Ege Denizi'nde ve Doğu Akdeniz'de tansiyon, uzun bir aradan sonra yeniden tehlikeli bir şekilde yükseliyor. Türkiye'nin, deniz yetki alanları içerisindeki hidrokarbon potansiyelini ve deniz tabanı yapısını incelemek amacıyla görevlendirdiği, uluslararası sularda su altı araştırma faaliyetleri yürüten tarihi Piri Reis araştırma gemisi, komşu Yunanistan'ı ayağa kaldırdı. Ankara'nın, geminin faaliyet göstereceği alan için uluslararası denizcilik kuralları gereği bir NAVTEX (denizcilere duyuru) yayınlaması, Atina'da alarm zillerinin çalmasına neden oldu. Yunanistan, bu adıma karşılık olarak, henüz limandan dahi ayrılmamış olan tek bir sivil araştırma gemisine karşı, donanmasının tamamını ve hava kuvvetlerinin önemli bir bölümünü içeren devasa bir askeri tatbikat başlattığını duyurdu. Bu hamle, bölgedeki gerilimi bir anda en üst seviyeye çıkarırken, Yunanistan'ın bu orantısız güç gösterisi uluslararası kamuoyunda da şaşkınlıkla karşılandı.
Atina'dan "caydırıcılık" tatbikatı
Yunanistan Savunma Bakanlığı tarafından yapılan açıklamada, başlatılan "orta seviye askeri egzersizlerin" amacının son derece net bir şekilde ifade edilmesi dikkat çekti. Yunan basınına sızan bilgilere göre tatbikatın temel hedefi, "Türkiye'nin bölgede olası bir araştırma faaliyeti duyurusunun ardından caydırıcılık göstergesi olarak hava, deniz ve kara kuvvetlerini konuşlandırmak" olarak tanımlandı. Bu ifade, tatbikatın doğrudan Türkiye'nin sismik araştırma faaliyetlerini engellemeye ve Piri Reis gemisini taciz etmeye yönelik bir hazırlık olduğunu açıkça ortaya koyuyor.
Atina yönetimi, tatbikatın "ulusal egemenliği savunma konusundaki hazırlık ve kararlılığı göstermeyi amaçladığını" duyurarak, Türkiye'nin meşru ve uluslararası hukuka uygun araştırma faaliyetlerini kendi egemenlik alanına bir tehdit olarak lanse etme çabasını sürdürdü. Sabah saat 05:00'te başlayan ve Yunan Silahlı Kuvvetleri'nin Müşterek Komutanlığı tarafından yönetilen tatbikatın, Piri Reis'in faaliyet göstereceği bölgeyi tamamen kuşatacak şekilde planlandığı belirtiliyor.
Tek gemiye karşı tüm ordu: Orantısız güç gösterisi
Yunanistan'ın tek bir sivil araştırma gemisine karşı giriştiği askeri hazırlığın boyutu, durumun vahametini ve Atina'nın gerilimi tırmandırma arzusunu gözler önüne seriyor. Yunan medyasına göre, Piri Reis'e meydan okumak için harekete geçirilen güçler arasında şunlar yer alıyor:
-
Tüm Yunan Donanması filosu: Fırkateynler, korvetler, denizaltılar ve hücumbotlar da dahil olmak üzere donanmanın envanterindeki neredeyse tüm savaş gemileri silahları doldurulmuş bir şekilde denize açıldı.
-
60'tan fazla savaş uçağı: Yunan Hava Kuvvetleri'ne ait F-16 ve Mirage 2000 gibi modern savaş uçakları, "it dalaşı" ve taciz uçuşları için bölgeye sevk edildi.
-
Özel kuvvetler ve ordu birlikleri: Ege'deki 30'dan fazla adaya özel kuvvetler birlikleri konuşlandırılırken, Türkiye sınırına yakın olan Meriç'in kuzey sınır bölgesindeki ordu birlikleri de en üst seviyede alarma geçirildi.
Kısacası, Atina yönetimi, sivil ve silahsız bir araştırma gemisine karşı ordusunun çok büyük bir bölümünü seferber ederek, diplomatik kanalları kapatan ve askeri bir çatışmayı göze alan son derece tehlikeli bir oyun oynuyor.
Piri Reis İzmir'de, Yunan basını "tereddüt" olarak yorumladı
Ege'de tansiyon bu denli yükselirken, tüm bu askeri hareketliliğin hedefindeki Piri Reis araştırma gemisi ise henüz faaliyetlerine başlamış değil. Gemi, hazırlıklarını tamamlamak üzere İzmir limanında demirli bir şekilde bekleyişini sürdürüyor. Ankara'dan yapılan açıklamalarda, geminin planlanan program dahilinde, hazırlıkların tamamlanmasının ardından görev bölgesine intikal edeceği belirtiliyor.
Ancak Yunan basını, bu durumu bir "zafer" ve "Ankara'nın tereddütü" olarak sunma telaşına düştü. Atina'daki bazı yayın organları, Yunanistan'ın gösterdiği askeri kararlılık karşısında Türkiye'nin geri adım attığını ve Piri Reis'in limandan ayrılamadığını iddia etti. Bu yorumlar, Yunan hükümetinin kendi kamuoyuna yönelik bir propaganda faaliyeti olarak değerlendirilirken, Türkiye'nin uluslararası hukuktan doğan haklarını koruma konusundaki kararlılığını ve sabırlı duruşunu görmezden geliyor. Gözler şimdi, Piri Reis'in ne zaman demir alacağına ve Yunan donanmasının bu durumda nasıl bir tavır sergileyeceğine çevrilmiş durumda. Bölgedeki en küçük bir kıvılcımın, iki NATO müttefikini sıcak bir çatışmanın eşiğine getirebileceği endişesi giderek artıyor.