Mübarek Kurban Bayramı'nın yaklaşmasıyla birlikte, çarşı pazarda ve online alışveriş platformlarında gözle görülür bir hareketlilik yaşanmaya başladı. Vatandaşlar, hem bayramlık ihtiyaçlarını karşılamak hem de sevdiklerine hediyeler almak için alışverişe yönelirken, satıcılar da bu dönemi "Bayram fırsatı", "Bayram indirimi" gibi cazip kampanyalarla değerlendirmeye çalışıyor. Ancak, bu hareketliliğin ve cazip tekliflerin ardında, tüketicileri bekleyen bazı riskler ve tuzaklar da bulunuyor. Tüketici Hakları Derneği Başkanı Ergün Kılıç, yaptığı önemli açıklamalarda, bayram alışverişi yapacak tüketicilerin olası mağduriyetler yaşamamaları ve dolandırıcılık olaylarının kurbanı olmamaları için son derece dikkatli ve bilinçli hareket etmeleri gerektiğini vurguladı.
"Temkinli yaklaşılmalı": Son dakika fırsatları ve sahte internet siteleri tehlikesi
Tüketici Hakları Derneği Başkanı Ergün Kılıç, bayram dönemlerinde artan talebin, maalesef dolandırıcılara da yeni fırsatlar sunduğunu belirtti. Özellikle tatil rezervasyonları konusunda tüketicilerin son derece dikkatli olması gerektiğini ifade eden Kılıç, rezervasyonların mutlaka yetkili seyahat acenteleri ya da güvenilirliği kanıtlanmış online platformlar üzerinden gerçekleştirilmesi gerektiğini bildirdi. Sunulan fiyat ve hizmet detaylarının yazılı olarak alınmasının ve sözleşme yapılmadan kesinlikle ödeme yapılmamasının önemine dikkat çeken Kılıç, "Bayram alışverişi yaparken, son dakika fırsatlarına temkinli yaklaşılmalı, sahte internet siteleri ve sosyal medya dolandırıcılıklarına karşı dikkatli olunmalı. Özellikle inanılmaz derecede düşük fiyatlarla sunulan ürün ve hizmetlere şüpheyle yaklaşılmalı. Paket turlar, otel ve ulaşım hizmetlerine ilişkin detaylı broşürler ve sözleşme koşulları mutlaka istenmeli, cayma hakkı ve iade koşulları titizlikle öğrenilmeli" dedi.
"Ticari sicili olan satıcılardan alışveriş yapılmalı": Güvenli alışverişin püf noktaları
Bayram döneminde hediye, giyim, kozmetik ve teknolojik ürün alışverişlerinin arttığını aktaran Ergün Kılıç, tüketicilerin bu tür alışverişlerde de bilinçli davranması gerektiğini vurguladı. Alışveriş öncesinde mutlaka fiyat araştırması yapılmasının, farklı satıcılardaki fiyatların karşılaştırılmasının ve ürünlerin garanti belgesi, iade ve değişim koşulları hakkında detaylı bilgi edinilmesinin vatandaşların lehine olacağını anlattı.
Kılıç, özellikle hediye alırken değişim kartı talep etmenin, olası beden veya model uyumsuzluğu gibi sorunların önüne geçeceğine işaret ederek, şu önemli uyarılarda bulundu: "İndirimleri değerlendirirken, gerçek indirim ile yanıltıcı etiket değişimlerini ayırt etmek gerekir. Bir ürünün indirime girmeden önceki fiyatının ne olduğunu araştırmak, sahte indirimlere kanmamak için önemlidir. Etiket fiyatı ile kasa fiyatı arasında bir farklılık olması durumunda, tüketici lehine olan, yani daha düşük olan fiyat geçerlidir. Bu tür bir sorunla karşılaşılması halinde, kasiyere veya mağaza yetkilisine durumu bildirmek ve hakkını aramak gerekir. Eğer sorun çözülmezse, il veya ilçe ticaret müdürlüklerine bağlı tüketici hakem heyetlerine başvuru yapılabilir."
Sosyal medya üzerinden yapılan alışverişlerde ise riskin daha da arttığına dikkat çeken Kılıç, "Sosyal medya üzerinden yapılan alışverişlerde tanınmış, güvenilir referanslara sahip ve ticari sicili olan satıcılardan alışveriş yapılmalı. Mümkünse kapıda ödeme seçeneği tercih edilmeli veya güvenli ödeme sistemleri kullanılmalı. Yapılan ödeme mutlaka belgelendirilebilir olmalı, dekont veya fatura gibi belgeler saklanmalıdır. Satıcının iletişim bilgilerinin (telefon, adres vb.) net ve ulaşılabilir olması da güvenilirlik açısından önemli bir kriterdir" diye konuştu.
