Zülfü Livaneli, hem müzisyen, hem yazar, hem yönetmen, hem de politikacı olarak Türkiye’nin kültür, sanat ve politika alanında etkili bir isimdir. 1946 yılında Konya’nın Ilgın ilçesinde doğan Livaneli, Gürcü kökenli bir ailenin çocuğudur. Bağlama çalmayı eniştesinden öğrenen Livaneli, müzik kariyerine 1960’lı yıllarda başladı. Nâzım Hikmet, Cemal Süreya, Attila İlhan, Can Yücel gibi şairlerin şiirlerini bestelemiş, Joan Baez, Maria Farantouri, Maria del Mar Bonet, Leman Sam, Sezen Aksu, Gülden Karaböcek gibi yerli ve yabancı sanatçılar tarafından yorumlanmıştır. Livaneli, 300’e yakın beste ve 30 film müziği yapmış, birçok ulusal ve uluslararası ödül almıştır.
Livaneli’nin Sürgün Yılları ve Filmleri
Livaneli, 1970’li yıllarda siyasi nedenlerle Türkiye’den ayrılarak İsveç’e sürgüne gitti. Burada çeşitli işlerde çalıştı, müzik çalışmalarına devam etti. 1978 yılında Nazım Türküsü adlı albümünde Nâzım Hikmet’in şiirlerinden bestelediği şarkıları bir araya getirdi. Livaneli, 1984 yılında Türkiye’ye döndü ve film yönetmenliğine başladı. Yer Demir Gök Bakır, Sis, Şahmaran ve Veda adlı dört uzun metrajlı film çekti. Bu filmler hem Türkiye’de hem de yurt dışında gösterime girdi, birçok ödül kazandı. Livaneli, filmlerinde toplumsal sorunlara, insan haklarına, kültürel çeşitliliğe dikkat çekti.
Livaneli’nin Kitapları ve Politik Faaliyetleri
Livaneli, 1980’li yıllarda kitap yazmaya başladı. Roman, öykü, deneme, gezi yazısı, senaryo gibi farklı türlerde eserler verdi. Kitapları 40’tan fazla dile çevrildi, milyonlarca okura ulaştı. Livaneli’nin en bilinen kitapları arasında Mutluluk, Serenad, Kardeşimin Hikayesi, Konstantiniyye Oteli, Huzursuzluk, Leyla’nın Evi, Son Ada, Sevdalım Hayat gibi eserler sayılabilir. Livaneli, kitaplarında da toplumsal, siyasi, kültürel, tarihi konuları işledi, insanlık durumlarına değindi, eleştirel bir bakış açısı sundu.
Livaneli, aynı zamanda politik bir kişiliktir. 1989-1994 yılları arasında Sosyaldemokrat Halkçı Parti’den (SHP) milletvekili seçildi. 1995 yılında UNESCO’nun iyi niyet elçisi oldu. 2002-2005 yılları arasında Cumhuriyet Halk Partisi’nden (CHP) milletvekili seçildi. 2005 yılında partiden istifa etti. Livaneli, politikada da demokrasi, insan hakları, barış, çevre, eğitim, kültür gibi konulara önem verdi, birçok uluslararası platformda Türkiye’yi temsil etti.