-Dünyada Merkez Bankalarının kar veya zarar etmesinden çok nihai hedefine ulaşıyor olabilmesinin önemli olduğunu vurgulayan Türeli; bununla birlikte 2023 yılında tüm ticari bankalar istisnasız yüksek kar açıklarken, ticari bankalara bankacılık hizmeti sunan ve likiditenin ülkedeki ana kaynağı olan Merkez Bankası’nın zarar etmesinin ancak, ana faaliyet alanının dışındaki faaliyetlerindeki artışlar ile açıklanabileceğini ifade etti.
Merkez Bankası’nın bağımsızlığını kaybetmesi sebebiyle oluşan zararın nedeni Kur Korumalı Mevduat uygulaması mı?
Söz konusu tarihi zarar tutarının; temel amacı “fiyat istikrarını sağlamak” olan ancak Cumhurbaşkanının “Faiz sebep, enflasyon neticedir” değerlendirmesinin etkisinde kalarak karar bağımsızlığını kaybetmiş durumda bulunan Merkez Bankası’nın mevcut konumunun da sorgulanmasını gerektirdiğini belirten Türeli;
-Yazılı ve görsel medyada yer alan Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’nın 2023 yılında 818,2 milyar TL zarar ettiği yönünde yer alan haberlerin doğru olup olmadığını,
-Söz konusu “tarihi zarar”ın yanlış ekonomik politikaları perdelemek için ‘çok parlak enstrüman' diye topluma sunulan “Kur Korumalı Mevduat” uygulaması nedeniyle mi gerçekleşmiş olup olmadığının açıklanmasını istedi.
Hazine Merkez Bankasına kaynak aktaracak mı?
Rahmi Aşkın Türeli önergesinde;
Söz konusu uygulama nedeniyle 2022 ve 2023 yıllarında Merkez Bankası kaynaklarından yapılan net ödeme tutarının ne kadar olduğunun, bu ödemelerin Merkez Bankası kayıtlarında hangi hesaplarda muhasebeleştirilmekte olduğunun ve bu zarar karşılığında Hazine tarafından Merkez Bankası’na herhangi bir kaynak aktarımında bulunulup bulunulmayacağının yanıtlanmasını istedi.
Devlet hazinesi açısından Kurumlar Vergisi ve kar transferi kaybı tutarı ne kadar?
Türeli, Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek’ten bu zararın devlet hazinesi bakımından birkaç yıl sürecek kurumlar vergisi ve kar transferi kaybına neden olup olmayacağı, bu ödemelerin günümüz Türkiye’sinde mevduat sahipliğinin dağılımı dikkate alındığında bir servet transferi anlamına geldiği yönündeki görüşlere katılıp katılmadığını,
-Günümüz kurları ile hesaplandığında hali hazırda yaklaşık 69 Milyar doları bulan “Kur Korumalı Mevduat” uygulamasını ne zaman ve nasıl sonlandırmayı düşündüğünü açıklamasını istedi.
Merkez Bankası yönetimi hakkında soruşturma açtıracak mı?
Türeli ayrıca Mehmet Şimşek’ten söz konusu zararın sebebinin tespiti ve sorumluların ortaya çıkarılması amacıyla Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası bünyesinde herhangi bir teftiş, araştırma, inceleme ve soruşturma çalışması yaptırmayı düşünüp düşünmediğinin de yanıtlanmasını istedi.
