Özel/Murat ERVİN - İlk kurulduğunda sadece sigortalı çalışırken işsiz kalanlara maaş ödemesi amaçlanan İşsizlik Sigortası Fonu (İSF), yıllar içinde çeşitli fonksiyonları da üstlendi. Güneydoğu Anadolu Projesi'ne (GAP) kaynak aktarımından, istihdam teşvik ve desteklerine, Soma’daki işçilerin işverence ödenmeyen ücretlerine kadar görevler verilen fonda 22 yılda 376 milyar lira toplandı. Toplanan paranın 270 milyar lirası harcandı. Fon’dan bugüne kadar yapılan toplam 270 milyar liralık harcamanın çalışanlara doğrudan ödenen 94.8 milyar TL dışındaki kısmı ya çeşitli adlar altında hazineye aktarıldı, ya da hazinece üstlenilmesi gereken istihdam teşvik ve destekleri ile diğer işgücü programları için kullanıldı.

1 İŞLETME 3 MİLYON TL

EYT'nin çıkması halinde bu kişilere en düşük emekli maaşı olan 3 bin 500 TL verilmesi halinde bile bunun ekonomiye maliyetinin yıllık en az 63 milyar TL olacağı tahmin ediliyor. Devletin alacağı SGK priminin de eklenmesiyle bu maliyet yıllık 106 milyar TL'yi bulacak. Diğer yandan fabrikalarda çalışan ve ilk aşamada emekliye ayrılabilecek 1.5 milyon çalışanın kıdem tazminatı da patronları endişelendiriyor. Bir fabrikada 15 bin TL maaşla 20 yıldır çalışan bir personelin tazminatı 300 bin TL'yi bulacak. Fabrikalarda her 5 çalışandan 1'inin EYT'ye hak kazanacağı düşünüldüğünde 100 kişilik bir işletmenin brüt 15 bin TL maaşla çalıştırdığı 10 yıllık 20 personeline ödeyeceği miktar 3 milyon TL'yi ulaşacak.

KREDİ BORCU İÇİN

Alper ÖZÜPAK (EYT Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Derneği Genel Başkan Yrd): Bizlerden yıllarca kesilen primlerle İşsizlik Fonu oluşturuldu. O fon zaten yıllardır patronlar için harcanıyor. Şimdi EYT'liler için harcabilecek paranın bir kez daha patronlara verilmesini yine bizim canımızı acıtacaktır. Tazminatın taksitle ödenmesine bakarsak, geçmişte babalarımız aldığı tazminatla ev ve araba alırken şimdi emekli olacak işçiler bu tazminatla ancak bankalara olan kart borçlarını ödeyebilecek. Bir de bunun taksitlendirilmek istenmesi işçiler açısından yeni bir mağduriyet yaratacaktır. Bugün yardıma muhtaç insanlar gibi emekli maaşları alınıyor. Dolayısıyla bu insanlar çalışmaya devam etmek zorunda. İnsanlar kredi borçlarını ödemek için emekli olmak istiyor.

'KABUL EDİLEMEZ'

Memiş SARI (DİSK Ege Bölge Temsilcisi): İşçilerin alın teriyle 22 yıldır İşsizlik Fonu'nda biriktirdiği paranın işverenleri kurtarmak için kullanılmasına karşıyız. EYT, seçim yatırımı olarak bir dayatma ile çözülmeye çalışılıyor. İşsizlik Fonu'nun işverenlere teşvik olarak verilmesi ve bu yükün Fon'dan karşılanmak istenmesi kabul edilemez. EYT dernekleri ve sendikaların istediği gibi bir çözüm olursa, emekli ücretlerinin iyi olacağını tahmin ediyoruz. İşverenlerin, tazminatları taksitle vermesi ise bu insanların yaşamlarını hem olumsuz etkiler hem de aynı işyerinde çalışmaya devam etmeleri halinde yeni istihdamın önünü tıkar.

'EYT FONU' DEĞİL

Hayrettin ÇAKMAK (TÜRK-İŞ 3. Bölge Temsilcisi): İşsizlik Fonu'ndaki para işçilerindir ve işverenlerin buna göz dikmesi yanlıştır ve bunu yapmalarını kimseye tavsiye etmiyoruz; karşıyız. Kıdem tazminatlarına baktığımızda ise yasa gereği işveren bunu taksitlendirebiliyor. Ama biz sendikalı işyerlerinde tek seferde bu tazminatın ödenmesini istiyoruz. Ama sendikasız işyerlerinde 10 aya kadar bölünebiliyor. Eğer İşsizlik Fonu'na dokunulursa işçileri karşılarında bulurlar. O fon, EYT fonu değil Türkiye'deki işçi sınıfının fonu. Bu amaç dışında kullanılmasına izin vermeyiz.

IMF'NİN DAYATMASIYDI

Gültekin Şimşek (HAK-İŞ Konfederasyonu İzmir İl Başkanı): 8 Eylül 1999’dan önce işe girenlerin, eski mevzuata tabi olmasını biz de kabul ediyor ve haklarının iade edilmesini istiyoruz. EYT meselesi çalışma hayatı paydaşlarının değil, IMF’nin talebiydi. Bu düzenleme 1999 yılında yapılırken HAK-İŞ ciddi şekilde itiraz etmişti. EYT’lilerle ilgili çözüm talebimiz şu: 8 Eylül 1999 tarihinden önce işe giren ve sigortalı olarak çalışmaya başlayan herkesin eski mevzuata göre emeklilik haklarını kullanmalı. Yeni işe girenler için de yani 8 Eylül 1999’dan sonra işe girenler için bir düzenleme yapılabilir, bu konuda emeklilik yaşı ile ilgili, primle ilgili zaten düzenleme yapıldı.