Hbaer/ Hamdiye Çiftçi ÖKSÜZ

Küçükbaş hayvancılığın merkezi konumunda olan Van’da, hemen hemen tüm köylerde ve birçok mahallede halen hayvancılık yapılıyor. Hayvancılık yapılan yerlerde hayvan dışkısı kurutularak, 4 mevsim boyunca tandır ve sobalarda yakıt olarak kullanılıyor. Tandırda ekmek pişirmek için kullanılan tezek, kış aylarında ise, evlerde ısınmak için kurutularak kullanılıyor.

Van’da kömür ve odun fiyatı cep yakarken, tezeğin fiyatı ise sudan ucuz. Kömürün ve odunun tonu 2 bin 500 ile 3 bin TL. arasında değişiyor. Doğalgaz ve elektriğe yapılan zamlar nedeniyle faturalar çok yüksek gelmeye başladı. Faturaların yüksek gelmesi kömür fiyatının cep yakması vatandaşı eski yollara yöneltti. Alternatif ve doğal yakıt olan tezeğin tonu ise, 100 ile 200 TL arasında değişiyor. Tezek fiyatının çok ucuz olması, vatandaşı tezek kullanmaya yönlendiriyor. Bu gün Van’ın tüm kırsal kesimlerinde kent merkezlerinde binlerce aile tezek kullanmaya devam ederken, bazı ailelerde yeniden tezeğe yönelmeye başladı.

Faturalar yüksek

Van’da oturan Saliha Aslan adlı vatandaş, son yıllarda yemek ve ekmek pişirmede daha çok tezek kullanmaya başladığını söyledi. Özellikle kış aylarında evlerindeki sobalarda tezek kullandığını dile getiren Aslan, “Elektrik faturaları ile evlerimize aldığımız tüp fiyatları yüksek. Bundan dolayı ödemelerde çok zorlanıyoruz. Bizde yemeklerimizi, ekmeklerimizi genelde tezek pişiyoruz. Ayrıca kış aylarında sobalarda da tezek kullanıyoruz” dedi.

Tezek fiyatının çok ucuz olduğunu belirten Aylin Ölmez ise, tezeğin yoksul vatandaşlar için alternatif bir yakıt olduğunu söyledi. Evine her yıl yaklaşık 5 ton tezek aldığını dile getiren Ölmez, “Yıl boyunca tüm işlerimizde tezek kullanıyoruz. Ekmek pişirmede özellikle vazgeçmediğimiz bir yakıt. Sadece biz değil, tüm komşularımda tezek kullanıyor. Elektrik, kömür ve odunun fiyatı çok yüksek bizde mecburen bunu kullanmak zorunda kalıyoruz” diye konuştu.