Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı (AFAD), 2025 yılı itibarıyla Türkiye'nin güncel deprem haritasını kamuoyuyla paylaştı. Yeni haritada, aktif fay hatlarına yakınlık, sismik geçmiş, zemin yapısı ve bölgesel titreşim hassasiyeti gibi pek çok veri göz önünde bulundurularak illerin risk dereceleri yeniden belirlendi.
Yeni teknolojilerle geliştirilen harita, kullanıcıların kendi yaşadıkları bölgeyi doğrudan seçerek risk seviyesini metrekaresiyle birlikte görmesine olanak tanıyor. Böylece bireysel farkındalık ve yerel önlem alma süreçleri daha sağlıklı yürütülebilecek.
Risk sadece fay hattında değil, zeminde de gizli
AFAD’ın açıklamasında, düşük risk grubunda olan şehirlerde bile zemin yapısının ve bina dayanıklılığının büyük önem taşıdığı vurgulandı. Yani bir ilin fay hattına uzak olması, tek başına güvenli olduğu anlamına gelmiyor. Uzmanlar, yapılaşma süreçlerinde zemin etüdü yapılmadan inşaat izni verilmemesi gerektiğini bir kez daha hatırlatıyor.
Yeni harita, sadece bir bilgilendirme aracı değil; aynı zamanda afet risklerini azaltmaya yönelik planlamalar için de temel bir rehber olacak.
Deprem riski en düşük şehirler: İç Anadolu ve Karadeniz öne çıktı
Haritaya göre Türkiye’de sismik aktivitesi en düşük şehirler şu şekilde sıralanıyor:
Karaman: En düşük risk grubunda yer alıyor.
Niğde: 4. ve 5. derece arasında değişen risk seviyeleriyle güvenli bölgeler arasında.
Nevşehir: 4. derece riskli iller kategorisinde.
Aksaray: 5. derece deprem bölgesinde bulunuyor.
Yozgat, Kırıkkale, Kırşehir: 3. ve 4. derece risk grubunda yer alıyor.
Ankara: Genel olarak 3. derecede ancak Etimesgut ve Mamak gibi ilçelerde risk artıyor.
Karadeniz kıyısındaki bazı şehirler de jeolojik sakinliğiyle dikkat çekiyor:
Bartın: Fay hattına 132 km uzaklıkta, en az etkilenecek bölgeler arasında.
Zonguldak: 2. derece risk grubunda ancak aktif sismik geçmişi yok.
Sinop: Türkiye’nin en az deprem kaydı tutulan illerinden biri.
Giresun ve Trabzon: Sahil şeridinde olmasına rağmen nispeten düşük risk taşıyor.
Kıyı kentlerinde iç kesimler daha güvenli
Bazı kıyı şehirlerinde sahil bölgesi tehlike arz ederken, iç kesimlerin daha düşük sismik aktiviteye sahip olduğu belirtiliyor:
Mardin: 3. derece deprem bölgesi, özellikle merkez dışındaki ilçeleri daha güvenli.
Antalya: İl geneli zemin yapısına göre çeşitlilik gösteriyor, kıyılar daha riskli.
Artvin: Karadeniz’in doğusunda yer almasına rağmen, sahil kesimi riskli; iç kısımlar daha güvenli.
Kırmızı alarm: En yüksek riskli bölgeler açıklandı
Kuzey Anadolu Fay Hattı üzerinde yer alan iller, her zaman olduğu gibi yine en tehlikeli kategoride yer aldı. İşte AFAD’ın haritasında en yüksek risk grubuna giren iller:
İstanbul, Kocaeli, Sakarya, Yalova, Düzce, Bolu
Çanakkale, Balıkesir, Bursa
Erzincan, Tokat, Amasya, Kastamonu
Çankırı, Karabük
Bu illerin çoğu, geçmişte yıkıcı depremlere sahne olmuş, büyük can ve mal kayıplarının yaşandığı bölgeler olarak biliniyor. Özellikle İstanbul’un Avrupa ve Anadolu Yakası’ndaki fay hatlarına yakın semtleri için yapı güvenliği, en önemli konu başlığı olarak öne çıkıyor.
Harita sadece bir belge değil, hayati bir rehber
AFAD’ın paylaştığı bu güncel deprem haritası, yalnızca akademik ve teknik çevreleri değil; belediyeleri, müteahhitleri ve sıradan vatandaşları da doğrudan ilgilendiriyor. Yeni yapı ruhsatlarından okul binalarına, hastanelerden köprü inşaatlarına kadar tüm projelerde bu haritanın dikkate alınması gerekiyor.
Harita, renk kodlarıyla risk seviyelerini ayırt edilebilir şekilde sunuyor:
Kırmızı: 1. derece (en yüksek risk)
Turuncu: 2. derece
Sarı: 3. derece
Açık sarı: 4. derece
Beyaz: 5. derece (en düşük risk)
Farkındalık arttıkça hayatta kalma şansı da artıyor
Uzmanlara göre deprem riskinin sıfır olduğu bir şehir Türkiye’de yok. Bu nedenle “burası güvenli” rehavetine kapılmak yerine, her bireyin kentsel dönüşüm, bina güçlendirme ve acil durum hazırlıkları gibi konulara öncelik vermesi gerekiyor. Özellikle 1. ve 2. derece risk grubunda yer alan illerde yaşayanların, evlerinin sağlamlığı konusunda rapor alması öneriliyor.