Yerel esnafı desteklemenin önemi ve keyfi fiyat artışlarına karşı mücadele
Tüketici Hakları Derneği olarak, her zaman yerel esnafı desteklediklerini ve tüketicileri de bu yönde teşvik ettiklerini vurgulayan Ergün Kılıç, bunun hem mahalle ekonomisine katkı sağladığını hem de sosyal dayanışmayı güçlendirdiğini belirtti. Ayrıca, yerel esnafın olası sorunlarda daha kolay ulaşılabilir olması ve birebir iletişim kurulabilmesi bakımından da avantajlı olduğunu söyledi.
Bayram öncesinde, bazı ürünlerde keyfi fiyat artışları yapıldığına dair şikayetler aldıklarını da dile getiren Kılıç, "Maalesef her bayram öncesinde olduğu gibi, bu dönemde de bazı fırsatçıların, özellikle gıda ve temel ihtiyaç maddelerinde haksız fiyat artışları yaptığını gözlemliyoruz. Gelen şikayetler bu yönde yoğunlaşıyor. Tüketicilerimizin bu tür durumlarla karşılaşması halinde, sessiz kalmamaları ve haklarını aramaları büyük önem taşıyor. Ticaret Bakanlığı Haksız Fiyat Artışı Şikayet Bildirimi Sistemi (HFA) üzerinden veya ALO 175 Tüketici Danışma Hattı aracılığıyla şikayette bulunulmalı. Bu tür şikayetler, haksız kazanç elde etmeye çalışanların tespit edilmesi ve gerekli yaptırımların uygulanması açısından son derece önemlidir" ifadelerini kullandı.
Bilinçli tüketici olmanın altın kuralları
Kurban Bayramı alışverişi yaparken mağduriyet yaşamamak ve bütçenizi korumak için dikkat etmeniz gereken bazı altın kurallar şunlardır:
-
İhtiyaç Listesi Hazırlayın: Alışverişe çıkmadan önce gerçekten ihtiyacınız olan ürünleri belirleyin ve bir liste oluşturun. Bu, gereksiz harcamaların önüne geçmenize yardımcı olacaktır.
-
Bütçenizi Belirleyin: Bayram alışverişi için ayırabileceğiniz maksimum bütçeyi önceden belirleyin ve bu bütçeye sadık kalmaya çalışın.
-
Fiyat Araştırması Yapın: Almayı düşündüğünüz ürünlerin fiyatlarını farklı mağazalarda ve online platformlarda karşılaştırın. Acele karar vermeyin.
-
İndirimlere Şüpheyle Yaklaşın: Özellikle "İnanılmaz Fırsat", "Sınırlı Stok" gibi ifadelerle sunulan aşırı cazip indirimlere karşı temkinli olun. Ürünün gerçek fiyatını ve indirim oranını kontrol edin.
-
Ürün Etiketlerini ve İçeriklerini Okuyun: Özellikle gıda ürünlerinde son kullanma tarihini, içeriğini ve saklama koşullarını dikkatlice okuyun. Giysi ve elektronik eşyalarda ise garanti koşullarını ve iade şartlarını öğrenin.
-
Güvenilir Satıcılardan Alışveriş Yapın: Özellikle online alışverişlerde, daha önce alışveriş yapmadığınız veya güvenilirliği konusunda şüphe duyduğunuz sitelerden uzak durun. Kurumsal ve bilinen markaları tercih edin.
-
Ödeme Bilgilerinizi Koruyun: Online ödemelerde güvenli ödeme altyapısı (3D Secure vb.) kullanan siteleri tercih edin. Kredi kartı bilgilerinizi herkese açık Wi-Fi ağları üzerinden paylaşmayın.
-
Fişinizi veya Faturanızı Mutlaka Alın: Yaptığınız her alışverişin fişini veya faturasını mutlaka alın ve saklayın. Olası bir iade, değişim veya şikayet durumunda bu belgeler size yardımcı olacaktır.
-
Cayma Hakkınızı Bilin: Özellikle mesafeli sözleşmelerde (internet, telefon vb. üzerinden yapılan alışverişler) yasal olarak 14 gün içinde hiçbir gerekçe göstermeksizin cayma hakkınız olduğunu unutmayın.
