ve submasif. Masif akciğer embolisi, akciğer damarlarının %50’sinden fazlasını tıkayan veya sağ kalp yetmezliği, düşük kan basıncı veya şok gibi hayati tehlike oluşturan durumlara yol açan pıhtılardır. Masif akciğer embolisi ölüm riski yüksek olan bir acil durumdur. Submasif akciğer embolisi ise akciğer damarlarının %50’sinden azını tıkayan veya hayati tehlike oluşturmayan durumlara yol açan pıhtılardır. Submasif akciğer embolisi ölüm riski daha düşük olan bir durumdur.

Akciğer Embolisi Hastalığı Tehlikeli mi?

Akciğer embolisi hastalığı tehlikeli bir hastalıktır. Akciğer embolisi, akciğerlere giden kan akışını azaltarak oksijen alımını bozar. Bu durum kalp, beyin ve diğer organlara zarar verebilir. Ayrıca akciğer embolisi, pulmoner hipertansiyon, kronik tromboembolik pulmoner hipertansiyon, sağ kalp yetmezliği gibi komplikasyonlara neden olabilir. Bu nedenle akciğer embolisi hastalığını ciddiye almak ve tedavi olmak gerekir.

Akciğer Embolisi Olmamak İçin Ne Yapmalı?

Akciğer embolisi olmamak için aşağıdaki önlemleri alabilirsiniz:

• Risk faktörlerinizi bilin ve kontrol altında tutun.
• Uzun süre hareketsiz kalmaktan kaçının. Uzun yolculuklarda ara sıra ayağa kalkın ve bacaklarınızı hareket ettirin.
• Doktorunuzun önerdiği egzersizleri yapın.
• Bol su için.
• Sigara içmeyin veya bırakın.
• Sağlıklı beslenin ve kilonuzu koruyun.
• Kan sulandırıcı ilaç kullanmanız gerekiyorsa düzenli olarak kullanın ve dozunu değiştirmeyin.
• Hamileyseniz veya doğum kontrol hapları kullanıyorsanız doktorunuzla konuşun.

Bol Su İçmek Pıhtıyı Önler Mi?

Su, vücudumuzun en önemli bileşenlerinden biridir. Su, kanın akışkanlığını sağlar ve kan damarlarının sağlıklı kalmasına yardımcı olur. Su, kanın koyulaşmasını ve pıhtılaşmasını önleyerek emboli riskini azaltır.

Emboli hastalarının bol su içmeleri önerilir. Su, kan sulandırıcı ilaçların etkisini artırır ve yan etkilerini azaltır. Su, ayrıca böbreklerin çalışmasını destekler ve vücuttan toksinlerin atılmasına yardımcı olur.

Emboli hastalarının günde en az 2 litre su içmeleri gerekir. Ancak bu miktar, hastanın yaş, cinsiyet, kilo, aktivite düzeyi, iklim, ilaç kullanımı gibi faktörlere göre değişebilir. Bu nedenle su tüketimi konusunda doktorunuza danışmanız faydalı olacaktır.

Su tüketiminde dikkat edilmesi gereken bazı noktalar şunlardır:

• Su içerken yavaş yavaş ve küçük yudumlarla içmeye çalışın. Hızlı ve çok miktarda su içmek, vücutta sodyum seviyesinin düşmesine ve su zehirlenmesine neden olabilir.
• Su içerken sıcaklığına dikkat edin. Çok soğuk veya çok sıcak su içmek, mide ve boğazda rahatsızlık verebilir. Oda sıcaklığında veya ılık su içmek daha sağlıklıdır.
• Su dışında başka sıvılar da tüketebilirsiniz. Ancak kafeinli, şekerli, gazlı veya alkollü içeceklerden kaçının. Bu içecekler, vücutta sıvı kaybına ve pıhtı oluşumuna neden olabilir. Bunun yerine bitki çayları, meyve suları, ayran gibi sağlıklı içecekleri tercih edin.

Emboli Hastaları İçin Hareket Önerileri

Düzenli hareket, akciğer embolisi hastaları için hayati bir öneme sahiptir. Düzenli hareket, kan dolaşımını artırarak pıhtı oluşumunu önler, akciğer fonksiyonlarını geliştirir, kalp sağlığını korur, kilo kontrolünü sağlar, kas kuvvetini artırır, ruh halini iyileştirir ve yaşam kalitesini yükseltir.

Akciğer embolisi hastaları, doktorunun önerdiği egzersiz programına uygun olarak düzenli olarak hareket etmelidir. Hareket etmeden önce doktoruna danışmak ve egzersiz kapasitesini belirlemek önemlidir. Hareket etmeye başlamadan önce ısınma, hareket ettikten sonra soğuma egzersizleri yapmak gerekir. Hareket ederken nefes alıp verme ritmini ayarlamak ve aşırı yorulmamak gerekir. Hareket ederken göğüs ağrısı, nefes darlığı, bayılma gibi belirtiler fark edilirse hemen durmak ve doktora başvurmak gerekir.

Akciğer embolisi hastaları için güvenli hareket önerileri şunlardır:

• Yürüyüş: Yürüyüş, en basit ve en etkili egzersizlerden biridir. Akciğer embolisi hastaları, haftada 3-5 gün, günde 20-30 dakika yürüyüş yapabilirler. Yürüyüş yaparken hızlı veya yavaş yürümek değil, orta tempoda yürümek gerekir. Yürüyüş yaparken düz zeminleri tercih etmek ve dik yokuşlardan kaçınmak gerekir.
• Bisiklet: Bisiklet, bacak kaslarını güçlendiren ve kan dolaşımını hızlandıran bir egzersizdir. Akciğer embolisi hastaları, haftada 2-3 gün, günde 15-20 dakika bisiklet sürebilirler. Bisiklet sürerken hızlı veya yavaş sürmek değil, orta tempoda sürmek gerekir. Bisiklet sürerken düz zeminleri tercih etmek ve dik yokuşlardan kaçınmak gerekir.
• Yüzme: Yüzme, tüm vücut kaslarını çalıştıran ve akciğer kapasitesini artıran bir egzersizdir. Akciğer embolisi hastaları, haftada 2-3 gün, günde 15-20 dakika yüzebilirler. Yüzme yaparken hızlı veya yavaş yüzmek değil, orta tempoda yüzmek gerekir. Yüzme yaparken suyun sıcaklığına dikkat etmek ve çok soğuk veya çok sıcak suya girmemek gerekir.
• Pilates: Pilates, kas kuvveti, esneklik ve dengeyi geliştiren bir egzersizdir. Akciğer embolisi hastaları, haftada 2-3 gün, günde 10-15 dakika pilates yapabilirler. Pilates yaparken nefes alıp verme tekniklerine dikkat etmek ve ağrılı veya zorlayıcı hareketlerden kaçınmak gerekir.

Akciğer embolisi hakkında daha fazla bilgi için [Türk Toraks Derneği] web sitesini ziyaret edebilirsiniz.

Bu yazımızda akciğer embolisi nedir, belirtileri nelerdir, tedavisi nasıl yapılır, hastalar nelere dikkat etmeli gibi soruların cevaplarını vermeye çalıştık. Umarız faydalı olmuştur. Sağlıklı günler dileriz.