Konut fiyatlarının yükselmesi ve kredi faiz oranlarının artması, konut kredisi maliyetini de katladı. 3 milyon TL’lik bir ev kredisinin toplam geri ödemesi 9,5 milyon TL’ye yaklaştı.
Konut fiyatları rekor kırdı
Türkiye genelinde konut fiyatları, kasım ayında bir önceki aya göre yüzde 1,4 artarak 30 bin 318,6 TL’ye yükseldi. Böylece 100 metrekarelik ortalama bir konutun fiyatı da 3 milyon 31 bin 860 TL’ye ulaştı.
Konut fiyatları, İstanbul’da 4 milyon 453 bin 250 TL, Ankara’da 2 milyon 329 bin 160 TL, İzmir’de ise 3 milyon 546 bin 530 TL olarak belirlendi.
Konut fiyat artış hızı, geçmiş yıllara göre yavaşlasa da, konutun ulaşılabilir seviyelerde olmasını engelliyor. Konut almak isteyenlerin büyük bir kısmı, kredi kullanmak zorunda kalıyor.
Kredi faizleri yükseldi
Konut kredisi faiz oranları, son dönemde yükselişe geçti. Kamu bankalarında 120 ay vadeli konut kredisi faizi yüzde 3,79, özel bankalarda ise yüzde 4,5 civarında seyrediyor.
Konut kredisi kullanımında, evin değeri ve enerji sınıfı gibi faktörler de etkili oluyor. Bankalar, satın alınacak konutun ekspertiz raporunda belirlenen değerinin yüzde 70-80’ine kadar kredi verebiliyor. Ancak uygulamada bu oran daha düşük olabiliyor. Yalnızca aylık geliri çok yüksek olan müşterilerin azami kredi tutarları yüksek olabiliyor.
Kamu bankalarında, ekspertiz değeri 1 milyon TL’nin altındaki evlerin yüzde 90’ı, 1-2 milyon TL aralığındaki evlerin yüzde 60-70’i, 2-5 milyon TL aralığındaki evlerin ise yüzde 50-60’ı kadar kredi veriliyor. Ancak bu krediler, hem ortalama ev fiyatlarının altında hem de fiili olarak bankalar bu kredileri sadece yüksek gelir grubunda olan müşterilere veriyor.
Konut kredisi maliyeti katlandı
Konut fiyatları ve kredi faiz oranlarındaki artış, konut kredisi maliyetini de katladı. Örneğin, ortalama ev fiyatı olan 3 milyon TL esas alındığında, gelir durumuna göre değişiklik gösterse de 120 ay vade ile 2. el B Sınıfı Enerji Kimlik Belgeli 1 milyon 800 bin TL kredi alınabiliyor.
Bu da yüzde 3,79 faizle masraflar hariç aylık ödemenin 69 bin TL olması anlamına geliyor. Bu oranda toplam geri ödeme 8 milyon 281 bine kadar yükselirken evin maliyetinin 9 milyon 480 bine kadar yükselmesine neden oluyor.
Konut kredisi maliyetinin yüksek olması, kredili konut satışlarını da olumsuz etkiliyor. Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) verilerine göre, 2023’te ipotekli konut satışları bir önceki yıla göre yüzde 23,5 azalarak 327 bin 583 oldu.
