Haber / Murat Ervin

Geçtğimiz hafta hükümetin temel gıda ürünlerindeki vergiyi yüzde 8'den yüzde 1'e indireceğini duyurmasının ardından kimi zincir market ve işletmeler, yasa yürürlüğe girmeden önce fiyatı yükseltti, ardından da yükseltilen fiyat üzerinden yüzde 7'lik indirimi yaptı. Vatandaşların yapılan KDV indirimini etiketlerde göremediğini belirtmesi üzerine harekete geçen hükümet, etiket ve indirimlere yönelik yönetmelik hazırladı.

İNDİRİM, EN DÜŞÜK FİYATA

Resmi Gazete’de dün yayımlanarak yürürlüğe giren Ticaret Bakanlığı yönetmeliğinde, “İndirimli satışa konu edilen mal veya hizmetin indirimden önceki satış fiyatının tespitinde indirimin uygulandığı tarihten önceki 30 gün içinde uygulanan en düşük fiyat esas alınacak. Meyve ve sebze gibi çabuk bozulabilen mallara ilişkin etiketlerde indirim miktarı veya oranı hesaplanırken indirimli fiyattan bir önceki fiyat esas alınacak. Bu konuda ispat yükümlülüğü satıcı veya sağlayıcıya ait olacak” ifadelerine yer verildi.

'SATICI İSPATLAMAK ZORUNDA'

Yapılan düzenlemenin, işletmelerde şişirilen etiketleri normale indirmeyi hedeflediğini söyleyen Tüketiciyi Koruma Derneği (TÜKODER) ve Tüketici Dernekleri Konfederasyonu (TÜDEF) Genel Başkanı Aziz Koçal, uzun zamandır ısrarla istedikleri yönetmeliğin çıkmış olmasından mutluluk duyduklarını söyledi. Koçal, “Özellikle gıda firmaları ile tıpkı geçtiğimiz günlerdeki Sevgililer Günü gibi özel günlerde firmalar önce ürüne zam yapıyor sonra da indirim yaptık diyerek olması gerekenin bile üstünde bir fiyata satıp vatandaşı yanıltıyordu. Bu yönetmelik ile onun önüne geçilecek. En düşük fiyatın ne kadar olduğunun ispatı ise satıcıya ait olacak” dedi.

'TİCARETTEN MEN EDİLEBİLMELİ'

Firmaların yapacakları indirimi 30 gün içindeki en düşük fiyata uygulamaması ve bunun tespiti halinde para cezası kesileceğini de sözlerine ekleyen Koçal şöyle konuştu: “Vatandaşların ihbarının yanı sıra bakanlık ve zabıta denetimlerinde de bu durum netleşir. Fakat para cezası tek başına çok etkili olmaz. Öncelikle işletmecilerin ticari etiğe uymalı. Ayrıca ilgili odalar da etik kurallarını oluşturup kendi iç denetim mekanizmalarını hayata geçirmeli. Aynı suçun tekrarı halinde önce ticaretten kısa süreli men; yönetmeliğe aykırılıkta ısrar edilmesi halinde ise ticaretten süresiz men cezasına kadar yaptırımlar uygulanmalı. Bir anlamda tüketiciyi dolandırmak anlamına geleceği için 'hürriyeti kısıtlayıcı' unsur olarak da ceza verilmeli. Tüm bunları her ortamda ifade ediyoruz ve etmye devam edeceğiz.” 

NE DEĞİŞECEK?

Örneğin 19 Ocak'ta 60 TL olup, 1 Şubat'ta 50 TL'ye inen bir ürün 18 Şubat'ta zamlanarak 70 TL'ye yükselmiş olsun. Eğer bu ürüne yüzde 10'luk bir indirim yapılacaksa indirim 70 TL'lik fiyata değil, son 30 gün içindeki en düşük değer olan 50 TL'ye uygulanacak. Böylece ürünün yeni fiyatı 45 TL'ye inmiş olacak. Aslında bu durumda indirim yaklaşık yüzde 35 düzeyinde olup fiyat 70 TL'den 45 TL'ye inecek.