HABER/ Vildan ATMACA
Van’da her geçen gün artış gösteren balık ölümleri yayılarak devam ediyor. İlk olarak Van’ın Erciş İlçesi Koç Köprü Barajı’nda boy gösteren toplu balık ölümleri ardından sırasıyla Muradiye Sarımemet Barajı ve sonrasında Çaldıran ilçesi Yaşkütük Mahallesi Göl mezrasında bulunan Göl’de yaşanmaya devam ediyor. Her geçen gün sayıları artarak devam eden toplu balık ölümlerine ilişkin henüz yetkililerden somut bir açıklama yapılmasa da, köylüler balık ölümlerinin üç hafta önce yapılan tohumlamadan (Göle yavru balık atma) kaynaklandığını belirtiyor.
İLK KEZ YAŞANIYOR
Mahalle sakinlerinden Muhammet Çeçen, yaşanan balık ölümlerinin bütün mahalle halkı tarafından şaşkınlıkla karşılandığını dile getirdi. Çeçen, “Ben aslen bu mahalleliyim. Dedem atalarım yüz yıllardır burada yaşıyor. Burada daha önce böyle balık ölümlerinin yaşanıp yaşanmadığını babama da sordum. O da asla böyle bir şeye tanık olmadığını söyledi. Şu an 25 yaşındayım, ben doğuğum günden beri böyle bir şeye ilk kez tanık oldum” dedi. Çeçen, köylerinin rakım olarak yüksek olması nedeniyle sürekli serin olduğunu ifade ederek, “Geçen bir yerde okudum, balık ölümlerinin sudaki sıcaklık seviyesinin ani yükselmesinden kaynaklandığı söyleniliyordu. Hayır, yok böyle bir şey, burası yayla ve yüksek bir yer bu nedenle ani sıcaklık söz konusu olamaz, ki zaten sizde his ediyorsunuz üzerimizde montlar var. Bu havada biz üşüyorsak nasıl bir ani sıcaklık olabilir ki?” diye konuştu.
GÖLE YAVRU ATILDI
Mahalle sakinlerinden Mehmet Çeçen ise, yaklaşık 3 hafta önce göle Tarım İl Müdürlüğü görevlileri tarafından yavru balık bırakıldı. Biz de onlara yardım ettik. Zaten ne olduysa ondan sonra oldu. Muhtemelen balıkları yavru balıkları yedi ve zehirlendi. Şu anda balıklar hızla ölmeye başlıyor. Yukarı mahalleden birkaç kişi burada cansız balıkları görünce alıp götürmüş ve yemiş her halde. Şimdi onların da durumu iyi değil. Hasta olduklarını duyduk. Günlerdir balık ölümlerini anlatmaya çalışıyoruz fakat halen sesimizi duyan olmadı. Bu gölün etrafında çocuklarımız oynuyor ve durum gerçekten bizi korkutuyor. Halen yetkililer gölde balık ölümlerinin neden yaşandığına ilişkin açıklama yapmadı” dedi.
'HUZURSUZUZ'
Günlerdir artan balık ölümleri nedeniyle tedirgin olduklarını ifade eden Veysel Çeçen ise, şunları söyledi: “Birkaç gündür büyük bir sıkıntı yaşıyoruz burada balıklar nedensizce ölmeye başladı. Daha çok balıklar gölün tam dibinde ölüyor dalgalarla birlikte kıyıya çıkıyor. Tabi burası birkaç ay önce özel sit alanı olarak ilan edildi. Devletin bu doğal güzelliği koruması gerekirken şu anda herhangi bir müdahalede bulunmuyor. Yani burada insanlar yaşıyor yetkililerin buna bir çözüm bulması lazım. Kendi çabalarımızla uğraşıyoruz.”
SEBEBİ ÖTROFİKASYON MU?
Konu ile ilgili görüştüğümüz Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi Su Ürünleri Fakültesi Dr. Öğretim Üyesi Mustafa Akkuş, Erciş ilçesinde Koçköprü Baraj gölündeki balık ölümlerinin nedeninin ötrofikasyon (büyük su kitlelerinde gerçekleşen plankton ve alg artışı) artışı olabileceğine işaret etti. Akkuş, “Göl tamamen neredeyse koyu yeşil bir hale dönmüş, suyu oldukça bulanık belki de tarihinde hiç olmadığı kadar baraj göllerindeki su seviyesi alçaldı bu nedenle su da düşen oksijen balıkların ölümüne yol açmış olabilir” ifadelerini kullandı. Akkuş, aynı zamanda Eylül ayı itibari ile beraber bu bölgede özellikle çok ciddi ötrofikasyon hadisesinin göze çarptığını belirterek, balık ölümlerinin nedenini şu ifadelerle aktardı. “Suda azot fosfat girdisi ile beraber buradaki mikro algler, ipliksi algler çoğalaraktan buradaki balıkların solungaçları çıkıyor ve burada balık ölümleri gerçekleşiyor. Şu anda bulunmuş olduğumuzu Koçköprü Baraj Gölü'nde tipik bir ötrofikasyon hadisesi yaşıyoruz.” Çaldıran ile ilgili henüz bir çalışmalarının olmadığını belirten Akkuş, buradaki balık ölümlerinin de muhtemelen bu nedenle yaşandığını ifade etti.
ÇEVRECİLER FARKLI GÖRÜŞTE
Konu hakkında görüştüğümüz Zilan Çevre Platformu Eş Sözcüsü Mirbahattin Demir, ölümlerin ekolojik dengenin bozulmasından kaynaklandığını belirtti. Demir, “Dikkat ederseniz balıkların öldüğü noktalarda HES’ler var. HES’lerin tükettiği enerji bir noktadan sonra yaşamı da tüketiyor. Çaldıran’da, Muradiye’de ve Erciş ilçesinde balık ölümlerinin gerçekleştiği bölgelerde birer HES santrali var. Kapitalizmin bu kar hırsı dur durak bilmiyor. Bu gün balıklar yarın, arılar ertesi günde insan ölümlerini göreceğiz. Bu nedenle diyoruz ki; doğayı kendi haline bırakın, yaşamı kendi haline bırakın, yoksa tabiat ana bize bahşettiği bu güzellikleri bizden tekrar geri alacak ve bizi en ağır şekilde cezalandıracaktır. Günlerdir balık ölümleri yaşanılıyor, biz bu ölümlere ilişkin henüz resmi bir açıklama duymadık. Siz duydunuz mu? Elbette hayır, neden çünkü balık ölümlerinin sebebini kendileri de biliyorlar. Bildikleri için açıklama cesareti göstermiyorlar” dedi.
