Yıllardır havada doğan bebeklerin vatandaşlık meselesi hakkında dolaşan efsaneler ve söylentiler, gerçekten ne kadar doğru? Uçakta doğan bebekler dünya vatandaşı mı oluyor, yoksa tüm ülkelere vizesiz giriş hakkı kazanıyorlar mı? İşte bu konudaki gerçekler...
Uçakta Doğan Bebekler ve Vatandaşlık
Bir ülkenin uçakta doğmuş bir bebeğin vatandaşlık statüsünü belirlemek için evrensel bir kural bulunmamaktadır. Bazı ülkeler kan hakkı yasasını benimseyerek bir bebeğin vatandaşlığını ebeveynlerinden birinin veya her ikisinin vatandaşlığına bağlı kılar.
Diğer yandan bazı ülkeler ise toprak hakkı yasasını uygular. Özellikle Amerika Kıtası ve Kanada, jus soli prensibine dayalı olarak vatandaşlık veren ülkeler arasında yer alır. ABD Dışişleri Bakanlığı El Kitabı'na göre, ABD hava sahası üzerinde doğan bir bebek, otomatik olarak ABD vatandaşı olur.
Kan Hakkı ve Toprak Hakkı Yasaları
Örneğin, bir Amerikalı Fransa'da bir uçakta doğum yaparsa, burada jus sanguinis yasası devreye girerek Amerikan vatandaşlığını korur.
Jus sanguinis dünya genelinde daha yaygın bir kural olduğundan, uluslararası sularda veya yabancı hava sahasında doğan bebekler genellikle ebeveynlerinin vatandaşlığını alır. Ancak, bazı durumlarda annenin resmi vatandaşlığı olmaması veya bebeğin uluslararası sularda doğması gibi durumlarda Birleşmiş Milletler Vatansızlığın Azaltılmasına İlişkin Sözleşme devreye girerek, bebek uçağın kayıtlı olduğu ülkenin vatandaşlığını alabilir.
Uçakta doğan bebeklerin sayısı oldukça azdır ve çoğu havayolu şirketi bu durumu izlememektedir. Bazı durumlarda ise uçakta doğan bebeklere özel jestler yapılabilmektedir. Örneğin, Hindistan'da Jet Airways'in bir uçuşunda ilk kez bir bebek doğduğunda şirket, bebeğe ömür boyu ücretsiz bilet hediye edeceğini duyurmuştu.
